Anafartalar Zaferi 109 yaşında!
Çanakkale Kara Savaşları’nın dönüm noktası olarak kabul edilen tarihlerden 10 Ağustos 1915'te Anafartalar Zaferi kazanıldı. Türk milleti her yıl olduğu gibi, 109. yılında da Anafartalar Zaferi'ni çoşku ve gururla kutlarken, Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, ebediyete intikal eden kahraman askerleri anıyor.
ANAFARTALAR MUHAREBESİ'NDE NELER YAŞANDI?
Anafartalar Muharebesi, Çanakkale Savaşı esnasında 7 Ağustos-21 Ağustos 1915 tarihleri arasında Türk ve İngiliz kuvvetleri arasında gerçekleşti.
İtilaf Devletleri’nin Gelibolu Harekâtı, Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul’a donanma ile ulaşarak Osmanlı Devleti'ni savaş dışı bırakmak amacını taşıyordu. Bununla birlikte 1915 yılının mart ayında, bu görev için organize edilen Birleşik Donanma’nın, Osmanlı kıyı topçusu tarafından püskürtülmesi üzerine Gelibolu Yarımadası’nın bir kara harekâtıyla işgal edilmesi, bu yolla Osmanlı topçu bataryalarının etkisiz hale getirilerek donanmaya yol açılmasını amaçlayan bir işgal planı uygulamaya konulmuştu.
Gelibolu Yarımadası'nın işgaliyle görevli Müttefik Kuvvetler Komutanı General Sır Ian Hamilton, kilitlenen cepheleri açmak için takviye gönderilen birliklerin bir bölümüyle Suvla Koyu’nda bir çıkarma yapmak, bir kısmıyla takviye ettiği 2. Anzak Tümeni ile taarruz etmeyi planlamıştı.
MEHMETÇİK KRİTİK SIRTLARI ELDE TUTMAYI BAŞARDI
Anzak 2. Tümeni’ne verilen görev, Kocaçimen Tepesi-Besim Tepe-Conk Bayırı-Düztepe hattının işgal edilmesiydi. Tümen, bu sırtlara iki kola ayrılarak taarruz edecektir. 6 Ağustos akşamı ilerleyen Anzak kolları, Osmanlı gözcü postaları tarafından yer yer ateş altına alınmıştı. Bu silah sesleri Osmanlı karargâhlarını harekete geçirmişti. Hızla bölgeye akan takviye birlikleri gün doğarken, zaten gece boyu Osmanlı direnişi karşısında yıpranan Anzak ileri hareketini bütün bütün durdurdu. 8 Ağustos 1915 akşamına kadar özellikle Conk Bayırı sırtlarında sert ve kanlı çatışmalar olmuş, Osmanlı savunması bu sırtları elde tutmayı başardı.
Osmanlı kuvvetleri ve İngiliz kuvvetleri, 9 Ağustos 1915 sabahı ileri harekâta başladı. Anafartalar Müfrezesi komutanı Yarbay Vilmer’e de Saros’dan iki tümenin gelişine kadar, İngilizlerin ilerleyişine engel olunması emredilir.
MUSTAFA KEMAL'İN HÜCUM EMRİ
Anafartalar Grup Komutanı Kurbay Albay Mustafa Kemal, 9 Ağustos sabahı, 12. Tümen ile 9. İngiliz Kolordusuna. 7.Tümen ile de Anzak Kolordusu ile iş birliği yapmasına engel olmak amacıyla, Damakçılık Bayırı yönünde saldırıya geçer. Her iki tümenin saldırıları da başarılı olur. İngiliz Birlikleri, beklemedikleri bu karşı Türk taarruzu ile şaşkına dönmüş, ağır kayıplar verirler.
Birinci Anafartalar Muharebeleri olarak adlandırılan bu harekat sonunda, durum değerlendirmesi yapan Mustafa Kemal şöyle demiştir:
“...Gerçekte, düşmanın bir kolordusunu zayıf bir tümenimle Kireçtepe-Azmak arasında yenmiş, Tuzla Gölüne kadar takip ederek orada tesbit etmiştim.”
Grup Komutanı Mustafa Kemal, takviyeli 8. Tümeni 10 Ağustos sabahı karanlıkta, sadece süngü kullanarak hücuma geçirir. İngilizlere çok ağır kayıplar verdirilerek harekat başarılı olur. Daha sonra, savunma yapılabilecek ek arazinin ele geçirilmesi üzerine, ulaşılan bu ileri çizgide de destek ve güçlendirmeler yapılarak savunmaya geçilir. Böylece, diğer bölgelerde olduğu gibi Anafartalar bölgesinde de savaş, boşaltmaya kadar, siper ve mevzi savaşına dönüşmüş olur. Diğer bir deyişle, General Hamilton’un ikinci planı da başarısız olmuş, hedefine ulaşmamıştır.
Geri püskürtülerek Anafartalar Düzlüğü'nde sıkışan İngilizler, 21 Ağustos'ta son ve şiddetli bir saldırıya geçtilerse de, özellikle 12. Tümenin direnişiyle bir kez daha püskürtüldüler ve bir daha saldırmayı göze alamayarak, 19-20 Aralık 1915 gecesi Anafartalar'ı ve Arıburnu'nu boşaltarak geri çekilmek zorunda kaldı.
