#Bloomberg

TikTok, Çin’in sansür ve gözetim sistemi mi?

Çin Komünist Partisi (ÇKP) yönetimine veri sağladığı bilinen TikTok, Doğu Türkistan’da devam eden Uygur Soykırımı'na verdiği destek ile de gündeme gelmişti. Dünyada bir çok devlet ve parlamento tarafından, Çin’e istihbarat bilgileri sağladığı, toplumun ahlaki yapısını ve çocukların dengesini bozduğu gerekçesiyle yasaklamıştı.  Yeni bir araştırma sonuçlarında, Çin'in casus uygulaması TikTok'ta "Tiananmen", "Tibet" ve "Uygur/Doğu Türkistan" gibi Çin'in insan hakları ihlalleriyle ilgili terimlerle yapılan aramaları sansürlediği ortaya çıktı. TİKTOK’TA ÇİN’İN İNSAN HAKLARI İHLALLERİYLE İLGİLİ VİDEOLARA SANSÜR Bloomberg'in 14 Ağustos 2024 tarihli haberinde aktardığı yeni bir araştırmaya göre, TikTok üzerinde Çin’in insan hakları ihlallerini kınayan veya Çin'i olumsuz bir şekilde tasvir eden videolar, diğer uluslararası sosyal medya ağlarına kıyasla daha fazla sansürleniyor. Network Contagion Research Institute tarafından Rutgers Üniversitesinde yapılan çalışmaya göre, TikTok uygulamasının algoritması, söz konusu anahtar kelimelerle arama yapan kullanıcılara Instagram ve YouTube’a göre daha fazla pozitif, nötr veya alakasız içerik sunuyor. TİKTOK’UN SAHİBİ BYTEDANCE ABD’DE SIKI GÖZETİM ALTINDA TikTok, Pekin merkezli ByteDance Ltd. tarafından sahipleniliyor ve bu durum, ABD’li yasa yapıcılar ve düzenleyiciler tarafından Çin hükûmetinin sosyal medya uygulaması üzerindeki etkisi ve ulusal güvenlik tehdidi konusunda yoğun bir şekilde inceleniyor. ABD Başkanı Joe Biden, ByteDance şirketinin TikTok’u 19 Ocak’a kadar satmaması durumunda ABD’de yasaklanmasını içeren bir yasa imzalamıştı. TİKTOK DAHA ÇOK ÇİN MİLLİYETÇİLİĞİ İÇEREN İÇERİK SUNUYOR Araştırmaya göre, TikTok aramalarında “Tibet” ve “Tiananmen” gibi kelimeler kullanıldığında, Çin milliyetçiliği ile ilgili içerik sunuyor. Örneğin, “Tiananmen” kelimesi için arama sonuçlarının yüzde 25'inden fazlası, 1989’daki katliamı hiç gündeme getirmeyen milliyetçi şarkılar, seyahat tanıtımları veya manzara temalı içerik olarak sınıflandırıldı. Instagram’da bu oran, YouTube’da ise yaklaşık yüzde 8. DİĞER PLATFORMLARDA DURUM FARKLILIK GÖSTERİYOR Instagram ve YouTube bazı durumlarda TikTok’tan daha fazla içerik gösteriyor. Özellikle “Uygur” ve “Doğu Türkistan” anahtar kelimeleri için YouTube aramalarının yaklaşık yüzde 50’si gerçekçi içerik gösterirken, TikTok’ta bu oran yüzde 25’in altında. Araştırmacılar, bu sonuçları devlet aktörleri tarafından oluşturulan veya onlara bağlı etkili hesaplara atfediyor. ARAŞTIRMANIN SINIRLAMALARI VE ELEŞTİRİLER Araştırmada, içeriklerin pro-Çin veya anti-Çin olarak sınıflandırılmasının öznel bir yargı içerdiği ve bu yüzden yorum farklılıkları olabileceği belirtiliyor. Bu bulgular, TikTok’un içerik düzenleme ve gösterim politikalarının Çin hükûmetinin sansür ve gözetim sistemine ne ölçüde hizmet ettiğini ve ABD kullanıcılarına yönelik potansiyel etkilerini sorguluyor.