Büyükelçi Sıbiga, Dışişleri Bakanı Kuleba'ya Brest-Litovsk anlaşmasının kopyasını hediye etti

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba (Dmytro Kuleba), Türkiye'ye gerçekleştirdiği bir günlük çalışma resmi ziyareti kapsamında Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliğine giderek Büyükelçilik çalışanları ile görüştü. Görüşme sırasında Ukrayna Büyükelçisi Sıbiga, Dışişleri Bakanı Kuleba'ya Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı ve Bulgaristan arasında 1918 yılında imzalanan tarihi Brest-Litovsk Anlaşmasının replikasını takdim etti.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Sıbiga ile bugün Büyükelçilik binasında bir araya geldi. Büyükelçi Sıbiga görüşme sırasında Bakan Kuleba'ya Ukrayna'da orijinal hali günümüze kadar ulaşmayan Brest-Litovsk anlaşmasının birebir kopyasını takdim etti. Anlaşmanın, Osmanlı arşivlerinden bulunduğunu belirten Sıbiga, "İstanbul Başkonsolosu Olekasndr Gaman ile birlikte Osmanlı arşivinde, Ukrayna devletinin oluşumuyla bağlantılı tarihi bir parçayı restore ettik. Bu yüzden sizin de Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Müzesine bu tarihi olayın atmosferini iletmenizi istiyoruz. Brest-Litovsk anlaşmasının orijinal nüshasının birebir kopyasını hazırladık. Ukrayna’da bu belgenin orijinali korunmadı." dedi.

Anlaşma kopyalarının takdim edilmesinin ardından Bakan Kuleba ve Büyükelçi Sıbiga, Büyükelçilik çalışanları ile görüştü.

Rusya’da Ekim İhtilaliyle iktidara gelen Bolşevikler, yayınladıkları bildiri ile tüm savaşan devletlere, savaşı sona erdirme ve ateşkes çağrısında bulunmuştur. Yapılan görüşmeler sonucunda 3 Mart 1918 tarihinde Almanya, Rusya, Osmanlı Devleti, Bulgaristan ve Avusturya Macaristan İmparatorluğu arasında Brest Litovsk Barış Antlaşması imzalanmıştır. 9 Şubat 1918’de Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı ve Bulgaristan arasında Brest’te (Brest-Litovsk) bir barış antlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla Rusya’da hakimiyeti ele alan Bolşevikler; Finlandiya, Ukrayna, Baltık Denizi kenarındaki arazileri, Belarus’un bir kısmını, 1877-78 yıllarında yapılmış Rus-Osmanlı Savaşının sonucu olarak elde ettiği Kars, Ardahan, Batum vilayetlerini terk etmeyi, Ukrayna Halk Cumhuriyetinin bağımsızlığını tanımayı, ordu ve deniz kuvvetlerini silahsızlandırmayı, müttefik devletler için yaptığı propagandalara son vermeyi kabul etmiştir.

Sovyet Rusya, Brest-Litovsk Antlaşması ile nüfusunun yüzde 34’ünü, topraklarının yüzde 32’sini (Polonya, Baltık devletleri, Finlandiya, Ukrayna ve Beyaz Rusya topraklarının bir bölümünü), sanayi şirketlerinin yüzde 54’ünü, demir yollarının yüzde 33’ünü, demir cevherinin yüzde 73’ünü, kömür madenlerinin yüzde 90’ını kaybetmiştir. Osmanlı Devleti, bu antlaşma sayesinde işgal altında bulunan Kars, Ardahan ve Batum vilayetlerini geri alabilmiştir. Ayrıca Rusya'nın milletlerin mukadderatını tayin hakkını tanımış olması, Osmanlı Devletinin de ortaya çıkan bu durumdan istifade etmesine neden olmuştur.

Bir zamanlar Rusya İmparatorluğunun işgal ettiği bazı devletler, Doğu Avrupa’da Polonyalılar, Ukraynalılar, Baltık halkları, Güney Kafkasya’da Azerbaycan Türkleri, Gürcüler ve Ermeniler kendi cumhuriyetlerini ilan etmiş ve Sovyet işgaline kadar bağımsız devlet olarak yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Brest Litovsk Antlaşması sadece birkaç ay yürürlükte kalabilmiştir. Maalesef Ukrayna Halk Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını resmen tanıyan ve resmi olarak 3 Mart 1918’de imzalayan Bolşevikler, bir yıl içinde saldırıya geçip, "ilk Ukrayna bağımsızlığı" dönemini sona erdirmiştir.