Ankara'da Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliğinin tanıtım toplantısı yapıldı
Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi bünyesinde resmî olarak Ağustos 2024'te kurulan Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği, 13 Aralık 2024 tarihinde açılış toplantısını gerçekleştirdi.
Toplantıya; Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Oleksiy Çernışev, Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotarov, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, Ankara Büyükşehir Belediyesi Belpa A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ferhan Özkara, Türkiye Cumhuriyeti eski Başbakanı ve Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun eşi, Dr. Sare Davutoğlu, Çankaya Belediye Başkan Yardımcısı Tutku Kurt Bayyurt, Sincan Belediye Başkan Yardımcısı Yasemin Serap İşleyen, Etimesgut Belediye Başkan Yardımcısı Ebru Keyvan, Ankara Kent Konseyi Yüksek İcra Kurulu Üyesi Ayşe Sucu, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, Kırım Tatar Teşkilatları Platformu ve Kırım Gelişim Vakfı Başkanı Ümit Şilit, Türkiye Ukrayna Dostluk Derneği Başkanı Celil Sümer, Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekreteri ve Kırım Derneği Genel Başkan Vekili Namık Kemal Bayar, Kırım Derneği Başkan Yardımcısı İsmet Yüksel, Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği Başkan Yardımcısı ve Tuvgan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin, Bakü Devlet Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Nüşabe Sadıhlı, Ukrayna Kadınlar Birliği Başkanı Leokadiya Gerasımenko, Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği Yönetim Kurulu Üyesi, yazar Serra Menekay ile STK temsilcileri, dernek, birlik ve vakıf yönetim kurulu üyeleri ile çok sayıda kişi katılım sağladı.
ŞEFİKA GASPIRALI'NIN MANEVİ MİRASININ İZİNDE: ŞEFİKA GASPIRALI ULUSLARARASI KADIN BİRLİĞİ
Tanıtım toplantısının sunuculuğunu üstlenen Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Pınar Ayhan, etkinliğin açılışını; “Şefika Gaspıralı, ‘Dilde, Fikirde, İşte Birlik’ sözünün sahibi, fikir insanı İsmail Bey Gaspıralı’nın kızı, Kırım ve Türkistan coğrafyasında Türk kadın hareketinin lideri, 1917 yılında Kırım Halk Cumhuriyeti’nde Milletvekili ve Meclis Başkan Vekili seçilmiş ilk Türk kadınıdır. Bizler onun manevi mirasına sahip çıkarak, tüm dünya kadınlarına ışık tutmak üzere derneğimizi kurduk” ifadeleriyle yaptı.
Program, Kırım Derneği Müzik ve Dans Topluluğu Cıyın Ansambli’nin Ağır Ava ve Kaytarma performansı ile başladı.
İLK TÜRK KADIN MİLLETVEKİLİ ŞEFİKA GASPIRALI
Ardından Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) Üyesi, Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği Başkanı Prof. Dr. Gayana Yüksel konuşma yaptı. Şefika Gaspıralı’nın ömrü boyunca eğitim, eşitlik, insan hakları ve aydınlanma üzerine çalışmalar yürüttüğünü dile getiren Yüksel, 1917 yılında Kırım Halk Cumhuriyeti’nde Milletvekili ve Meclis Başkan Vekili olarak seçilmesinin dünya tarihindeki kadınların mücadelesi için önemli bir gelişme olduğunu vurguladı. Yüksel, Şefika Gaspıralı’nın üstlendiği bu görevlerle dünyada bir ilki gerçekleştirdiğini de sözlerine ekledi.
Şefika Gaspıralı’nın hem Kırım hem de Türk dünyasındaki yeri ve önemine işaret eden Yüksel, "Tomris Hatun’dan Canike Hanım’a, Süyümbike’den Nene Hatun’a, Şerife Bacı'ya, Bacıyan-ı Rum’dan Sabiha Gökçen’e ilk Türk devleti Göktürk Kağanlığı kadınlarından günümüz liderlerine kadar örnekler, Türk kadınının en zorlu koşullarda bile nasıl bir güç kaynağı olabileceğini göstermektedir. Bugün de Türk kadınının tarihten gelen bu güçlü liderlik ve katkı geleneği, çağdaş dünyada da devam etmektedir. Bilim, sanat, politika, askerî, spor ve diğer pek çok alanda Türk kadınının başarıları dikkat çekmektedir” ifadelerini kullandı.
