Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı: Rusya'nın Ukrayna'daki ihlalleri savaş suçu kapsamında kabul edilebilir

Ukrayna topraklarındaki Rus işgaliyle ilgili Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesine (ICC) taşınan başvuru dosyasının ön soruşturması tamamlandı. ICC Savcısı, Ukrayna'daki kriz çerçevesinde işlenen suçların savaş suçu olarak kabul edilebileceğini bildirdi.

Ukrayna hükumeti 2014 ve 2015 yılında Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesine, Rus işgali altındaki Ukrayna topraklarındaki durumla ilgili iki ayrı başvuru yapmıştı. Başvurular üzerine yapılan ön soruşturmaların tamamlanması üzerine ICC Savcısı Fatou Bensouda, 11 Aralık 2020'de açıklamada bulundu. Savcı Kırım başta olmak üzere Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarında, Rusya'nın işlediği suçların savaş suçu olarak kabul edilmesi için gerekli tüm nedenlerin mevcut olduğunu kaydetti. Böylece başvuruların savaş suçu kapsamında soruşturulmasının mümkün olduğunu bildirdi.

ICC Savcısı Fatou Bensouda'nın, Ukrayna'daki durumla ilgili ön incelemenin sonucunu açıkladığı bildiride Savcı Bensouda, görev süresinin sonu yaklaşırken vazifesi boyunca ön incelemeye aldığı dosyalarda neticeye varmayı planladığını söyledi. İncelediği birkaç dosyanın soruşturma aşamasına geçme olasılığının yüksek olduğunu belirten savcı, "Kapsamlı ve bağımsız bir sürecin ardından, bugün Ukrayna'daki duruma soruşturma açmak için yasal kriterlerin karşılandığını duyurabilirim." dedi.

Ukrayna'daki durumun ön incelemesi, Ukrayna Hükumeti tarafından Mahkemenin yargı yetkisini kabul eden ve daha sonra 2015 yılında yapılan ikinci bir beyanname ile uzatılan ilk beyannamesi temelinde 24 Nisan 2014 tarihinde açılmıştı. Söz konusu soruşturmanın açılması halinde, 20 Şubat 2014 tarihinden itibaren Ukrayna topraklarında işlenen ve devam eden suçları kapsayacak.

SAVCI BENSOUDA: UKRAYNA MAKAMLARININ İŞBİRLİĞİNE DAYALI KATILIMINDAN YARARLANILDI

Savcı açıklamasında Ukrayna'daki ihlallerin ve suçların kapsamını şu sözlerle ifade etti:

"Bürom, özellikle ve bir soruşturma sırasında tespit edilebilecek diğer suçlara halel getirmeksizin, şu anda savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar teşkil eden geniş bir davranış yelpazesinin bulunduğuna inanmak için makul bir dayanak olduğu sonucuna varmıştır. Mahkemenin yargı yetkisi Ukrayna'daki durum bağlamında işlenmiştir. Ön İnceleme Faaliyetlerine ilişkin yıllık raporumuzda daha ayrıntılı olarak açıklanacak olan bu bulgular, üç geniş mağduriyet kümesini içermektedir: (i) düşmanlıkların yürütülmesi bağlamında işlenen suçlar; (ii) gözaltı sırasında işlenen suçlar; ve (iii) Kırım'da işlenen suçlar. Ofisim ayrıca çatışmanın farklı tarafları tarafından işlenen bu suçların da soruşturulmasını gerektirecek kadar ciddi olduğunu tespit etti. Ön inceleme boyunca bürom, ulusal makamlar tarafından başlatılan ICC yargı yetkisine ilişkin suçlarla ilgili olarak, ulusal düzeyde soruşturmalar ve adli kovuşturmalar hakkında ayrıntılı bilgi sağlanması da dahil olmak üzere Ukrayna makamlarının işbirliğine dayalı katılımından yararlanmıştır. Çatışmanın tüm tarafları tarafından iddia edilen suçlar, Rusya Federasyonu tarafından başlatılan Ukrayna'daki durumla ilgili ulusal yargılamalara ilişkin mevcut bilgiler de değerlendirmemizde dikkate alınmıştır."

