Türk aydınları, UNESCO'nun 2024 ve 2025 yılı anma etkinliklerinde yer alacak
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) 42. Genel Kurul Toplantısında aldığı karara göre 2024-2025 yılında yapacağı anma etkinliklerinde Türk ilim insanlarına ve eserlerine yer verecek. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu'nun önerisi; Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan'ın desteğiyle Türk dünyası adına 3 önemli anma etkinliği düzenlenecek.
TÜRK İLİM İNSANLARI UNESCO ANMA ETKİNLİKLERİ LİSTESİNDE
UNESCO'nun anma etkinliklerine eklediği 53 maddelik listede; Kaşgarlı Mahmud'un kadim eseri Divan-ı Lügati't Türk'ün 950. yıl dönümü, Ali Kuşçu'nun vefatının 550. yıl dönümü, Almanya'nın ortaklığında Fuat Sezgin'in doğumunun 100. yıl dönümü yer alıyor. Buna göre 2024 ve 2025 yılları içerisinde yapılacak anma etkinliklerinde Türk aydınlar boy gösterecek.
???? Türk aydınları UNESCO'nun 2024 ve 2025 yılı anma etkinliklerinde
???? https://t.co/yUfxT9iS5N pic.twitter.com/OGOkW9iXwW
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) January 24, 2024
KAŞGARLI MAHMUD VE DİVAN-I LÜGAT'İT TÜRK'ÜN 950. YILI
İlk Türk sözlüğü olarak bilinen Divan-ı Lügati't Türk, Kaşgarlı Mahmud tarafından 1072 yılında kaleme alınan ve 1076 yılında tamamlanan kadim bir eserdir. Türkçe'nin zenginliğini anlatmak amacı taşıyan bu sözlük aynı zamanda Türklerin kültürünü, geleneklerini ve yemeklerini anlatır. Gökbilimci olan Kaşgarlı Mahmud'un çizdiği ilk dünya haritası bu eserinde görülür.
ALİ KUŞÇU'NUN DOĞUMUNUN 550. YILI
Semerkant'da doğan İstanbul'da vefat eden Türk bilim insanı Ali Kuşçu gökbilim, matematik ve fizik alanında en önemli isimler arasında yer alıyor. Ay'ın ilk haritasını çıkaran Kuşçu'nun ismi NASA tarafından Ay'daki bir kratere verildi. Kuşçu'nun bu alanlardaki çalışmaları ve eserleri günümüzde ders olarak veriliyor.
PROF. DR. FUAT SEZGİN'İN DOĞUMUNUN 100. YILI
Türkiye ve Almanya'nın ortak önerisi olarak vefatının 100. yılında anma etkinliğinde yer alan Prof. Dr. Fuat Sezgin, İslam tarihi alanında önemli çalışmalar kaydetmiştir. İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Araştırmaları Enstitüsünde alanında en tanınmış uzmanlardan olan Alman oryantalist Hellmut Ritter yanında eğitim görerek, bu alanda başarılara imza attı.
TÜRK AYDINLARI UNESCO ANMA ETKİNLİKLERİNDE
Bunun yanı sıra Türk dünyası ülkeleri; Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan'ın önerileri ile birlikte tasavvufî şiirleriyle tanınan Türkmen Mahtumkulu Firaki doğumunun 300. yılında, Karakalpak şair Hacı Niyaz Kösebey Ulu, doğumunun 200. yılında, Kazak Türkü bestekar ve orkestra şefi Nurgisa Tlediyev doğumunun 100. yılında, çocuk kitabı yazarı, şair ve senarist Berdibek Sokpakbayev doğumunun 100. yılında anılacak.
UKRAYNA'NIN ÖNERİSİ İLE ÜÇ İSİM ANILACAK
Ukrayna'nın önerisi ile ise 2024-2025 yıllarında; film yapımcısı Sergey Parajanov, Jimnastikçi Nina Boçarova ve Sanatçı Aleksandr Muraşko anılacak.
