Kırım Tatar siyasi tutsak Remzi Memetov'un eşi anlattı: Çok zor dönemlerden geçtik bunların da üstesinden geleceğiz

Asif Aliyev/ Kırım Haber Ajansı-Kıyiv

İnsan hakları savunucularının verilerine göre yüze yakın Kırımlı siyasi nedenlerden ötürü Rusya veya işgal edilen Kırım’daki hapishanelerde alıkonuluyor. Söz konusu siyasi tutsakların büyük çoğunluğu Kırım Tatarı. 

Kırım Haber Ajansı (QHA), siyasi tutsakların ailelerinin durumunu ve yaşantısını anlatan yazı dizisine devam ediyor. İlk görünüşte sadece tutsak listelerinde belirtilen bir isim olarak algılansalar da, siyasi tutsakların her birinin ayrı birer hikayesi var.

Bahçesaray sakini, Kremlin tutsağı Remzi Memetov, işgalciler tarafından alıkonulmadan önce aşçı olarak çalışıyor ve kentte dini bayramların kutlamalarını organize ediyordu. Evli ve iki çocuk babası olan Memetov, Mayıs 2016’da diğer üç Kırım Tatarı ile birlikte Rus işgalci güçleri tarafından alıkonuldu ve Rusya’da yasaklı olan Hizb-ut Tahrir örgütü üyesi olmakla suçlandı (Birinci Bahçesaray Grubu).

24 Aralık 2018 tarihinde Rusya Federasyonu Kuzey Kafkasya Bölge Askeri Mahkemesi Remzi Memetov’u yasa dışı bir şekilde 9 yıl hapis cezasına çarptırdı. Haziran 2019’da Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi ilgili cezayı 8 yıl 9 aya düşürdü. 

Remzi Memetov alıkonulduktan sonra oğlu Dilaver, siyasi baskılara maruz kalan Kırımlıların hakları için mücadele eden Kırım Dayanışması teşkilatına katıldı ve kısa zaman içinde teşkilatın koordinatörü oldu.

Remzi Memetov’un eşi Elmira Memetova, işgalci güçlerin evlerine düzenlediği aramayı ve Kırım Tatar siyasi tutsağın Rus esaretindeki yaşamını, ailesinin eşinin alıkonulmasından sonraki hayatını anlattı.

Remzi ile birlikte Tacikistan’da Buston kentinde yaşıyorduk. Aynı okulda okuduk, aynı bahçede büyüdük... hatta neredeyse birlikte büyüdük diyebiliriz. Remzi, okuldan sonra Omsk Otomobil ve Yol Enstitüsüne bağlı Makine Mühendisliği Bölümüne girdi ve buradan mezun oldu. Önceleri, Omsk’ta yaşadı. Dört yıl Moskova’da çalıştı. 1992’de Buston’da evlendik ve ilk oğlumuz Dilaver doğdu. Üç yıl sonra da Kırım’a taşındık.

O zamanlar iş bulmak çok zordu. Kırım Tatarlarını işe almayı pek istemiyorlardı. Her bulduğu işi yapıyordu ve kısa zaman sonra aşçılığı öğrendi. Uzun zaman boyunca, Bahçesaray’da herkes tarafından tanınan Salaçık kafesinde çalıştı. (Kafenin sahibi siyasi tutsak Marlen Asanov idi) 1997 yılında ise ikinci oğlumuz Eskender dünyaya geldi.

16 Mayıs 2016 tarihinde Remzi işe gitmeye hazırlanıyordu. Sabah erken birilerin kapıya vurduğunu duyduk. Ben o zaman bizde çalışan inşaat işçilerinin erkenden geldiğini düşündüm ancak kapımıza FSB (Rus polisi) vuruyormuş... 10-15 kişiydiler. Remzi onlara kapıyı açtı. Sonra, arama yapmaya başladılar. Eşime Enver Mamutov’u tanıyıp tanımadığını sordular. Eşim de yaşadığımız yerin küçük bir yer olduğunu ve neredeyse herkesin birbirini tanıdığını söyledi.

Arama sırasında FSB görevlileri silah, uyuşturucu, yasaklı kitapları aradılar. Piyanomuzun içine bile baktılar. Remzi ne aradıklarını sorduğunda ise "silah" diye cevap verdiler. Eşim de eline en son silahı, 1980’li yılların başında okuldaki askeri hazırlık derslerinde aldığını söyledi.

