ATA Parti Genel Başkanı Namık Kemal Zeybek’den 18 Mayıs Sürgünü mesajı

Kırım Tatar halkı, 18 Mayıs 1944'te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) eli kanlı lideri Josef Stalin'in emriyle vatan topraklarından sürüldü. Hayvan vagonlarında Türkistan, Urallar ve Sibirya bölgelerine sürülen Kırım Tatarlarının yüzde 46'sı ise yolda ve sürgünü takip eden günlerde hayatını kaybetti.

"İNSANLIK GEÇMİŞİNİN EN ACI, EN KIYICI GÜNLERİNDEN BİRİDİR BUGÜN"

ATA Parti Genel Başkanı Namık Kemal Zeybek, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 80. yılında hayatını kaybeden Kırım Tatarlarını andı.

Kendi annesinin de Kırımlı olduğunu söyleyen Zeybek,“18 Mayıs 1944’te kıyıcı Stalin yönetimi tarafından yurtlarından zorla koparılıp vagonlara bindirilip vagonların kapısı da mühürlü olarak kilitlenip haftalarca süren bir yolculuktan sonra Orta Asya bozkırtlarına atıldıkları bir gün. Bir gece içinde kendilerini hazırlamak için yüklerini toplamak için on beş yirmi dakika izin verilerek yurtlarından sürüldüler. İnsanlık geçmişinin en acı, en kıyıcı günlerinden biridir bugün.” dedi.

Stalin’in, Kırım Türklerinin Kırım'ı işgal eden Nazi birlikleriyle iş birliği yaptığı yalanını gerekçe gösterdiğini dile getiren Zeybek, “Gerçekte ise Sovyetlerin yaptığı zulümden, kıyıcılıktan daha çoğunu Nazi Almanları da Kırım Türklerini zorla Almanya'ya götürüp çalıştırmışlardı. Yani bu bahane, bu gerekçe hiçbir biçimde Kırım Türklerine yapılan o kıyıcılığı meşru göstermez. Evet bugün unutulmamalıdır. Bu büyük zulüm anımsanmalıdır ve Kırım Türklerinin hukukları, hakları savunulmalıdır.” ifadelerini kullandı.

18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI

ovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.

Sovyet yönetimi, sürgünden sonra Kırım’da, Kırım Tatarlarının varlığına işaret eden her şeyi ortadan kaldırmaya başladı. Adeta bir kültürel soykırım dalgası başladı. Köy, kasaba, ilçe ve şehirler başta olmak üzere Yarımada'daki binden fazla yerleşim yerinin Kırım Tatarca olan adları değiştirildi. 

Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz Vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgünlük yollarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.

Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan'da kaldı.

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.

2019 yılında Letonya ve Litvanya meclisleri, 2022’de ise Kanada parlamentosunun alt kanadı olan avam kamarası 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.