AB, Ermenistan ile etkileşimini derinleştirerek vizesiz seyahat imkânı sunuyor

AB Konseyi, 22 Temmuz'da Ermenistan ile vizesiz seyahat görüşmelerine başlanmasını onayladı. Bu süreç yıllar alacak olsa da, Erivan için Rusya'dan Batı'ya jeopolitik dönüşünü sürdürmesi için büyük bir teşvik sağlıyor.

Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, vize serbestisi görüşmelerine başlanması kararını "memnuniyetle karşıladığını" belirtti. Mirzoyan ve Savunma Bakanı Suren Papikyan, ayrıca Avrupa Barış Tesisi çerçevesinde Ermenistan'a sağlanan 10 milyon euro tutarındaki ölümcül olmayan askeri yardımdan dolayı Brüksel'e teşekkür etti.

Geleneksel olarak, vatandaşlar için vizesiz seyahat hakkının verilmesi, AB ile bütünleşmeyi amaçlayan devletler için büyük bir dönüm noktasıdır. Başarılı olmak için Erivan, güvenlik prosedürlerini güncellemek ve yasa dışı göçü kapsayan çerçeveyi sıkılaştırmak gibi geniş kapsamlı reformlar yapmak zorunda kalacak.

Reform yükümlülükleri göz önüne alındığında, Ermeniler için AB'ye vizesiz seyahat hakkının yakın zamanda mümkün olmayacağı kesin. Örneğin, komşu Gürcistan, vizesiz seyahat haklarını elde etmek için beş yıl beklemek zorunda kaldı. Moldova süreci dört yıl, Ukrayna ise dokuz yıl sürdü.

Ermenistan için yol daha zorlu olacak; bu üç devletten farklı olarak, Erivan'ın AB ile bir ortaklık anlaşması yok. Ermenistan-AB ilişkileri şu anda Kapsamlı ve Geliştirilmiş Ortaklık Anlaşması olarak bilinen daha düşük seviyeli bir düzenleme ile yönetiliyor. Ermenistan'ın, Rusya öncülüğündeki Avrasya Ekonomik Birliği'ne üyeliği ve ülkede Rus askeri üssünün devam eden varlığı, ek komplikasyonlar sunuyor.

AB'nin vize serbestisi sürecini başlatma kararı, Başbakan Nikol Paşinyan'ın hükümetinin Batı'ya yaptığı açılımlara Brüksel'in karşılık verme taahhüdünü sorgulamaya başlamasından kısa bir süre sonra geldi. Paşinyan, Azerbaycan'ın 2023 sonbaharında Dağlık Karabağ'ın tamamını kontrol altına almasından bu yana Ermenistan'ı Batı'ya yönlendirdi. Ermenistan'ın Rusya ile stratejik ortaklığı hızla çöktü, çünkü birçok Ermeni Kremlin'in İkinci Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan'a güvenlik garantilerini yerine getiremediğini düşündü.

Paşinyan, bu baharda Ermenistan'ın AB'ye katılım olasılıklarını takip etme ilgisini belirtti. Mayıs ayında, Erivan'ın “bu yıl” AB üyeliği için başvurabileceğini bile belirtti. Ancak Temmuz ayı başlarında Paşinyan, AB'ye katılım konusunda bir ulusal referandum yapma fikrini aşağı çekti ve AB'nin Güney Kafkasya'ya genişlemeye hazır olup olmadığını merak etti. Paşinyan, parlamentoya hitaben yaptığı konuşmada, "Şimdi AB ne kadar hazır? Bugün bu soruyu cevaplayabilir miyim? Hayır, cevaplayamam." dedi.

AB'nin vize serbestisi duyurusu, Brüksel'in Ermenistan ile daha derin bir ilişki kurmak istediğini gösteriyor.