Orta Asya'da Çin'in askeri gücü yükseliyor: Rusya bölgedeki gücünü kaptırıyor mu?

Çin, Orta Asya'da ekonomik yatırımları ile birlikte siyasi ve askeri etki alanını da genişletiyor. Çin'in Orta Asya'daki hamleleri bölgede "Rus hegemonyasının bir sonu mu?" şeklideki soruları açığa çıkardı.

Çin, "Kuşak ve Yol Projesi" ile Orta Asya'da ekonomik ağırlığını iyiden iyiye arttırarak bu alandaki üstünlüğünü Rusya'ya kabul ettirmiş durumda. Bölgedeki birçok ülke, başta Kırgızistan ve Tacikistan olmak üzere son yıllarda Çin'den yüklü miktarda dış borç aldı. Kazakistan'ın enerji sektöründe de Rusya'dan çok Çinli firmalar öne çıkmış durumda.

ÇİN, RUSYA'NIN ORTA ASYA'DAKİ ROLÜNE GÖZ KOYDU

Çin'in artan ekonomik etkinliği birçok kişi için beklenmedik bir durum değildi. Rusya halen bölgede en çok askeri unsura sahip yabancı ülke konumu koruyor. Ancak Çin de güvenlik politikaları kapsamında Orta Asya'daki askeri varlığını dramatik bir şekilde arttırmaya başladı. Uzmanlara göre Çin, Rusya'nın bölgedeki güvenlik hegemonyasında önemli gedikler açtı.

ORTA ASYA'DA ÇİN SERT BİR GÜCE SAHİP OLDU

Kissinger Institute'un Çin uzmanı Bradley Jardine, "Biz sürekli Orta Asya'da, Rusya'nın güvenlik ile Çin'in ekonomi ve yatırımlar ile meşgul olduğunu resmeden bir katı ayrım olduğunu kabul ediyoruz. Ancak aslında bu ayrım giderek ortadan kayboluyor. Çin bölgede halihazırda sert güce sahip bir ülke oldu." dedi.

ÇİN ŞİMDİDEN TACİKİSTAN'A ÜS KURDU

Çin'in bölgedeki güvenlik sektöründeki ağırlığının artışı rakamlarda da net bir şekilde görünüyor. Çin 2010-2014 yılları arasında bölgenin silah ticaretinin sadece yüzde 1,5'ine sahipken son 5 yılda bu veri yüzde 18 düzeylerine yükseldi. Çin bölgedeki ilk askeri üssünü de Tacikistan'da kurdu. Özellikle Tacikistan'ın Afganistan ile olan sınırın küçük ancak giderek büyüyen bir askeri varlığını yerleştirdi. Tacikistan'ın Afganistan ile olan sınırında 30-40 civarında sınır karakolu Çinliler tarafından kuruldu.

ÇİN VE RUSYA ARASINDAKİ ASIL REKABET DAHA BAŞLAMADI

Çin'in bölgedeki artan nüfuzu, Orta Asya'yı arka bahçesi olarak gören Rusya ile bir gerilime yol açacak mı sorusu birçok kişi için merak konusu oldu. Jardine, "Birçok kişi Çin ve Rusya'nın bölgede şimdiden rekabete başladığından söz ediyor ancak bizim araştırmalarımız bu rekabetin gerçek manada daha başlamadığını gösteriyor. Çin'in bölgeye silah tedariki büyüdükçe, Rusya'nın sektördeki payını ele geçirmek zorunluluğu ortaya çıkacak ve işte tam bu noktada Pekin ve Moskova arasında artan bir gerilimi görebiliriz." dedi.