Erbil'de Irak, Barzani, ABD görüşmesi ve yeni sınırlar

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani, Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı Falih Feyaz ve ABD Başkanı Barack Obama'nın Özel Temsilcisi Brett McGurk, Erbil'in Salahaddin kasabasında Barzani'nin başkanlık konutunda bir araya geldi.

Barzani'nin ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre gerçekleştirilen ortak görüşmede terör örgütü DAEŞ'in kontrolünde bulunan Musul kentinin kurtarılması ve DAEŞ sonrası süreci ele aldıkları belirtildi.

Görüşme esnasında terör örgütü DAEŞ'in ortak düşman olduğunu söyleyen Barzani, Irak ordusunu Felluce'nin merkezini kontrol altına almaları dolayısıyla tebrik etti. Önceliklerinin DAEŞ'le savaş olduğunu ifade ederek bu sorunun halledilmesi için Irak merkezi hükümeti ve Amerika arasında dayanışma olmasının önemli olduğunu söyledi.

ABD Başkanı Obama'nın Özel Temsilcisi McGurk da DAEŞ meselesinin halledilmesi için Irak merkezi hükümeti ve IKBY arasındaki dayanışmanın önemli olduğunu vurgulayarak terörle mücadele hususunda ABD'nin tarafları açıkça desteklediğini kaydetti.

Görüşmede DAEŞ sonrası sürece vurgu yapılması hayli dikkat çekici zira son bir ay içerisinde DAEŞ'e yönelik operasyonların hız kazanmasıyla birlikte ara sıra gündeme gelen bir mesele daha tartışılıyor; Suriye ve Irak'ta 1916 Sykes-Picot Antlaşması'yla belirlenmiş sınırların yeniden çizilmesi.

DAEŞ sonrasında bölgede oluşturulacak yeni federasyonlar üzerine çeşitli yorumlarda bulunulurken ülke sınırlarına değinilmiyor ancak yeni yapılanmalar ortaya çıktığında yeni sınırların da söz konusu olacağı tahmin edilebiliyor.

Nitekim Reuters'ta 16 Haziran'da yayınlanan "Kuzey Suriye Federal Planı için ABD destekli güçlerle (ilgili) gelişmeler" başlıklı bir haberde, ABD'nin siyasi müttefikleriyle Suriye'nin kuzeyinde DAEŞ sonrasında oluşturulacak yeni bir federasyon sisteminden bahsedildi. Buna göre bölgedeki Kürt kaynaklara atfen Suriye'deki Kürt grupların özerk bir federasyon yapısı oluşturma çalışmalarının hızla şekil aldığı, üç ay içersinde bir anayasanın oluşturulup kuvvetle muhtemel bunu da bir seçim sürecinin takip edeceği bildirildi.

Yine 16 Haziran'da Reuters'ta yayınlanan "DAEŞ sonrasında Irak üçe bölünmeli" başlıklı bir başka haberde, Mesut Barzani'nin bir açıklamasından bahsedildi. Açıklamaya göre Barzani DAEŞ sonrasında Irak'ta Şiiler, Sünniler ve Kürtler arasında olası bir mezhep ve güç çatışmasının önüne geçebilmek için Irak'ın üçe bölünmesi (ya konfederasyon şeklinde bir düzenleme yapılması yahut tam bağımsızlık şeklinde) gerektiğini ifade etti.

Peki tüm bu söylemlere rağmen bölgede etnisiteler arası çatışmalar bir yana mezhepler arasında da çeşitli gerilimler ve endişeler mevcutken, yeni federasyonlar oluşturabilmek mümkün mü?

QHA'nın haberlerini takip edenler bölgede aynı mezhebe mensup grupların kendi arasında bile farklı düzeylerde nüfuz çatışmaları yaşandığını hatırlayacaklardır. Nitekim Irak'ta İran yanlısı Şii gruplarla Mukteda el-Sadr yanlısı Şii gruplar arasındaki Kasım Süleymani gerginliği, Lübnan'daki Şii Merci Ali el-Emin, İslam alimlerinin Suriye'de savaşmayı yasaklayan bir fetva yayınlayarak İran ve Hizbullah'ın Suriye'den çekilmesi gerektiğini belirtmesi bu çatışmaların örneklerinden sadece birkaç tanesi.

Bu bağlamda sınırların yeniden çizilmesine nereden başlanacak?