UNESCO 2024-2025 ANMA ETKİNLİKLERİ
UNESCO'nun sıraladığı liste aşağıda belirtilmiştir:
1. Kimya doktoru, doğa ve insan haklarının aktif savunucusu Yolanda Ortiz’in doğumunun 100. Yıldönümü (Arjantin’in önerisi)
2. Film yapımcısı Sergey Parajanov’un doğumunun 100. yıldönümü (Ermenistan, Gürcistan ve Ukrayna’nın ortak önerisi)
3. Şarkıcı, söz yazarı ve aktör Charles Aznavour’un doğumunun 100. yıldönümü (Ermenistan ve Fransa’nın ortak önerisi)
4. Mimar Ajami Nahçıvani’nin 900. doğum yıldönümü (Azerbaycan’ın önerisi)
5. Yazar Vasili Vladimiroviç Bikov’un doğumunun 100. yıldönümü (Belarus’un önerisi)
6. 19. yüzyılda Petar Beron tarafından yayınlanan ilk yeni Bulgarca ders kitabı "The Fish Primer"in yayınlanmasının 200. yıldönümü (Bulgaristan’ın önerisi)
7. Amilcar Cabral’ın 100. yıldönümü: İnsan ve evrensel çalışmaları (Cape Verde’nin önerisi)
8. Liu Hui’nin doğumunun 1800. yıldönümü (Çin’in önerisi)
9. Alfredo Guevara Valdes’in doğumunun 100. yıldönümü (Küba’nın önerisi)
10. Besteci Bedriç Smetana’nın doğumunun 200. yıldönümü (Çekya’nın önerisi)
11. Lubumbashi Üniversitesi’nin (UNILU) kuruluşunun 50. yıldönümü (Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin önerisi)
12. Tıp eğitimi alan ilk Ekvatorlu kadın, feminist ve kadın hakları savunucusu Matilde Hidalgo Navarro’nun ölümünün 50. Yıldönümü (Ekvator'un önerisi)
13. Şarkıcı, aktris, ırkçılık karşıtı aktivist ve Fransız Direnişi üyesi Josephine Baker’ın ölümünün 50. yıldönümü (Fransa’nın önerisi)
14. Filozof Immanuel Kant’ın doğumunun 300. yıldönümü (Almanya’nın önerisi)
15. Antropolog ve yazar Suzanne Comhaire-Sylvain’in ölümünün 50. yıldönümü (Haiti’nin önerisi)
16. Macar Bilimler Akademisi’nin kuruluşunun 200. yıldönümü (Macaristan’ın önerisi)
17. Macaristan’daki ilk anaokullarının kurucusu Terez Brunszvik’in doğumunun 250. yıldönümü (Macaristan’ın önerisi)
18. Filozof, sosyal reformcu ve seçkin ruhani lider Srimad Bhakti Siddhanta Saraswati Goswami Prabhupada’nın doğumunun 150. yıldönümü (Hindistan’ın önerisi)
19. Sosyal reformcu ve filozof Maharishi Dayanand Saraswati’nin doğumunun 200. yıldönümü (Hindistan’ın önerisi)
20. Yazar ve hümanist Ali Akbar Navis’in doğumunun 100. yıldönümü (Endonezya’nın önerisi)
21. Kahraman kadın Keumalahayati’nin doğumunun 475. yıldönümü (Endonezya’nın önerisi)
22. EmirʿOnṣor-al-MaʿāliKaykāvus (Kaykāʾus) b.Eskandar b.Qābusb.Vošmgir’in doğumunun 1000. yıldönümü (İran’ın önerisi)
23. Şair Parvin E’tesami’nin aktif yaşamının 100. yıldönümü (1907-1941) (İran’ın önerisi)
24. Dünya tiyatro sahnesinde bir ikon olan Eleonora Duse’nin ölümünün 100. yıldönümü (İtalya’nın önerisi)
25. Besteci ve orkestra şefi Nurgisa Tlendiev’in doğumunun 100. yıldönümü (Kazakistan’ın önerisi)