Ayrıca evde 50 kiloluk bir çuval un vardı. FSB görevlileri, onun yasaklı bir madde olduğunu düşündü ve sorular sordu. Ben de, bunun bir un çuvalı olduğunu ve evde ekmek pişirdiğimi söyledim.

O zaman Dilaver Arapça öğreniyordu. Ve ona beyaz kumaş üzerine yazı yazmak için bir Kelime-i Şehadet’in şablonunu almıştım ve oğlum onu boyuyordu. Bu kumaş parçası da kanıt olarak alındı. Ayrıca evde buldukları "İslamda Kadın" ve "Hz. Muhammed'in Hayatı" adlı iki CD’ye el konuldu.

Dilaver’in bilgisayarını incelediler. O, Vernadskiy Tavriya Milli Üniversitesi Kimya Bölümünden mezun oldu. Bilgisayarında kimya ile ilgili birçok bilgi bulunuyordu. Remzi'yi götürürken oğluma, FSB'de Kimya uzmanına ihtiyaç duyduklarını belirterek, iş teklifi (!) ettiler.

Arama bittikten sonra Remzi'nin bizimle vedalaşmasına bile izin vermediler. 15-20 dakika sonra eve geri geleceğini söylemişlerdi ancak bu 20 dakika, tam 4 yıl uzadı, halen de devam ediyor...

Alıkonulduktan bir gün sonra sözde mahkeme oldu ve Remzi ile 3 Kırım Tatarı hakkında tutuklama kararı alındı. Daha sonra, 2-3 ay arayla tutuklama süresi uzatıldı. Onun, tüm duruşmalarına katıldık.

Remzi ve onunla birlikte yargılanan 3 Kırım Tatarı 2 yıl Akmescit tutukevinde kaldı. Daha sonra onlar, Rostov’a sevk edildi. Şu an Remzi, Enver Mamutov ile birlikte Rusya’nın Stavropol bölgesindeki cezaevinde tutuluyor.

Alıkonulduğu süre boyunca sağlık durumu kötüleşti. Evimizde yapılan aramadan birkaç gün önce Remzi’ye tansiyon hastası teşhisi konuldu. Remzi'nin hipertansiyonu var ve bu onun için hayli tehlikeli bir durum... Ayrıca doktorlar, onun artroz hastası olduğunu belirledi. Onun için, tutukevine hep ilaçları gönderiyordum Allah’a şükür kabul ediyorlardı.

Birkaç kere hücre cezasına gönderildikten sonra Remzi’nin sağlık durumu kötüleşmişti. Rutubetli ortamda bulunduğu için artrozu kötüleşmişti. Cezaevine sevk edildiği zaman artık desteksiz yürüyemiyordu. Cezaevinde alıkonulan Kafkasyalı Müslümanlar ona koltuk değneği yapmışlardı. Şu an Allah’a şükür sağlık durumunu şikayet etmiyor. İlaçlarını alıyor.

Onunla en son aralık ayında görüşmüştüm; üç günlük uzun bir görüşmeydi. Cezaevi hakkında sorular sorduğumda şaka yaparak; cevap vermekten kaçınıyordu. Cezaevindeki Müslümanların birbirini desteklediğini anlatmıştı.

Ukrayna, Kanada, İsveç, Baltık ülkeleri gibi farklı yerlerde yaşayan insanlar ona destek mektupları yazıyor. Bu mektupların onun için çok önemli olduğunu vurgulayarak; mektup yazan herkese teşekkür etmişti. Kırım Tatar halkının, bize büyük bir destek verdiğini söylemek istiyorum. Her zaman ilgileniyorlar.

Allah’a, Ukrayna ile Rusya arasında tutsak değişiminin yapılması için dua ediyoruz. İnşallah tüm siyasi tutsaklar evlerine döner. Remzi alıkonulduğu zaman oğlumuz Dilaver yüksek lisans yapıyordu. Ancak, kısa süre sonra okulu dondurdu ve Kırım Dayanışması teşkilatına katıldı. Dilaver, babası ve Kırım Tatar halkına zulüm edilirken kenarda duramayacağını söyleyerek bu işe girdi.