Türkiye'nin Kıyiv Büyükelçiliği, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı ile Ukrayna'nın geleneksel kıyafetlerine ithaf edilen Vışıvanka Günü'nü andı. Sürgünde hayatını kaybeden Kırım Tatarlarını anan Büyükelçilik, "Sürgün faciasında hayatını kaybeden soydaşlarımızın aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz" mesajını paylaştı.
Türkiye'nin Kıyiv Büyükelçisi Yağmur Ahmet Güldere, bugün Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 79. yılı münasebetiyle başkent Kıyiv'de düzenlenen toplantıya katıldı. Anma törenine; Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Emine Ceppar, Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Yetkilisi Dmıtro Lubinets, Ukrayna Başbakan Yardımcısı İrına Vereşçuk ve çok sayıda Ukraynalı yetkili katıldı.
"SÜRGÜN FACİASINDA HAYATINI KAYBEDEN SOYDAŞLARIMIZIN AZİZ HATIRASI ÖNÜNDE SAYGIYLA EĞİLİYORUZ."
Türkiye'nin Kıyiv Büyükelçiliği, sürgünde hayatını kaybedenleri andığı açıklamasında ayrıca Ukrayna'da bugün kaydedilen Vışıvanka Günü'nü tebrik etti. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Bugün Ukrayna’da iki anlamlı gün birbirine denk geldi.
18 Mayıs 1944’te Kırım Tatar kardeşlerimiz sürgün faciasını yaşadılar. Binlerce soydaşımızın hayatını kaybetmesine yol açan bu sürgünün yıldönümü vesilesiyle bir anma töreni yapıldı. Kamu Denetçisi Lubinets ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov’un davetlisi olarak bu törene katıldık, Başbakan Yardımcısı Vereşçuk, Dışişleri Bakan Birinci Yardımcısı Ceppar ve diğer yetkililerin hitaplarını dinledik. Bakanlığımızın sürgünün yıldönümü vesilesiyle yayınladığı açıklamayı aşağıda paylaşıyoruz. Sürgün faciasında hayatını kaybeden soydaşlarımızın aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz.
Bugün ayrıca Vişivanka Günü. Ukrayna’nın geleneksel nakışlı gömleği olan Vişivanka Ukrayna kimliğinin, kültürel mirasının en güzel örneklerinden biri. Her yıl daha fazla Ukraynalı, Mayıs ayının üçüncü Perşembe günü en güzel Vişivankasını giyiyor. Biz de Ukraynalı personelimizi yalnız bırakmadık, Vişivankamızı giydik. Tüm Ukraynalı dostlarımızın Vişivanka Gününü içtenlikle kutluyoruz"
18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI
Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Orta Asya, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.
Sovyet yönetimi, sürgünden sonra Kırım’da, Kırım Tatarlarının varlığına işaret eden her şeyi ortadan kaldırmaya başladı. Adeta bir kültürel soykırım dalgası başladı. Köy, kasaba, ilçe ve şehirler başta olmak üzere yarımadadaki binden fazla yerleşim yerinin Kırım Tatarca olan adları değiştirildi.
Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz Vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgünlük yollarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.
Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Orta Asya’da kaldı.
2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.
2019 yılında Letonya ve Litvanya, 2022’de ise Kanada 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.