"AMACIMIZ; KADINLARIN EŞİT HAKLARA SAHİP OLDUĞU BİR DÜNYA YARATMAKTIR"
Yüksel sözlerine son verirken başkanlığını yaptığı Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliğinin hedeflerinden şu ifadelerle bahsetti:
Bizler inanıyoruz ki Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği, dünya kadınlarının ve hususen Türk dünyası kadınlarının bilgiye, kaynaklara ve kendilerini geliştirme fırsatlarını sağlamanın yanı sıra kadın haklarının korunması, kültürel bilinç ve toplumsal eşitlik konularında güçlü bir farkındalık yaratacaktır. Amacımız; kültürel, toplumsal, ekonomi ve siyasî alanlarda kadınların güçlü bir şekilde varlık gösterdiği eşit haklara sahip olduğu bir dünya yaratmaktır.
Yüksel’in konuşmasının akabinde Şefika Gaspıralı’nın hayatını anlatan belgesel gösterildi. Büyük bir ilgiyle takip edilen belgesel sunumunun ardından Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Oleksiy Çernışev konuşma yaptı.
"BİRLİK, İSMAİL GASPIRALI'NIN 'DİLDE, FİKİRDE, İŞTE BİRLİK' SLOGANINA YENİ BİR SOLUK KAZANDIRACAK"
Sözlerine Türkçe bir şekilde, “İyi akşamlar” diyerek başlayan Çernışev, Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliğinin Ukrayna ve Türkiye Cumhuriyeti kadınları arasındaki iş birliğini güçlendirmeye katkı sağlayacağını söyledi. Birliğin Şefika Gaspıralı’nın adını taşımasının sembolik olduğunu ifade eden Çernışev, “Bu yeni kurulan birlik, Sayın İsmail Gaspıralı’nın ‘Dilde, Fikirde, İşte Birlik’ sloganına yeni bir anlam ve soluk kazandıracaktır. Çünkü bizim ortak dilimiz sivil halka yönelik saldırı ve terörü kınama dilidir” dedi. Çernışev, Ukrain ve Kırım Tatarlarının işgal altındaki toprakların özgürlüğüne kavuşması konusunda ortak düşüncede olduğunun altını çizdi.
ŞEFİKA GASPIRALI'NIN AZERBAYCAN'A ETKİLERİ
Kürsü konuşmaları, Bakü Devlet Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Nüşabe Sadıhlı ile devam etti. Şefika Gaspıralı’nın büyük Türk dünyasının önderi ve idolü olduğunu belirtti. Şefika Gaspıralı’nın Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin kurucularından Nesib Bey Yusufbeyli’nin eşi olduğunu hatırlatan Sadıhlı, Gaspıralı’nın Azerbaycan’a yönelik etkilerinden söz etti.
Şefika Gaspıralı’nın ikinci vatanının Azerbaycan olduğunu vurgulayan Sadıhlı, “Şefika Hanım, Kırım’ın işgalinden sonra Azerbaycan’da yaşadı ve burada Azerbaycan halkının eğitimi için çalışmaya başladı. 1907’de Ermeniler Gence’yi talan ederken Şefika Hanım, ‘Burada büyük bir facia yaşandığını gözlerimle gördüm. Ama bundan da büyük bir facia insanların bilgisizliğiydi’ sözlerini içeren bir yazı yazmıştı.” diyerek Gaspıralı’nın eğitime verdiği önemin altını çizdi.
KARABAĞ GİBİ KIRIM DA BİR GÜN KURTULACAK!
Sadıhlı, Azerbaycan’da da kültürlü kadınların olduğunu ve Şefika Gaspıralı’yla ilmi yaymak için birlikte çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Sadıhlı, “Şefika Hanım bütün varlığıyla kadın maarifçiliği uğruna mücadele eden bir kadındı. Hayatımdaki en büyük izi budur” dedi. Ayrıca Sadıhlı konuşmasının sonunda, Azerbaycan toprağı Karabağ'ın bir zamanlar işgal altında olduğunu ancak kurtarıldığını, Ukrayna’nın bir parçası olan Kırım’ın da bir gün özgürlüğüne kavuşacağını ifade etti.
"ONUN BAŞARILARININ ARKASINDA SARSILMAZ BİR İRADESİ VARDI"
Tanıtım toplantısında; Ukrayna’nın en çok kadın üyeli, ilk teşkilatlanmasını Kırım’da gerçekleştiren Ukrayna Kadınlar Birliği Başkanı, Barış Elçisi Leokadiya Gerasımenko konuşma yaptı. Şefika Gaspıralı’nın; Kırım, Azerbaycan ve Türkiye’deki kadınların hakları ile eğitimlerine yönelik ihtiyaçlarını savunduğuna vurgu yapan Gerasımenko, “Onun başarılarının arkasında sarsılmaz bir irade vardı. Hayatın tüm darbelerine rağmen son nefesine kadar cesurca direndi” ifadelerine yer verdi.
