Ege Denizi sallanıyor: Prof. Dr. Hasan Sözbilir, QHA'ya Türkiye için muhtemel tehditleri değerlendirdi
Yağmur Filiz Şahin/QHA Ankara
Ege Denizi'ndeki Santorini Adası'nda günde ortalama 100 defa meydana gelen depremler, ülke genelinde endişe yarattı. Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD), 28 Ocak-3 Şubat 2025 tarihleri arasında 500 deprem olduğunu kaydederek; bu durumu "deprem fırtınası" olarak nitelendirdi.
Çevre bölgelerden hissedilen, vatandaşların Ada'dan ayrılmasına neden olan ve hâlâ devam etmekte olan depremler hakkında, kamuoyu gözlerini uzmanlara çevirdi. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Kırım Haber Ajansının (QHA) depremler hakkındaki merak edilen sorularına yanıt verdi.
"DEPREMLER JEOLOJİK ORTAMDAN KAYNAKLI OLARAK MEYDANA GELİYOR"
Bir haftadır kesintisiz olarak yaşanan ve büyüklüğü 1-5 arasında değişen depremlere dikkat çeken Prof. Dr. Sözbilir, "Depremlerin oluş şekli, sıklığı, odak derinliği, faylanma tipi ve bölgenin jeolojik ortamı bize şunu gösteriyor: Bu depremler sadece kabuktaki strese bağlı olarak fay boyunca gelişen tektonik depremler olamaz. Bunlar, burayı oluşturan jeolojik ortam gereği gelişen depremler." değerlendirmesinde bulundu. Bölgenin yay şekilli jeolojik yapısına "Güney Ege Volkanik Adayayı" ismi verildiğini aktaran Sözbilir, şu anda aktif olan volkanik adayayın önemli bir kısmının son 10 bin yılda birkaç kez patladığını; ardından tsunamiye, depremlere, can ve mal kaybına neden olduğunu belirtti.
Deprem uzmanı; Girit Adası'nın güneyinde Afrika ile Ege-Anadolu levhasının jeolojik sınırını oluşturan devasa bir fay bulunduğunu, Girit Adası güneyinden sonra kuzeydoğuya doğru kavis çizerek Rodos Adası güneyinde Pliny-Strabo transform fayı olduğunu ve bu fay hattı üzerinde geçmişte 8.5 büyüklüğünde deprem meydana geldiğini söyledi.
1950'DE VOLKAN PÜSKÜRMESİ NEDENİYLE ADALARDA TSUNAMİ GERÇEKLEŞTİ
Daha önce çevre bölgelerde volkanik faaliyetler, depremler ve tsunami olduğunu söyleyen Sözbilir şu ifadelere yer verdi:
"Santorini, Milos ve Nysiros adalarında milattan önce (M.Ö.) 1600'lü yıllarda, milattan sonra (M.S.) 1800'lü yıllarda ve 1950 yılında volkanik püskürmeler olmuş ve bu volkanik faaliyetler nedeniyle Yunan adalarında, Tsunami gerçekleşmiş, can ve mal kaybı yaşanmış. Özellikle, Türkiye güneybatı kıyılarında; Kuşadası, Bodrum, Datça'da ise tsunami yaşandığına dair kayıtlar var. M.Ö.1600'lü yıllarda Santorini Adası'nda gerçekleşen volkanik faaliyetin külleri, Datça, Bodrum, Söke gibi kıyı bölgelerimizdeki genç birimler içinde saptanmış durumda. Bu da, böyle bir patlama olması durumunda Volkan küllerinin Ege kıyılarına kadar ulaşabileceği öngörülebilir."
Ayrıca daha önce 1956 yılında Santorini Adası'nın kuzeyinde 7.5 büyüklüğünde bir deprem olduğunu, 13 dakika sonra ise 7.0 büyüklüğünde artçı bir deprem yaşandığını anımsatan Sözbilir, depremlerin ardından Ege kıyılarında da 1-2 metreye varan tsunami meydana geldiğini aktardı.
"AFAD'IN UYARILARI DİKKATE ALINMALI"
QHA'nın, "Bu depremler nedeniyle Türkiye'de nasıl önlemler almalıyız?" sorusuna ise Deprem uzmanı, deprem ve tsunami gibi doğal afetler meydana gelmeden önce AFAD tarafından vatandaşların mesaj yoluyla uyarıldığının altını çizdi. Sözbilir, "AFAD, Valilik gibi resmî makamların internet sitesinin sürekli kontrol edilmesi ve AFAD uygulamasının tüm akıllı telefonlara yüklenmesi önem arz etmektedir" dedi.
Öte yandan BBC'nin aktardığına göre sarsıntılar devam ederken 6 bin kişinin Santorini ve çevresindeki Ios, Amorgos ve Anafi adalarından ayrıldığı bildiriliyor. Adalarda bu hafta okullar tatil edildi.
