Çin'in dünyaya getirmek istediği düzen nedir?
Çin, Dijital İpek Yolu projesi aracılığıyla Güneydoğu Asya ülkelerine sansür ve gözetim ihraç ediyor. Bu proje Çin devletinin dijital otoriterlik anlayışını tüm dünyaya ihraç etmesine olanak sağlıyor. Çin, 2015 yılında, devasa Kuşak ve Yol girişimini başlattıktan iki yıl sonra, onun bir parçası olarak dijital altyapıya erişimi genişletmek amacıyla denizaltı kabloları, uydular, 5G bağlantısı ve daha fazlası içeren Dijital İpek Yolu projesini başlattı.
DİJİTAL İPEK YOLU
Birleşik Krallık merkezli bir insan hakları grubu olan Article 19 Çin'in geniş kapsamlı teknoloji endüstrisi ve devasa altyapı projelerinin yardımıyla, kendi dijital otoriterlik modelini yurtdışına ihraç ettiğini öne sürdü. Çin bu projede Kamboçya, Malezya, Vietnam gibi komşularına otoriterliğe hizmet eden en iyi uygulamaların planlarını sunuyor. Dijital İpek Yolu, Çin’in teknoloji endüstrisini teşvik etmek ve dijital altyapıyı geliştirmekle ilgili olduğu kadar,standartları ve internet yönetim normlarını özgürlük, şeffaflık ve birlikte çalışabilirlikten uzaklaştırıyor. Böylece bu proje, Çin ve diğer ağa bağlı otokrasilerin gelişebileceği, sansür ve gözetim üzerine inşa edilmiş bir dijital sistemi şekillenmesine olanak sağlıyor.
HUAWEİ, ZTE VE ALİBABA İŞİN İÇİNDE
Article 19 Huawei, ZTE ve Alibaba gibi özel şirketlerin Çin Komünist Parti için vekil olarak hizmet verdiği belirtiliyor. Çin devletinin Dijital İpek Yolu projesinde, teknoloji devlerinin kilit bir oyuncu olduğu ve hükümet ile ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğu anlatılıyor. Çin, Kuşak ve Yol’a katılan 49 ülkeyle düzinelerce teknik standart anlaşması imzalarken Kamboçya, Endonezya, Malezya, Myanmar, Nepal, Pakistan ve Tayland gibi bölgedeki diğer ülkeler de Pekin ile dijital altyapı konusunda daha fazla iletişim kurmayı kabul etti.
ÇİN’İN BÜYÜK GÜVENLİK DUVARI
Article 2019’a göre Kamboçya gibi bazı ülkeler dijital yönetim biçimini Çin’den örnek alıyor. Güneydoğu Asya ülkesi 2021 yılından bu yana Çin’in Büyük Güvenlik Duvarı tarzında, birçok Batılı medya kuruluşuna Wikipedia, Facebook ve X gibi sosyal medya sitelerine erişimi sınırlayan bir Ulusal İnternet Geçidi inşa etmek için çalışıyor. Kamboçya hükümeti bunun ulusal güvenliği güçlendireceğini ve vergi kaçakçılığının önlenmesine yardımcı olacağını söylüyor. Ancak Kamboçya ağ bağlantıları üzerindeki etki, bu ağlara bağlanan herkesi etkileyecek ve bu da ifade özgürlüğünü de potansiyel olarak tehlikeye atacak. Nepal ve Tayland da benzer bir güvenlik duvarı inşa etmeyi planlıyor. Bu ülkelerin ayrıca Pekin adına yurtdışında yaşayan Uygurlar ve Tibetlilerin izlenmesinde aktif rol oynadıkları da biliniyor.