Sürgündeki Bağımsız Tataristan hükûmeti, dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Kazan Tatarlarına, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı Anma Günü çerçevesinde dünyanın farklı yerlerinde yapılacak anma etkinliklerine katılma çağrısı yaptı.
Sürgündeki Bağımsız Tataristan hükûmeti 13 Mayıs 2024 tarihinde yayımladığı açıklamada bu yıl, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 80. yıl dönümünün kaydedildiğini hatırlatılarak, “Diktatör Stalin’in keyfi kararı ile yüzbinlerce insan yalnızca etnik kimliğine dayanarak düşmana yardım ve yataklık etmekten suçlu bulunduğu, aşağılandı, sürgüne gönderildi, vatan hakkı dahil her türlü haktan mahrum bırakıldı.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada Kırım Tatar Sürgünü nedeniyle halkın yüzde 46,2’sinin hayatını kaybettiğine dikkat çekildi.
Stalin rejiminin; Kırım Tatarları, Çeçenler, İnguşlar, Karaçaylar, Balkarlar, Ahıska Türkleri, Kalmıklar, Volga Almanları, Letonyalılar, Litvanyalılar, Estonyalılar başta olmak üzere 14 halkı vatanlarında sürgün ettiği hatırlatılan açıklamada, 1957 yılında sürgün edilen birçok halka vatanlara geri dönmesine izin verildiği ancak Kırım Tatarlarının anavatanlarına ancak 1989 yılında dönebildiği kaydedildi.
18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 80. yıl dönümününde Kırım Tatarlarına destek verme çağrısı yapan Sürgündeki Bağımsız Tataristan hükûmeti, şu ifadelerine yer verdi:
“Kardeşler! Tatarlar! Sizleri 18-19 Mayıs tarihlerinde şehirlerinizin sokaklarına çıkmaya ve Kırım Tatar Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü'nü dünya toplumuna hatırlatmaya davet ediyoruz! Ayrıca BM'den 18 Mayıs'ı Uluslararası Stalinist Soykırım Kurbanı Sovyetler Birliği Halkları Anma Günü olarak ilan etmeye talep ediyoruz.”
Etkinliklere katılmayanlara sosyal medyada paylaşım yaparak destek olma çağrısı yapıldı.
18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI
Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgün yıllarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.
Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan’da kaldı.
2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.
2019 yılında Letonya ve Litvanya, 2022’de ise Kanada 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.
Rusya Kırım’ı işgal etmeden önce 18 Mayıs 1944 Sürgünü kurbanları Kırım’ın farklı yerleşim yerlerinde düzenlenen etkinliklerle anılıyordu ancak 2014’ten sonra işgalciler anma etkinliklerini yapılmasını yasakladı.
Ukrayna anakarası başta olmak üzere dünyanın farklı yerlerinde yaşayan Kırım Tatarları her yıl 18 Mayıs’ta anma etkinlikleri düzenliyor.