ABD-Kanada savaş gemileri Tayvan Boğazı'nda

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Kanada donanmalarına ait iki savaş gemisi Tayvan Boğazı'ndan geçti. ABD'nin Hint Pasifik'teki 7. Filosu tarafından yapılan açıklamada, gemilerin Tayvan Boğazı’na kıyısı olan ülkelerin kara sularında olmayan bir koridoru kullandığı belirtildi. Geçiş, ABD donanmasının bu yıl Tayvan Boğazı’ndaki dördüncü seyir faaliyeti olarak kaydedildi.

ABD ve Kanada donanmalarına ait iki savaş gemisinin Tayvan Boğazı'ndan geçtiği bildirildi. ABD'nin Hint Pasifik'teki 7. Filosu'ndan yapılan açıklamada, "Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze taşıyan USS Higgins ile Kanada Kraliyet Donanmasına ait Halifax sınıfı HMCS Vancouver savaş gemilerinin Tayvan Boğazı'ndan rutin geçiş yaptığı" ifade edildi. Ayrıca "Açık denizde seyrüsefer ve uçuş serbestisinin geçerli olduğu sularda yapılan geçişin uluslararası hukuka uygun olduğu, gemilerin Tayvan Boğazı’na kıyısı olan ülkelerin hiçbirinin kara sularında olmayan bir koridoru kullandığı" belirtildi. İki donanma arasındaki iş birliğinin, bölgenin güvenliğini ve refahını korumaya yönelik yaklaşımın merkezinde olduğu vurgulanan açıklamada, "USS Higgins ve USS Vancouver savaş gemilerinin Tayvan Boğazı'ndan geçişi, ABD'nin müttefikleri ve ortaklarıyla birlikte özgür ve açık Hint-Pasifik'e bağlılığının göstergesidir." ifadesine yer verildi.

Kanada Savunma Bakanı Anita Anand yaptığı açıklamada, "Geçiş uluslararası hukuka uygun olarak yapıldı. Bu geçiş Kanada'nın özgür, açık ve kapsayıcı Hint-Pasifik'e bağlılığının göstergesidir" ifadeleri yer aldı.

Geçiş, ABD donanmasının bu yıl Tayvan Boğazı’ndaki dördüncü seyir faaliyetiydi. Daha önce Arleigh Burke sınıfı güdümlü füze savaş gemileri USS Ralph Johnson 26 Şubat'ta, USS Sampson ise 27 Nisan'da, Ticonderoga sınıfı savaş gemileri olan USS Antietam ile USS Chancellorsville ise 28 Ağustos'ta bölgeden geçmişti.

Öte yandan geçiş; ABD Başkanı Joe Biden'ın 19 Eylül CBS televizyonunda yayımlanan "60 Minutes" programına verdiği röportajda, Çin’in olası bir saldırısına karşı Tayvan’ı ABD ordusunun koruyacağına ilişkin söylediği sözlerin ardından ABD ordusunun bölgedeki ilk askeri faaliyeti oldu. Program sunucusunun, "Ukrayna'dan farklı olarak ABD güçleri, Amerikan ordusunun erkek ve kadın üyeleri, Çin'in işgal etmesi halinde Tayvan'ı savunacak mı?" sorusuna Biden, "Evet." yanıtı ile daha önceki açıklamalarını yinelemişti. Biden, mayıs ayında Japonya'ya ziyareti sırasında da benzer bir açıklamada bulunmuş, bir gazetecinin, "Çin'in işgali halinde ABD'nin Ada'yı askeri olarak savunacak mı?" sorusuna, "Evet, taahhüdümüz bu." demişti.

TAYVAN NEDEN ÖNEMLİ?

