Yeni Moldova Cumhurbaşkanından vatandaşlara sokaklara çıkma çağrısı

Moldova'da kasım ayında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda oyların yüzde 57,8'ini alarak yeni cumhurbaşkanı seçilen Batı yanlısı Maia Sandu, ülkede Rus yanlısı sosyalistlerin kontrolündeki parlamentoda, cumhurbaşkanının bazı yetkilerini sınırlandıran ve Rus diline resmi statü veren yasaların onaylanmasının ardından halkı protesto eylemleri düzenlemeye çağırdı.

Moldova'nın yeni Cumhurbaşkanı Maida Sandu, dün düzenlediği brifingde, vatandaşlarına seslendi. Sandu, tüm Moldova vatandaşlarını eylem düzenlemeye davet ederek, "Bugün (3 Aralık) olanlar Anayasaya, yasalara ve vatandaşlarına saygı duymayan bir grup suçlunun mecliste toplandığının bir başka kanıtıdır. Halka karşı çıkan parlamento feshedilmelidir. Pazar günü, halkın ne düşündüğünü söylemek için hepimiz Büyük Ulusal Toplantı Meydanı'na çıkıyoruz." diye vatandaşları 6 Aralık Pazar günü protesto eylemi düzenlemeye çağırdı.

Moldova Cumhuriyeti Sosyalist partisi ve Şor Partisinin sadece birkaç dakika içinde devlet bütçesi dahil önemli yasa tasarılarını kabul ettiğini kaydeden Sandu, "İgor Dodon ve Sosyalistler son seçimden ders çıkarmadılar." dedi.

Sandu, kabul edilen yasaların iptali için Anayasa Mahkemesine başvuracağını da sözlerine eklerken, Onur ve Hakikat Platformu Partisi (DA) da Anayasa Mahkemesine başvurarak usulüne uygun şekilde yapılmadığı için oylama sonuçlarının iptalini isteyeceğini açıkladı.

Parlamentonun 3 Aralık tarihindeki oturumu sırasında Sosyalist Parti, Şor ve Pentru Moldova, muhalefetin karşı çıktığı birkaç yasa tasarısını onayladı.

Kabul edilen yasa tasarılarından biri yeni Cumhurbaşkanı Sandu'nun yetkilerini kısıtlamasını öngörürken, yasa tasarısı Sandu'nun ülkenin istihbarat servisi üzerindeki kontrolünü kaldırıyor. Sosyalistler, Moldova parlamenter cumhuriyet olduğu için istihbarat servisinin kontrolünün parlamentoya verilmesi gerektiğini savundular. Öte yandan geçen yıl haziran ayında Sosyalistler, Bilgi ve Güvenlik Servisinin (SIS) kontrolünü parlamentodan eski parti lideri İgor Dodon'a devretme kararı almıştı.

Milletvekilleri ayrıca, Rus diline milletler arası iletişim dili statüsü veren yasa tasarısını da birinci okumada kabul etti. Resmi statü, memurların Rus dilinde bilgi vermeleri ve vatandaşların taleplerine Rusça cevap vermeleri gerektiği anlamına gelir. Bunun yanı sıra yasa tasarısı Rus televizyon kanallarına da yayın izni veriyor. Rus televizyon kanallarının yayınlanması ülkede 2018'de yasaklanmıştı.

Sovyetler’in dağılmasıyla 1991’de bağımsızlığını kazandığından bu yana Rusya’nın ve Batı’nın etkinlik kurma mücadelesinin sürdüğü, Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri Moldova. Ülkede yaşayan 3,5 milyon halk mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un görev süresinin sona ermesi nedeniyle halk 1 Kasım’da seçime gitti.

Moldova Merkez Seçim Komisyonu, ilk turda Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) lideri Maia Sandu’nun yüzde 36,16 oy alarak birinci, seçimlere “bağımsız aday” olarak katılan mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un ise yüzde 32,61 oyla ikinci olduğunu açıklamıştı.

Adaylardan hiçbirinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle seçimler ikinci tura kalmıştı. Ülkede, 15 Kasım’da cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu yapılmıştı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Rusya yanlısı mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon ile Batı yanlısı eski Başbakan Maia Sandu yarıştı. Oy sonuçlarına göre seçimin galibi açık ara farkla Sandu oldu. Sandu’nun 23 Aralık’a kadar yemin ederek cumhurbaşkanlığı görevine başlaması bekleniyor.

Dodon, 2016’da yapılan cumhurbaşkanı seçimini, ikinci turda yüzde 48 oy alan Sandu’ya karşı yüzde 52 oyla kazanmıştı.