"OFİSİM UKRAYNA'DAKİ DURUMA İLİŞKİN DAVALARI KABUL EDEBİLİR"

"Mevcut bilgileri inceledikten sonra, yerel yargılamalarla ilgili bilgilerin varlığına rağmen, ofisim Ukrayna'daki duruma ilişkin bir soruşturmadan doğabilecek olası davaların kabul edilebilir olacağı sonucuna vardı." diyen Savcı, bunun nedeninin Ukrayna ve Rusya Federasyonu'ndaki yetkili makamların, sanığı veya gerekli delil ve ifadeleri elde etme ve işlemleri yürütme çerçevesinde, ofisin belirlediği kişi ve davranış kategorileri ile ilgili olarak etkin olmaması veya ulusal yargı sisteminin Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrolü altındaki topraklarda mevcut bulunmamasını olduğunu söyledi.

"KOVİD-19 VE BAZI SEBEPLER ÇALIŞMALARIMIZI SINIRLANDIRDI"

Sonraki adımın ICC Ön Yargılama Dairesi Hakimlerinden soruşturma açmak için izin talep etmek olacağını belirten Savcı, bürosunun birkaç hazırlık soruşturması ile karşı karşıya olduğunu, bir yandan Kovid-19 salgınının getirdiği operasyonel zorlukların, diğer yandan da zayıf ve aşırı genişlemiş kaynaklar nedeniyle operasyonel kapasitelerinin sınırlandığı bir dönemde çalışmalarının da sınırlandığını ifade etti. Bu nedenle 2021'de, ofisin iş yükünün önceliklendirilmesi konusunda birkaç stratejik ve operasyonel karar almaları gerekeceğini söyleyen Bensouda, "Bu kararlar aynı zamanda mağdurların ve etkilenen toplulukların yanı sıra diğer paydaşların meşru beklentilerini de dikkate almalı. Bu, seçildikten sonra, yapmayı düşündüğüm geçiş görüşmelerinin bir parçası olarak yeni gelen savcı ile de görüşeceğim bir konudur." dedi.

Savcı ayrıca, "Kapasite kısıtlamaları nedeniyle karşı karşıya olduğumuz durum, ofisime sağlanan kaynaklar ile ona yüklenen artan talepler arasındaki açık uyumsuzluğun altını çiziyor. Bu, yalnızca sıkı sıkıya bağlı kaldığımız ofis adına önceliklendirmeyi değil, aynı zamanda Taraf Devletler Meclisi ve Roma Statüsü sisteminin diğer paydaşları ile gerçek kaynak ihtiyaçları hakkında açık ve dürüst tartışmalar gerektiren bir durumdur. Kanuni yetkisini etkin bir şekilde yerine getirmek için Ukrayna'daki durumla ilgili sonraki adımlara doğru ilerlerken, Ukrayna makamlarının tam desteğine güveniyorum ve aynı şekilde, tüm tarafları işbirliği için çalışmaya davet ediyorum." diye kaydetti.

"UKRAYNA HÜKUMETİ İLE İŞBİRLİĞİ İÇİN SABIRSIZLANIYORUM"

Bensouda açıklama metnini şu ifadelerle sonlandırdı: "Ayrıca Mahkemenin daha genel olarak Taraf Devletler Meclisi'nden çok ihtiyaç duyduğu desteği de hatırlıyorum. Görevimizin, tamamlayıcı yerel ve uluslararası eylemlerin paylaşılan çerçevesi altında adaletin en iyi nasıl yerine getirilebileceği hususunda, bağımsız ve tarafsız bir şekilde uygulanmasına ilişkin gelecekteki soruşturmalara baktığımızda, Ukrayna Hükümeti ile yapıcı ve işbirliğine dayalı bir fikir alışverişi için sabırsızlanıyorum ve Rusya Federasyonu Hükumeti ile de bir karar vermeyi umuyorum.

UKRAYNA DIŞİŞLERİ BAKANI KULEBA: "TARİHİ BİR KARAR AÇIKLANDI"

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Savcı Bensouda'nın kararını tarihi bir karar olarak nitelendirerek: "2015 yılında Ukrayna, Ukrayna'nın doğusu ve Kırım'daki savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne başvurdu. Savcılar belgeleri incelediler ve bugün tarihi bir karar açıkladılar: resmi bir soruşturma başlatmak için tüm gerekçeler var. Uluslararası adalet hızlı değil, kaçınılmazdır. Rus suçluların kesinlikle mahkemeye çıkacağı gün gelecek" sözleriyle yorumladı.

Twitter is purging a lot of spam/scam accounts right now, so you may see your follower count drop