Nuri Paşa'nın başını çektiği Kafkas İslam Ordusu tarafından 15 Eylül 1918 tarihinde Bolşevikler, Ermeniler ve İngilizlere karşı mücadele eden Bakü'nün düşman işgalinden kurtuluşunun 106. yılı.
İrem Kaya / QHA Ankara
Bugün Nuri Paşa komutasında 12 bin kişilik Kafkas İslam Ordusu ile Ermeniler, İngilizler ve Bolşeviklerle mücadele eden Bakü'nün kurtuluşunun yıl dönümü kaydediliyor. 1918 yılında Kars üzerinden Göyçay-Kürdemir yolu üzerinden, düşman askerini alt eden Kafkas İslam Ordusu, 15 Eylül'de Bakü'de güçlü bir savunmayı gösteren şanlı tarih sayfalarına bir zafer daha yazdırmıştı.
?????????? Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, 106 yıl önce bugün Bakü'yü Bolşevik, İngiliz ve Ermenilerin işgalinden kurtardı ???? Azerbaycan Türkü şair Ahmed Cevad tarafından yazılan, Üzeyir Hacıbeyli'nin bestelediği Çırpınırdın Karadeniz eseri ise ilk kez o kutlu günde okundu pic.twitter.com/6LjATVUqZM
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) 15 Eylül 2024KAFKAS İSLAM ORDUSU VE BAKÜ'NÜN KURTULUŞU
Sovyetler Birliği ordusu ve Ermeni Devrimci Federasyonu birliklerinin, 30 Mart 1918 tarihinde Bakü'ye saldırmasıyla birlikte Azerbaycan'a karşılık olarak savaş ilanı yaptı. Bu süreçte çok sayıda sivil Azerbaycan Türkü öldürüldü. İngilizler de Azerbaycan'ın söz sahibi olmak arzusu ile Ermenilere destek vererek müttefik oldular. Bu büyük saldırı planı Azerbaycan milli meclisi güçlerinin başa çıkamayacağı kadar büyük bir güç barındırıyordu. Azerbaycan Milli Şurası, 4 Haziran 1918'de Batum'da Osmanlı Devleti ile yaptığı askeri ve siyasi sözleşmenin 4. maddesine dayanarak Osmanlı hükumetinden askeri yardım talebinde bulundu.
Bu esnada pek çok cephede düşmanları ile savaşan Osmanlı ordusu Azerbaycan Bakü'ye müstakil bir ordu gönderme gücüne sahip değildi. Ancak Enver Paşa, Azerbaycan Türklerinin yardımına kayıtsız kalamazdı. İnisiyatif alarak kardeşi Nuri Paşa'yı Bakü'ye gitmesi için görevlendirdi. Nuri Paşa; Kars, Ardahan, Iğdır ahalisi ile birlikte oluşan toplam 12 bin Kafkas İslam Ordusu'nu kurdu. Daha sonra Filistin cephesinden destek için 106. ve 107. piyade alayı ve 56. topçu alayı ile Kafkas İslam ordusu güçlendirildi ve teçhizat ayrıldı.
Azerbaycan halkının başarısından dolayı Kafkas İslam Ordusunun başını çeken Nuri Paşa, Bakü'nün fatihi olarak anılmaya başlandı.
ÇIRPINIRDIN KARADENİZ
Nuri Paşa ordusuyla Bakü'ye girerken, sözleri büyük yazarlar ve şair Ahmet Cevad tarafından 1914 yılında yazılan, zaferin kesinleştiği gün Üzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenen “Çırpınırdın Karadeniz” , yani Azerbaycan'da bilinen adıyla “Selam Türkün Bayrağına” adlı eser, ilk kez bugün okundudu .