Sovyet rejiminin Kırım Tatar halkına yönelik aydın katliamının 82. yıl dönümü

Sovyet rejiminin Kırım Tatar halkına yönelik gerçekleştirdiği aydın katliamı ve terör faaliyetlerinin en somut örneklerinden biri bundan tam 82 yıl önce 17 Nisan 1938 tarihinde yaşandı.

Kırım Tatar halkının hafızasında halen tazeliğini koruyan aydın katliamının bugün 82. yıl dönümü kaydediliyor.

Kırım Tatar tarihinin uğradığı sayısız zulümlerden birinin tarihi olan 17 Nisan 1938’de, 1936 ve 1937 yıllarında çeşitli sebeplerle tutuklanan Kırım Tatar aydınlar takip eden 3 gün içinde, Akmescit’teki cezaevinde Stalin rejiminin cellatları tarafından kurşuna dizilmişlerdi.

Katliam gününe gelmeden önce, Sovyet hükûmeti tarafından Kırım Tatar aydınları, "devlet haini" ve "antisovyet unsur" (Sovyet hükûmet karşıtları) olmakla suçlanarak aleyhlerinde davalar açılmıştı. Kırım Tatar halkının en parlak bilim adamları ve siyasi temsilcileri, casusluk ve milliyetçilikle suçlanmış, bu suçlamalar yüzünden yüzlerce Kırım Tatar aydını toplama kampına gönderilmişti.

O dönemde, Stalin rejiminin Kırım Tatarlarına karşı baskıları da bilindiği gibi hız kazanıyordu. 3 gün içinde kaç Kırım Tatar aydının kurşuna dizilerek öldürüldüğü ve nerede toprağa verildiği hiçbir zaman bilinemedi.

Kurşuna dizilenler arasında; yazar, gazeteci 1. Kırım Tatar Milli Kurultayı katılımcısı Hasan Sabri Ayvazov’un, yazar İlyas Tarhan’ın, yazar, bilim adamı ve öğretmen Osman Akçokraklı’nın, Bahçesaray Saray-Müzesi Müdürü, etnograf Üsein Bodaninskiy’in, dilbilimci ve öğretmen Yagya Bayraşevskiy’in, Süleyman İdrisov’un, şair ve öğretmen Abdullah Latifzade’nin, gazeteci, sivil toplum aktivisti Mamut Nedim’in, tercüman, Kırım Devlet Yayınevi Başkanı Abdülkerim Cemaledinov’un ve başka birçok aydının yer aldığı biliniyor.

Kırım’ın 2014 yılında Rusya tarafından işgal edilmesinden önce, Kırım Tatar gençlerinin inisiyatifi üzerinde yarımadadaki Kırım Tatarları her yıl 17 Nisan 1938 tarihinde kurşuna dizilen soydaşlarını dualarla anıyordu.

1937-38 arasında Kırım Tatar aydınlarının Sovyet yönetimince katledilmesi, Kırım Tatar kültürüne vurulan en büyük darbelerden biriydi. Katil Stalin rejiminin, aydınlar ve entelektüellere yönelik terör faaliyetleri Kırım Tatar halkının hafızasında hep taze olarak kaldı.