Kazakistan’ın bağımsızlığından bugüne devam ettirdiği göç politikasının uygulanması ile son on yılda nüfus artışında pozitif bir ivme sağlandı.
Kazakistan Başbakan Yardımcısı Tamara Duissenova başkanlığında 8 Ağustos 2023 tarihinde yapılan hükumet toplantısında göç politikasına ilişkin açıklamalara yer verildi. Duissenova, göç politikasının uygulanması ile son on yılda, ülke tarihinde ilk kez pozitif bir seyir sağlandığını ifade etti.
YILIN BAŞINDAN BU YANA 13 BİN 569 ETNİK KAZAK ÜLKEYE DÖNDÜ
Kazakistan’a yılın başından bu yana 13 bin 569 etnik Kazak, ülkeye döndü. Ülkeye geri dönen etnik Kazakların 8 bin 547'si sosyal uyum desteği ve istihdam önlemleri kapsamına alındı. Duissenova, Kazakistan topraklarına gelen etnik Kazakların, sırayla; Rusya Federasyonu ve Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra kurulan bağımsız devletlerden, Çin'den ve Moğolistan'dan geldiğini açıkladı.
Başbakan Yardımcısı, teknoloji, ekonomi, pedagoji ve sağlık gibi nedenlerden ötürü Kazakların, ülkeye gelmeye devam edeceğini dile getirdi.
KAZAKİSTAN’IN DEMOGRAFİK YAPISININ BOZULMASI
Sovyetler Birliği dağılmadan önce yapılan nüfus sayımı verilerine göre; 1989’da Kazakistan genelindeki Kazak nüfus oranı yüzde 39 seviyelerindeydi.
BAKİR TOPRAKLAR PROJESİ
Zorunlu göçler, kıtlık ve ülkenin kuzey kısmına, Ruslar başta olmak üzere Slav kökenli milletlerin yerleştirilmesi demografik sorunlara yol açtı. Özellikle, Sovyetler Birliği’nin tarım alanındaki "Kollektivizasyon ve Bakir Topraklar Projesi" uygulamaları, Kazakların kendi topraklarında azınlık hale gelmesinde büyük bir rol oynamıştı.
Günümüzde ise yurt dışındaki yaşayan Kazakların çoğu Sovyet döneminde sürülen, soykırım, katliam, baskı ve açlık felaketi sonrasında ülkelerini terk etmek durumunda kalmış kişilerdi.
YENİDEN YERLEŞTİME POLİTİKASI
Kazakistan’ın bağımsızlığını kazanması ile 16 Aralık 1991‘de bağımsızlık anayasası kabul edildi. Bu anayasada yer alan yedinci madde gereği sürgün dahil olmak üzere başka türlü insanlık dışı davranışlar nedeniyle ülkesini terk etmeye mecbur kalan ve eski Sovyetler Birliği topraklarında yaşayan Kazaklara, Kazakistan Cumhuriyeti‘ne geri göç etme imkanı sağlanacağı belirtilmişti.
GÖÇ ALMA İŞLEMİ ADIM ADIM İLERLEDİ
1992 senesinde kabul edilen Göç Yasası ile birlikte etnik Kazak göçmenlerin diğer bir ifadeyle "Oralmanların (Geri Dönenler)" ülkeye göç etmeleri için gerekli yasal zemin oluşturuldu. Ancak bağımsızlığın ilk yıllarında yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolayı göç alma işlemi belli aşamalarla adım adım ilerledi.
YURT DIŞINDA YAŞAYAN BEŞ MİLYON KAZAK ÜLKEYE DÖNDÜ
1989 yılında Rus etnik kökenliler nüfusun yüzde 77‘sini oluştururken; 2011‘e gelindiğinde bu sayı yüzde 33'e geriledi. Kazakistan, Oralman göç politikası kapsamında 2009 yılına kadar yurt dışında yaşayan 5 milyona yakın Kazak kökenli kişiyi, anavatanlarına döndürdü.
Tüm göçmenleri kapsayan bir göç politikası daha 2015 yılında hayata geçirildi. Program, Slav kökenlilerin çoğunlukla yaşadığı bölgelerde göçmenlere iş, barınma ve uygun fiyatta toprak sahibi olma imkanı sunarak; göçmenlerin geri dönmesini amaçlamaktaydı.
TOKAYEV'İN 2020’DEKİ KARARI
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in kararıyla 2020’de etnik Kazaklara oturma izninin yanı sıra ülke vatandaşlığına eş zamanlı olarak başvurma imkanı da verildi.
Kazakistan, stratejik bir hamlesi olan yeniden yerleştirme politikasının başarılı olması için bağımsızlığından bugüne ciddi anlamda devlet bütçesi ayırmaya devam ediyor. Aynı zamanda göç politikasını, kültürel anlamda da yürüttüğü faaliyetlerle de destekliyor. Böylelikle Kazakistan, demografik krizin önüne geçti ve 2000’li yıllar itibariyle de olumlu sonuçlar aldı.