Ukrayna Barış Zirvesi'nin sonuç bildirisi yayımlandı: Ortak karar ne oldu?

İsviçre'nin ev sahipliğinde 15-16 Haziran 2024 tarihlerinde düzenlenen Küresel Barış Zirvesi'nin sonuç bildirisi yayımlandı. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy'ın (Volodimir Zelenski) 10 maddelik Barış Formülü'nün ele alındığı zirveye katılım sağlayan ülkeler, Rus saldırıları altındaki Ukrayna için ortak bir görüşe imza attı. Ülkeler, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve bağımsızlığına yönelik her türlü tehditten kaçınma ve Ukrayna'nın egemenliğini tanıma kararlılıklarını gösterdi.

SONUÇ BİLDİRİSİNDE ORTAK KARAR

Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi tarafından paylaşılan ortak bildiriye göre 101 ülke ve kuruluş 3 önemli konuya dikkat çekilen bildiride mutabık kaldı. Zirvede Ukrayna'da gıda güvenliği, enerji ve nükleer güvenliği ile savaş esirleri konusu masaya yatırıldı. Bu bağlamda sonuç bildirisinde şu maddeler yer aldı:

1. Nükleer enerjinin ve nükleer tesislerin her türlü kullanımı güvenli, emniyetli, korunaklı ve çevreye duyarlı olmalıdır. Zaprijjya (Zaporizhzhia) Nükleer Santrali de dahil olmak üzere Ukrayna nükleer enerji santralleri ve tesisleri, Ukrayna'nın tam egemenlik kontrolü altında, Uluslararası Atom Enerji Başkanlığı (IAEA) ilkelerine uygun olarak ve onun denetimi altında  emniyetli bir şekilde çalışmalıdır. Ukrayna'ya karşı devam eden saldırılar bağlamında herhangi bir nükleer silah tehdidi veya nükleer silah kullanımı kabul edilemez.

2. Küresel gıda güvenliği, gıda ürünlerinin kesintisiz üretimine ve tedarikine bağlıdır. Bu bağlamda, serbest, tam ve güvenli ticari seyrüseferin yanı sıra Karadeniz ve Azak Denizleri'ndeki deniz limanlarına erişim kritik öneme sahiptir. Limanlardaki ve tüm rota boyunca ticari gemilere, sivil limanlara ve sivil liman altyapısına yönelik saldırılar kabul edilemez. Gıda güvenliği hiçbir şekilde silah haline getirilmemelidir. Ukrayna tarım ürünleri ilgili üçüncü ülkelere güvenli ve serbestçe sağlanmalıdır.

3. Tüm savaş esirleri tam değişim yoluyla serbest bırakılmalıdır. Kaçırılan ve hukuka aykırı olarak yerlerinden edilen tüm Ukraynalı çocuklar ve hukuka aykırı olarak alıkonulan diğer tüm Ukraynalı siviller Ukrayna'ya iade edilmelidir.

"TÜM TARAF TEMSİLCİLERİ İLE SOMUT ADIM ATILMALI"

Bildiride, "Barışa ulaşmanın tüm tarafların katılımını ve aralarında diyaloğu gerektirdiğine inanıyoruz. Bu nedenle, yukarıda belirtilen alanlarda gelecekte tüm tarafların temsilcilerinin daha fazla katılımıyla somut adımlar atmaya karar verdik" ifadesi yer aldı. Söz konusu maddeler Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy tarafından Kasım 2020'de Endonezya'daki G20 Toplantısı'nda dile getirilmişti.

BAZI ÜLKELER SONUÇ BİLDİRİSİNİ İMZALAMADI

Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğini savunan Barış Zirvesi'nin sonuç bildirisini; Suudi Arabistan, Hindistan, Güney Afrika, Tayland, Endonezya, Meksika, Brezilya ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ise imzalamadı. 

İsviçre'nin Burgenstock beldesinde gerçekleştirilen zirveye Ukrayna'daki saldırılarını artıran Rusya davet edilmemiş, en büyük müttefikleri Belarus ve Çin ise zirveye katılmamıştı.