Çin, Doğu Türkistan'daki toplama kamplarında binlerce aydını öldürmeyi sürdürüyor. Uygur eğitimciliği için ömrünü adayan araştırmacı ve yazar Abdusemet Rozi tutulduğu toplama kampında hayatını kaybetti.
Çin, Doğu Türkistan'da inşa ettiği yüzlerce devasa toplama kamplarında akademisyenler başta olmak üzere diğer alanlardaki aydın bilim insanlarını öldürmeye devam ediyor. Toplama kamplarında sıradan insanların yanı sıra aydınlar, akademisyen ve bilim insanları da bulunuyor.
UYGUR AYDINI İŞKENCE SONUCU HAYATINI KAYBETTİ
Doğu Türkistan'ın Ürümçi şehrinde Çin yönetimince kurulan radyo-televizyon üniversitesinde profesör Abdusemet Rozi, 2017 yılında Çin mahkemesince tutuklanarak iki sene sonra 2019 yılı 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Daha sonra 2021'de sağlık nedenleriyle serbest bırakıldı, Eylül 2022'de tekrar tutuklandı. 31 Ağustos 2023 tarihinde kampta gördüğü işkence sonucunda hayatını kaybetti.
AYDININ NAŞI AİLESİNE VERİLMEDİ
Özgür Asya Radyosu (RFA) muhabirleri, uydu telefonu aracılığıyla Rozi'nin tutulduğu Süntağ toplama kampından bir gardiyana ulaştı. Gardiyanın RFA muhabirlerine aktardığına göre Rozi'nin naaşı ailesine verilmeden defnedilmiş ve aile üyelerinin konuya ilişkin talepleri yerel Çinli yetkililer tarafından reddedilmiş.
ABDUSEMET ROZİ KİMDİR?
Abdusemet Rozi, Mayıs 1966'da Doğu Türkistan'ın Atuş şehri yakınlarındaki Süntağ kasabasında doğdu. İlk, orta ve lise okulunu Artuş'ta tamamladıktan sonra, 1983 yılında Kaşgar Pedagoji Enstitüsü Siyasi Eğitim Fakültesi'ne kabul edildi. Enstitüden 1987 yılında mezun oldu ve Atuş 4. Ortaokulunda öğretmen olarak çalışmaya başladı. 1998 yılında Çin yönetimince kurulan Sincan Televizyon ve Radyo Üniversitesine transfer olan Abdusamet Rozi, 2017 yılında Çin polislerince tutuklana kadar burada öğretmen ve araştırmacı olarak çalıştı.
UYGUR AKADEMİSİNE KATKISI
Abdusemet Rozi'nin 2005-2010 yılları arasında beş yıl süren özverili çalışması "İzciler" adlı kitabıyla sonuçlandı. Bu kapsamlı çalışma, çok yönlü sanatçı, yazar, besteci ve ünlü şair Memtili Ependi'nin Ağustos 1934 ve Ocak 1935 tarihleri arasındaki başarılarını kapsıyor. Rozi, Memtili Ependi'yi yetiştirdiği kişileri bulmayı ve halka tanıtmayı başarmıştı. Bu çalışma, Abdusemet Rozi'nin Uygur akademik alanına yaptığı önemli bir katkı olarak biliniyor