Srebrenitsa Soykırımı’nın 29. yılında kurbanları defnedilmeye devam ediliyor

11 Temmuz 1995 tarihinde gerçekleşen Srebrenitsa Soykırımı’nın kurbanları defnedilmeye devam ediliyor. Soykırımın üzerinden 29 yıl geçmesine rağmen acıları devam ediyor. Toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan 14 kurban, bu yılki anma töreninde defnedilecek. Potoçari Anıt Mezarlığı’nda defin için hazırlık işlemleri devam ediyor.

Visoko Şehir Mezarlığı Müdür Yardımcısı Kenan Karavdic, cenazeleri taşıyan konvoyun 9 Temmuz 2024 tarihinde yola çıkacağını bildirdi. Karavdic, konvoyu belirli noktalarda duracağını ve ardından Potoçari Anıt Mezarlığı’na doğru yol alacağını açıkladı.

Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra görülen en büyük insanlık trajedilerinden biri olarak nitelendirilen Srebrenitsa Soykırımının kurbanları, kimlik tespitleri yapıldığında her yıl  gerçekleştirilen anma töreninde Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnediliyor.

SREBRENİTSA KATLİAMI NASIL GERÇEKLEŞTİ?

1992’de Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Bosna Hersek, 3 buçuk yıl süren bir savaşa sahne olacaktı. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından güvenli bölge ilan edilen Srebrenitsa’nın, can güvenliği tehlikesi yaşayan 25 bin sığınmacıya yuva olması bekleniyordu. Ancak, burası binlerce insana mezar oldu.

Tarihler 11 Temmuz 1995’i gösterdiğinde Srebrenitsa’yı korumakla yükümlü Birleşmiş Milletler Temsilcisi Hollandalı Albay Ton Karremans ve 400 kişilik sözde Hollandalı Barış Gücü askeri, bölgeyi Sırpların eline teslim etti. 

Sonradan “Bosna Kasabı” olarak anılacak olan savaş suçlusu Sırp Komutan Ratko Mladiç, bir ilkokulun öğretmenler odasında atılan imza ile Srebrenitsa’da Müslümanların katledilmesi için Sırp güçlerine emir verdi. 

Evlerinden “Elleriniz yukarıda dışarı çıkın, bir şey olmayacak” sözleriyle çıkarılan Müslüman Boşnaklar, o gün ölüme yürüdü. Kadınlar ve erkekler birbirinden ayrıldı. Tecavüze uğrayan kadınların çocukları ve eşleri ise dağlarda, ormanlarda kurşuna dizildi.

Yaşanan insanlık ayıbını örteceğini düşünen Sırplar katliamın izini silmek için öldürülen Boşnakların kemiklerini toplayıp toplu mezarlara gömdü. Yetmedi, uydu görüntüleriyle toplu mezarları gizlemeye kalktılar. Katledilen Boşnakların ahını duyan mavi kelebekler mezarların başında kanat çırpmaya başladı. Böylelikle katliamın kanıtları bir bir ortaya döküldü. 

Lahey Uluslararası Adalet Divanı, Srebrenitsa’da yaşanan katliamı, 2007 yılında soykırım olarak nitelendirdi. Bosna kasabı Mladiç ve katliamdan sorumlu Sırplar, savaş suçlusu olarak müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Müslüman olduğu için katledilen 8 bin 372 kimliği tespit edilen Boşnakın, kemikleri her sene katliamın yıldönümünde Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnediliyor. 

Katliamın acısı yürekleri kanatsa da bilge lider Aliya İzzetbegoviç’in şu sözleri akıllara geliyor:

“Ne yaparsanız yapın soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır”