Moldova'da protesto eylemi: Halk hükumetin istifasını istedi

Moldova'da, Rusya yanlısı sosyalistlerin çoğunlukta olduğu parlamentoda bazı yasa tasarılarının kabul edilmesinden sonra yeni seçilen Cumhurbaşkanı Sandu'nun halkı protestoya davet etmesiyle ülkede sular durulmuyor. Halk meydanları doldurarak, Moskova kontrolündeki iktidarın istifasını istiyor.

Moldova'da yeni Cumhurbaşkanı Maia Sandu'nun destekçileri, Rus yanlısı sosyalistlerin çoğunlukta olduğu parlamentoda kabul edilen yasa tasarılarını protesto etmek için 6 Aralık 2020 tarihinde Kişinev'deki Ulusal Toplantı Meydanı'nda protesto eylemi düzenledi.

Ülkede parlamento, 3 Aralık 2020 tarihinde cumhurbaşkanının bazı yetkilerini sınırlandıran ve Rus diline resmi statü veren yasa tasarılarını onaylamıştı. Bunun üzerine Maia Sandu halkı sokaklara çıkma çağrısında bulunmuştu. Binlerce kişinin katıldığı protesto eylemi sırasında eylemciler "Biz Halkız!", "Erken Seçimler!", "Geri Adım Atmayacağız!" sloganları atarak hükumetin istifasını ve erken parlamento seçimlerinin yapılmasını talep etti.

Onur ve Hakikat Platformu Partisi (DA), eylemlerin 10 Aralık 2020'de devam edeceğini duyurdu.

Parlamentonun 3 Aralık 2020 tarihindeki oturumu sırasında Sosyalist Parti, Şor ve Pentru Moldova, muhalefetin karşı çıktığı birkaç yasa tasarısını onayladı.

Kabul edilen yasa tasarılarından biri yeni Cumhurbaşkanı Sandu’nun yetkilerini kısıtlamasını öngörürken, yasa tasarısı Sandu’nun ülkenin istihbarat servisi üzerindeki kontrolünü kaldırıyor. Sosyalistler, Moldova parlamenter cumhuriyet olduğu için istihbarat servisinin kontrolünün parlamentoya verilmesi gerektiğini savundular. Öte yandan geçen yıl haziran ayında Sosyalistler, Bilgi ve Güvenlik Servisinin (SIS) kontrolünü parlamentodan eski parti lideri İgor Dodon’a devretme kararı almıştı.

Milletvekilleri ayrıca, Rus diline milletler arası iletişim dili statüsü veren yasa tasarısını da birinci okumada kabul etti. Resmi statü, memurların Rus dilinde bilgi vermeleri ve vatandaşların taleplerine Rusça cevap vermeleri gerektiği anlamına gelir. Bunun yanı sıra yasa tasarısı Rus televizyon kanallarına da yayın izni veriyor. Rus televizyon kanallarının yayınlanması ülkede 2018’de yasaklanmıştı.

Sovyetler’in dağılmasıyla 1991’de bağımsızlığını kazandığından bu yana Rusya’nın ve Batı’nın etkinlik kurma mücadelesinin sürdüğü, Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri Moldova. Ülkede yaşayan 3,5 milyon halk mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un görev süresinin sona ermesi nedeniyle halk 1 Kasım’da seçime gitti.

Moldova Merkez Seçim Komisyonu, ilk turda Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) lideri Maia Sandu’nun yüzde 36,16 oy alarak birinci, seçimlere “bağımsız aday” olarak katılan mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un ise yüzde 32,61 oyla ikinci olduğunu açıklamıştı.

Adaylardan hiçbirinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle seçimler ikinci tura kalmıştı. Ülkede, 15 Kasım’da cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu yapılmıştı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Rusya yanlısı mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon ile Batı yanlısı eski Başbakan Maia Sandu yarıştı. Oy sonuçlarına göre seçimin galibi açık ara farkla Sandu oldu. Sandu’nun 23 Aralık’a kadar yemin ederek cumhurbaşkanlığı görevine başlaması bekleniyor.

Dodon, 2016’da yapılan cumhurbaşkanı seçimini, ikinci turda yüzde 48 oy alan Sandu’ya karşı yüzde 52 oyla kazanmıştı.