Eskişehir’de Kırım Tatar halkının unutulmaz lideri Numan Çelebicihan anıldı

Kırım Halk Cumhuriyeti hükûmetinin ilk başkanı, Kırım Tatar Milli Kurultayının kurucularından, Kırım, Litvanya, Polonya ve Belarus Müftüsü Numan Çelebicihan’ın şehit edilişinin 105. yıl dönümü, 23 Şubat 2023 tarihinde kaydediliyor. Bu vesileyle Eskişehir’de Numan Çelebicihan’ı anma etkinliği yapıldı.

Etkinlik, Numan Çelebicihan, Kırım Tatar şehitleri ve Türkiye'yi sarsan deprem felaketinde hayatını kaybedenler için okunan dua ile başladı.

Rus saldırılardan kaçarak Türkiye’ye sığınan Kırım Ailesi Kültür Merkezi Başkanı Anife Kurtseitova anma etkinliği ile ilgili yaptığı açıklamada şu ifadelerini kullandı:

“Bulunduğumuz yer önemli değil, önemli olan hatırlamak ve tüm zorluklara rağmen eğitim faaliyetlerine devam etmeye çalışmak çünkü Numan Çelebicihan ve diğer siyasi liderlerimiz, eğitimcilerimiz, bilim adamlarımız, çeşitli alanlardaki aktivistlerimiz gelişmemizi istediler ve bunun için her şeyi yaptılar.

Numan Çelebicihan 'Ant etkemnen, söz bergenmen millet içün ölmege…' sözlerini yazdı. Ve kendi halkı için canını verdi, 33 yıllık ömründe çok şey yaparak hepimize büyük ışık bıraktı…

Bunu hatırlamamız ve halkımızın büyük liderine layık evlatları olmamız için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız."

MÜCADELEYLE GEÇEN BİR ÖMÜR

1885 senesi “Büyük Sunaq” köyünde doğan Numan Çelebicihan 1908-1916 seneleri arasında İstanbul’da ve St. Petersburg’da Hukuk ve Tıp eğitimi aldı. 1908 senesi Cafer Seydamet ile birlikte Türkiye’de oluşan inkılap hareketlerini yakından takip etti.

Kırım Tatar halkının sorunlarına çare bulmak ve çarlık idaresi altında ezilen halkının yaralarına derman olmak için büyük bir gayret ile çalıştı ve bu maksatla “Qırım Talebe Cemiyeti”ni kurdu. 1917 senesinde Kırım, Litvanya, Belarus ve Polonya Müftüsü oldu. Kırım Müslümanları İcra Komitesi'nin başkanı olarak seçildi.

Bu süre boyunca, daha öncesinde olduğu gibi Kırım Tatar halkının teşkilatlanması ve kendi geleceğini eline alabilmesi için çalışmalar yürüttü. Yine aynı sene içerisinde Aralık ayında Birinci Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın toplanmasında büyük bir rol üstlendi ve Kurultayın idare heyetinin başkanı olarak seçildi.

Kurultay’ın çalışmaları sonucunda “Kırım Tatar Halk Cumhuriyeti”nin kurulması için çalışmalar yürütülmesi kararı alındı ve kurulan hükûmetin başkanlığına Numan Çelebicihan seçildi. Kırım’ın Bolşevik kuvvetleri tarafından işgal edilmesi sonucunda Kurultay dağıtıldı ve Kırım Tatarlarının milli liderleri ya tutuklandı ya da Kırım’dan kaçmaya mecbur edildi. Tutuklanan Numan Çelebicihan 23 Şubat 1918 tarihinde Bolşevikler tarafından vahşice öldürüldü ve naaşı Karadeniz’e atıldı.

Çelebicihan, ayrıca şair ve neşirci olarak tanınıyordu. Yazdığı “Ant Etkenmen” şiiri Kırım Tatarlarının milli marşı kabul edildi.

Numan Çelebicihan, Ukrayna'da ve Türkiye’de 22-23 Şubat tarihlerinde çeşitli etkinlikler ile anılıyor.