Kısaca Ukrayna Kadınlar Birliğinden söz eden Gerasımenko, Rus saldırıları altındaki Ukrayna’nın mevcut durumunu anlattı. Son 3 yıl içinde Ukraynalı askerlerin gücü, diplomatların uzmanlığı ve halkın güveni ile Ruslara karşı mücadele ettiklerini ifade eden Gerasımenko, bu bağlamda birlik olarak kadınlara yardımcı olduklarını bildirdi.
UKRAYNA KADINLAR BİRLİĞİ İLE ŞEFİKA GASPIRALI ULUSLARARASI KADIN BİRLİĞİ ARASINDA İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK
Gerasımenko, Ukrayna Kadınlar Birliği olarak 14 Aralık 2024 tarihinde Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği ile iş birliği mutabakat zaptı imzalayacaklarını duyurdu. "İş birliğinin büyük bir öneminin olduğuna inanıyoruz. Her gün attığımız küçük adımların büyük değişimlere yol açabileceğine yürekten inanıyoruz. Birlikte dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için çalışıyoruz. Eminim ki; iş birliğimiz ortak zaferimize giden yolda tüm engelleri aşmamıza yardımcı olacak” diyen Leokadiya Gerasımenko, yürüttüğü başarılı faaliyetlerden dolayı Gayana Yüksel’e teşekkür etti. Gerasımenko; kültür diplomasisi, hoşgörü, kadın-erkek eşitliği, milletlerarası diyalog, sivil inisiyatif, gönüllülük ve diğer faaliyetlere katkılarından dolayı Yüksel’e belge takdim etti.
Tanıtım toplantısı; Cıyın Ansambli’nin icra ettiği Tım Tım ve Bahçesaray Kaytarması ile devam etti. Kırım Tatar halk oyunları, katılımcıların beğenisini topladı.
"İSTEDİK Kİ; TÜRK KADINLARI OLARAK DÜNYADAKİ TÜM MAZLUM KADINLARA EL VEREBİLELİM"
Hekim, yazar, sivil toplum gönüllüsü ve Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği Üyesi Serra Menekay, 2017 yılında kaleme aldığı “Şefika: İsmail Gaspıralı’nın Kızı” isimli kitabından dizeler okudu. Menekay’ın kaleme aldığı satırlar katılımcılar tarafından alkışla karşılandı.
Öte yandan Menekay, Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve kurtarıcısı Mustafa Kemal Atatürk’ün ebedî istirahatgâhına yaptıkları ziyarette, Anıtkabir Özel Defteri’ne yazılan cümleleri okudu. Menekay şu ifadelere yer verdi:
Anadolu Türklerinin kurtarıcısı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, büyük lider Gazi Mustafa Kemal Atatürk,
Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliği olarak huzurunuzdayız. Sizin kurduğunuz ve temellerini kadim Türk kültürüne oturttuğunuz modern Türkiye Cumhuriyeti'nin kadınları olarak köklerimizin uzandığı tüm coğrafyalardan size saygı, selam ve hürmet getirdik.
Sizin Türk Tarih ve Türk Dil Kurumlarını kurarkenki vizyonunuzu ve bize işaret ettiklerinizi anlayarak Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliğini kurduk.
Derneğimize ilk Türk kadın milletvekili Şefika Gaspıralı’nın adını verirken istedik ki; 1917 yılında Kırım Halk Cumhuriyeti'nde Milletvekili ve Meclis Başkan Vekili seçilmiş değerli bir Türk aydını olan Şefika Gaspıralı yolumuza ışık olsun.
İstedik ki; biz de o ışıkla aydınlanan yolda köklerimizden beslenerek büyüyelim ve kollarımızı ihtiyaç duyan tüm dünya kadınlarına uzatalım. İstedik ki; Türk kadınları olarak dünyadaki tüm mazlum kadınlara biz el verebilelim.
İstedik ki; bizler de tıpkı sizin bir asır önce yaptığınız gibi emperyalizme karşı her daim mazlumların yanında durabilelim ve bunun lideri olacak bir dernek olabilelim.
İstedik ki; sizi anladığımızı biliniz ve ruhunuz şad olsun.
Tanıtım programı, Şefika Gaspıralı Uluslararası Kadın Birliğine gönül ve emek verenlere çiçek ve plaket takdimi ile sona erdi. Katılımcılar daha sonra kokteyl davetine geçti.