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Çin lideri Şi Cinping ve ABD lideri Joe Biden görüşmesi ve ABD Savunma Bakanlığının karşı çıkmasına rağmen Tayvan’a ziyaret gerçekleştirdi. Peloisi’yi taşıyan uçak 2 Ağustos’ta yönünü Tayvan’a çevirdi. Bununla birlikte Çin SU-35 savaş uçakları Tayvan Boğazı üzerinde uçtu. Çin, Tayvan boğazına giren uçakları düşüreceğini açıkladı. Ancak, Çin’in tüm sert açıklamaları ve tehditleri havada kaldı. Pelosi Tayvan’a gece yarası indi ve Taipei’deki otelin önü Tayvanlılar ve basın mensupları ile doluydu. Ertesi sabah Pelosi ve beraberindeki heyet Tayvan Parlementosunda, Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai İng – Wen ile ortak basın açıklaması düzenledi. Basın açıklamasından hemen önce Wen, Pelosi’ye Tayvan’ın en büyük devlet nişanesini taktı. Hemen ardından Pelosi Tayvan’ı “Direnç Adası” olarak nitelendirdi. Pekin’den tepki gecikmedi, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi geziyi “Çin’in iç işlerine karışmak, Tek Çin politikasına ve Çin’in toprak bütünlüğüne karşı çıkmak” olarak nitelendirdi. Çin aynı zamanda Tayvan’ın altı bölgesinde eş zamanlı ve gerçek mühimmatlar ile tatbikat yürüttü.

Tayvan Dışişleri Bakanlığı, 6 Ağustos 2022’de bir açıklama yayımlayarak Çin Dışişleri Bakanının, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin bu hafta başlarında Tayvan’a yaptığı ziyaretin “Çin’in egemenliğini” ihlal eden bir eylem olduğu yönündeki iddialarını reddederek artan bölgesel gerilimler için Pekin’i suçladı.
Bakanlık basın açıklamasında, Çinli Bakan Wang Yi’nin söz konusu ziyarete ilişkin olarak “Çin’in egemenliğini ihlal ettiği” ve “Tayvan Boğazı’nın barış ve istikrarını baltaladığı” iddialarını geri çevirdi, Pekin’in Pelosi’nin Taipei’ye yaptığı 25 yıl içerisindeki en üst düzey Amerikan resmi ziyaretini, Tayvan yakınlarındaki sularda “tehlikeli askeri tatbikatlara başlamak için bir bahane” olarak kullandığını belirtti.

ABD’nin uçak gemisi USS RONALD REAGAN, Tayvan çevresinde planlandığından daha fazla devriye atacağını duyurdu.
Çin’in 7 temmuz bitmesi planlanan Askeri tatbikatı belirtilen tarihte bitmedi.
Tayvan ordusu buna cevap olarak 9 ve 11 Ağustos tarihleri arası Çin’e yakın kıyı şehri Fengshan’ın Pingtung sahilinde Tianlei Tatbikatı’na(Gök Gürültüsü) başlattı. Tatbikata 78 bin 155 obüs ve 6 bin 120 havan topu sevk edildi.
Tatbikata 43. Topçu Komutanı, 333. Tugay, Hualien Savunma Komutanlığı, Doğu Bölge Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Departmanı da katıldı.

TAYVAN NEDEN ÖNEMLİ?

Tayvan’daki Çip üretimi dünyada ve özelikle ABD’de yaşanan çip krizi için büyük önem taşımaktaydı. Geçen yıl, Tayvan daha ince, daha hızlı ve daha güçlü yonga setler (veya yarı iletkenler) üretme yarışına öncülük etti. En hızlı yonga setleri, yapay zeka ve yüksek hızlı bilgi işlem gibi hızla büyüyen dijital endüstrilerin önemli bir bileşenidir. En ince çipler, evlerin, arabaların, ev aletlerinin ve hatta giysilerin 5G ağları aracılığıyla akıllı telefonlara ve sesle etkinleştirilen hoparlörlere bağlanacağı yaklaşan Nesnelerin İnterneti’ne güç sağlayacak.

Bir başka deyişle Çip, 21. asır için her şeydir. Askeri ve teknolojik üretimler çiplere bağlıdır ve Çin, hem çip hem de nadir bulunan elementler konusunda ABD’yi geride bırakmış durumda.
Haliyle bunu hazmedemeyen ABD geçen hafta, Çin’i çip endüstrisinde yakalayabilmek için 52 milyar dolarlık fon ayırma kararı aldı.
Tayvan aynı zamanda en kritik 5 yarı iletken üretiminde dünyanın tartışmasız lideri konumunda.
Çin’in Tayvan’ı ele geçirmesi demek, yüksek teknolojide ABD’ye karşı tartışmasız bir küresel üstünlük kurması manasına gelmektedir.