İnsan hakları ihlalleri gerekçesiyle Doğu Türkistan’dan hammadde alımını durduran küresel çaplı büyük şirketler Çin'in baskısı altında.
Çin'in Doğu Türkistan'da uyguladığı soykırım ve insan hakları ihlalleri nedeniyle hammadde ve ürün alımını durduran küresel çaptaki büyük şirketler, Pekin yönetiminin baskılarıyla karşı karşıya kalıyor. Geçen hafta Çin Ticaret Bakanlığı, Doğu Türkistan'da üretilen pamuk ve kıyafetlere yönelik yaptırım kararı alan Amerikan PVH firmasına "ayrımcı önlemler" gerekçesiyle soruşturma açıldığını duyurdu. New York merkezli PVH, Van Heusen, Tommy Hilfiger ve Calvin Klein gibi tanınmış markaları bünyesinde barındırıyor.
30 GÜN SÜRE: BELGELER İSTENİYOR
Çin yönetimi, PVH'ye gerekli belgeleri teslim etmesi için 30 gün süre tanıdı. Eğer firmanın Çin yasalarını ihlal ettiğine hükmedilirse, para cezası ile birlikte çalışanlarına seyahat kısıtlamaları getirilebilir ve hatta şirketin Çin'den yaptığı ihracat durdurulabilir. Çin Ticaret Bakanlığı, PVH’nin Doğu Türkistan'dan pamuk ve kıyafet alımını durdurarak yasaları çiğnediğini iddia ediyor.
Çin, 2020 yılında "Güvenilmez Tüzel Kişi Listesi" uygulamasını devreye sokarak, ulusal güvenliğini tehdit ettiğini ileri sürerek bazı yabancı şirketleri yaptırım listesine aldı. New York Times PVH'ye açılan soruşturmanın, bu kuralın Doğu Türkistan'daki üretimlere yönelik yasaklara uyan bir firmaya karşı ilk kez uygulandığına dikkat çekti. ABD, 2022'de Doğu Türkistan'da üretilen pamuklu ürünlerin, Uygur Türklerini zorla ve karşılıksız olarak çalıştırdığı için ülkeye getirilmesini yasaklamıştı.
TEDARİK ZİNCİRİNDE BELİRSİZLİK
Çin'deki Amerikan Ticaret Odasının direktörü Sean Stein, bu hamlenin tehlikeli olduğunu belirterek, tüm sektörlerdeki şirketlerin bu durumu yeniden değerlendirmesi gerektiğini ifade etti. Birçok firma, bu durumun risklerinin arttığını düşünüyor. Daha önce H&M ve Nike gibi markalar, Doğu Türkistan'dan pamuk tedarik etmeyi bırakmıştı.
ZORLA ÇALIŞTIRMA VE UYGUR SOYKIRIMI
Doğu Türkistan zorla çalıştırma, işkence ve "yeniden eğitim kampı" adı altında alıkoyma suçlamalarıyla gündeme geliyor. İnsan hakları örgütleri, bölgede yaklaşık 3 milyon kişinin zorla toplama kamplarına yerleştirildiğini belirtiyor. ABD ve bir çok Batılı devlet, Doğu Türkistan'daki Uygur Tükrlerine yönelik Çin'in uyguladığı poltikaları "soykırım" olarak parlamentolarından geçirdi. Fakat Çin yönetimi soykırım poltikasını reddediyor.
Bu gelişmeler, uluslararası ticaretin nasıl şekilleneceği ve şirketlerin tedarik stratejileri üzerinde büyük etki yaratacak gibi görünüyor.