26. Çocuk kitabı yazarı, şair ve senarist Berdibek Sokpakbaev’in 100. doğum yıldönümü (Kazakistan’ın önerisi)
27. Yazar ve sözlükbilimci KrišjānisValdemārs’ın doğumunun 200. yıldönümü (Letonya’nın önerisi)
28. Letonca basılan ilk kitabın 500. yıldönümü (Letonya’nın önerisi)
29. Ressam ve besteci Mikalojus Konstantinas Čiurlionis’in doğumunun 150. yıldönümü (Litvanya’nın önerisi)
30. Kız çocuklarının eğitimine ve kadın haklarına kendini adamış edebiyatçı ve hayırsever Aline Mayrisch de Saint-Hubert’in doğumunun 150. yıldönümü (Lüksemburg’un önerisi)
31. Jibreen Sarayı’nın inşasının 350. yıldönümü (Umman’ın önerisi)
32. Tarihçi ve şair İbn Ruzaiq’in ölümünün 150. yıldönümü (Umman’ın önerisi)
33. Şair Zbigniew Herbert’in doğumunun 100. yıldönümü (Polonya’nın önerisi)
34. Nobel Ödülü’nün yazar Władysław Reymont’a verilmesinin 100. yıldönümü (Polonya’nın önerisi)
35. Şair Luís Vaz de Camões’in 500. doğum yıldönümü (Portekiz’in önerisi)
36. Katar Ulusal Müzesi’nin kuruluşunun 50. yıldönümü (Katar’ın önerisi)
37. Matematikçi Solomon Marcus’un doğumunun 100. yıldönümü (Romanya’nın önerisi)
38. Bilim insanı Ana Aslan’ın Romanya Akademisi’ne katılışının 50. yıldönümü (Romanya’nın önerisi)
39. Novodevichy Manastırı’nın kuruluşunun 500. yıldönümü, Moskova (Rusya’nın önerisi)
40. Rusya Bilimler Akademisi’nin kuruluşunun 300. yıldönümü (Rusya’nın önerisi)
41. Romancı, oyun yazarı, şair ve öğretmen Jozef Gregor Tajovský’nin doğumunun 150. yıldönümü (Slovakya’nın önerisi)
42. Birleşmiş Milletler’in Buda’nın Doğumu, Aydınlanması ve Vefatını Anma Uluslararası Vesak Günü İlanının 25. yıldönümü (Sri Lanka’nın önerisi)
43. Sözlük bilimci ve filolog Mahmud Kaşgarî tarafından yazılan Divan-ı Lügati't Türk'ün 950. yıldönümü (Türkiye’nin önerisi)
44. Bilim adamı Ali Kuşçu’nun ölümünün 550. yıldönümü (Türkiye ve Özbekistan’ın ortak önerisi)
45. Tarihçi ve akademisyen Fuat Sezgin’in doğumunun 100. yıldönümü (Türkiye ve Almanya’nın ortak önerisi)
46. Şair Mahtumkulu Fraki’nin doğumunun 300. yıldönümü (Türkmenistan’ın önerisi)
47. Jimnastikçi Nina Boçarova’nın doğumunun 100. yıldönümü (Ukrayna’nın önerisi)
48. Sanatçı Aleksandr Muraşko’nun doğumunun 150. yıldönümü (Ukrayna’nın önerisi)
49. Şair, yazar ve kültür ikonu Sultan bin Ali Al Owais’in doğumunun 100. yıldönümü (Birleşik Arap Emirlikleri’nin önerisi)
50. Denizde boğulmaları önlemek için kayıtlı bir hayır kurumu olan Kraliyet Ulusal Filika Kurumu’nun (RNLI) kuruluşunun 200. yıldönümü (Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda’nın ortak önerisi)
51. Şair Azhiniyaz Kosibay Uli’nin doğumunun 200. yıldönümü (Özbekistan’ın önerisi)
52. Hekim Hai Thuong Lan Ong Le Huu Trac’ın doğumunun 300. yıldönümü (Vietnam’ın önerisi)
53. Kenneth David Kaunda’nın Güney Afrika’da barışa katkısının 50. yılı (Zambiya’nın önerisi)
Web.tv
