Romanya Mecidiye Mehmet Niyazi Kültür Derneği, Romanya'nın Dobruca bölgesi, Köstence ilinde bulunan Mecidiye’de, Dobruca’da Türklerin milli uyanışının öncülerinden olan Kırım Tatar halk şairi Mehmet Niyazi’yi törenle anacak.
Kırım Tatar halk şairi, Romanya Tatarlarının milli şahsiyeti Mehmet Niyazi, Mecidiye kasabasındaki eski Müslüman mezarlığında bulunan kabri başında törenle anılacak. Mehmet Niyazi Kültür Cemiyeti Başkanı Murad Erol, Romanya Mecidiye Mehmet Niyazi Kültür Derneği tarafından 26 Kasım 2022 Cumartesi günü düzenlenecek anma programına davette bulundu. Program, saat 10.00'da Mecidiye Müslüman Mezarlığında Mehmet Niyazi’nin kabri başında dua ve anma töreni ile başlayacak. Ardından saat 10.30’da Mecidiye Şehir Parkındaki Mehmet Niyazi büstüne çelenk bırakılacak. Saat 11.00’de Eski Büyükelçi ve Türkolog Prof. Dr. Tahsin Cemil, "Mehmet Niyazi'nin Kırım Tatar Milli Hareketindeki Rolü" konulu konferansta konuşmacı olarak yer alacak.
Mecidiye Kültür Merkezinde Geleneksel Mehmet Niyazi 2022 yılı ödül töreni gerçekleştirilecek.
Emel Kırım Vakfı Emel Dergisi, "Emel Dergimizin isim babası, Emel dergimizin kurucularının mürşidi, Vatan Kırım şairi-öğretmen Mehmet Niyazi'yi rahmetle saygıyla anıyoruz" ifadelerine yer verdi.
ROMANYA’DAKİ KIRIM TATAR MİLLİ HAREKETİNİN ÖNCÜLERİNDEN MEHMET NİYAZİ
Dobruca’daki Türklerin milli kültürlerinin canlanmasında, Kırım Türklerinin arasında Kırım milli ruhunun uyanmasında öncü olan ve büyük hizmetlerde bulunan şair ve eğitimci Mehmet Niyazi Dobruca’ya bağlı Aşçılar köyünde 1878 yılında doğdu. Babasının adı İsmail, annesinin adı Azize’dir. Mehmet Niyazi’nin ailesi Kırım’dan Dobruca’ya göç eden Kırım Tatarlarındandı. İlköğrenimini doğduğu köyde tamamladı. 1889’da ailesiyle birlikte Dobruca’dan İstanbul’a göç etti. İstanbul’da Darülmuallimîn (Öğretmen Okulu)’e kaydoldu. Burada Türk Dili ve Edebiyatı eğitimi aldı.
1898 ve 1900’da iki kez Kırım’da öğretmenlik yaptı. 1904’te babasının ölümü üzerine İstanbul’dan Köstence’ye gitti. Köstence Türk Mektebi ve Mecidiye Müslüman Okulu’nda öğretmenlik ve idarecilik yaptı. 1910-1912 yılları arasında Dobruca Sadası ve Teşvik gazetelerinde çalıştı. Mecidiye’de Işık adlı gazeteyi, Mektep ve Aile adlı dergileri çıkardı. 1918’de Kırım’da Hak Ses gazetesine başmuharrir oldu. Bahçesaray Maarif Müdürlüğü yaptı. Rusların Kırım’ı işgali üzerine 1920’de Köstence’ye döndü ve öğretmenlik görevine devam etti. Safiye Hanım’la evlendi. Dört kızı, iki oğlu oldu. Çocuklarından üçünün ölümü Mehmet Niyazi’yi derinden sarstı ve 28 Kasım 1931’de 53 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Mehmet Niyazi’nin ilk dönem şiirleri İthâfât, son dönem şiirleri ise Sagış (Özlem) adlı şiir kitabında toplanmıştır.
Mehmet Niyazi’nin iyi bir şair ve yazar olmasında İstanbul’daki kültür ve sanat ortamının hiç şüphesiz büyük katkısı oldu. Yüksek öğrenimi sırasında Namık Kemal ve Abdülhak Hamit’ten oldukça etkilendi. İttihatçı fikirleri benimseyen Mehmet Niyazi, Öğretmen okulunun son sınıfında ateşli bir milliyetçi hâline geldi. Mehmet Niyazi, hayatını öğretmenlik ve yazarlık yaparak geçirmiştir. Kalemini milletinin uyanışına ve ilerlemesine hasretmiştir. Dobruca Türkleri arasında fikrî ve edebî alanda derin izler bırakan Mehmet Niyazi, ölünceye kadar Dobruca’da Türklük bilincinin yerleşmesi, Kırım sevgisinin kazanılması ve ana dilinin yaşatılması için çalışmıştır.
ROMANYA MEHMET NİYAZİ KÜLTÜR DERNEĞİ
11 Mart 2016’da Romanya makamlarınca tescil edilen Kırım Tatar halkının medeniyeti, tarihi, kültür ve edebiyatının Romanya’da tanınması ve gelişmesi için çalışmalar yürütmektedir. Kırım Tatar halkının mücadelesine katkıda bulunanlara her yıl Mehmet Niyazi Ödülü takdim edilmektedir. Şu ana kadar; Kemal Haşim Karpat, Tahsin Cemil, Enver-Nedret Mamut, Nevzat Yusuf Sarıgöl, Melek Fetısleam, Zafer Karatay, Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’na verilen ödül, 2020 yılında Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov’a verildi.