Ukrayna Parlamentosu’nun yeni oturumunda Kırım konulu bir dizi yasa tasarısının incelenmesi planlanılıyor.
Haftaya 8. dönem Ukrayna Parlamentosu’nun 7. oturumu çalışmalarına başlayacak. Dört yıldır ülkenin hayatı ve parlamentonun çalışmaları Rusya’yla gerçek savaş koşullarında, Kırım ve Donbas Rus işgali altındayken devam ediyor. Tüm bu gerçekler milletvekillerinin ve yetkililerin çalışmalarını etkiliyor.
Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı ve Ukrayna Milletvekili Refat Çubarov, QHA’ya verdiği röportajda Kırım konusunı ele alan öncelikli yasa tarıları hakkında bilgi verdi.
QHA: Sayın Çubarov, gelecek hafta yeni siyasi sezon, Ukrayna Parlamentosu’nun 7. oturumu başlıyor. Sizce bu oturumda parlamentonun hangi yasa tasarıları kabul etmesi gerekiyor?
Parlamentonun geçmiş oturumdan kalan bazı yasal borçları var. Bunların arasında en sorunlu olanları sağlığı kapsayan yasa tasarıları teşkil ediyor. Sağlık Bakanlığının reforme edilmesi ile ilgili olan her şey buna dahil. Bu birinci mesele. İkinci meseleyi ise Ukrayna devletinin toprak bütünlüğünü geri kazanması, Kırım’ın işgalden kurtarılması gibi bizim için çok önemli olan konular teşkil ediyor.
Şu an Donbas’ın işgalden kurtulmasınas ilişkin yasa tasarısı ( “Donbas’ın işgal edilen bölgelerinde devlet egemenliğini geri kazanmaya ilişkin politikanın hususiyetleri”) hakkında çeşitli konuşmalar ve dedikodular dolaşıyor. Örneğin, Ukrayna’nın işgal edilen Donbas bölgelerine özel statü verme konusunda bazı kararlar almak zorunda kalacağı iddia ediliyor.
Biz -kendimi ve Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nu kastediyorum-, Donbas ve Kırım’la ilgili ayrı ayrı kararların alınmasının mümkün olmadığını savunacağız. Ukrayna toprak bütünlüğünün yeniden kazanılması konusu, Kırım yarımadasının Ukrayna egemenliği altına dönmesi de dahil tek konu olarak incelenmeli.
Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Akyar (Sivastopol) şehri de dahil olmak üzere uluslararası kabul edilmiş sınırların içinde Ukrayna toprak bütünlüğünü geri kazanmak gibi tek bir hedef kapsamında sadece bazı aşamalar, adım adım eylemler kabul edilebilir.
158833
QHA: Yani siz Ukrayna Parlamentosu’na sunulacak bu yasa tasarısına Kırım’la ilgili konuları da dahil etmeyi teklif etmek istiyorsunuz?
Demek istiyorum ki, milletvekilleri şu an Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi tarafından hazırlanan yasa tasarısını görmedi. Birkaç gün önce Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Aleksandr Turçinov, Donbas’ın reintegrasyonu (yeniden bağlanması) ile ilgili yasa tasarısının neredeyse hazır olduğunu açıkladı. Ancak son metni henüz kimse görmedi.Bu yüzden diyorum ki, ben şahsi olarak söz konusu yasa tasarısını Kırım açısından inceleyeceğim. Ukrayna’nın kontrol etmediği topraklarla ilgili tüm konular bağlantılı olmalı. Ukrayna toprak bütünlüğü geri kazanma söz konusuyla her bir bölgeyi ayrı ayrı ele alamayız.
QHA: Önümüzdeki parlamento oturumunda Kırım’la ilgili başka hangi yasa tasarıların incelenmesi planlanıyor?
Bizim için çok önemli olan bir dizi yasa tasarısı mevcut. Cumhurbaşkanımız, Ukrayna Anayasası'nın 10. maddesinde Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol (Akyar) şehrinin statüsüyle ilgili değişikliklerin yapılması ile ilgili yasa tasarısını eylül ayında parlamentoya sunabilsin diye elimizden geleni yapıyoruz. Çalışma grubuyla birlikte çok aktif çalışıyoruz.
Umarım, eylül ayında başlayacak bu oturum sırasında, Ukrayna Anayasası'nda Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol (Akyar) şehrinin statüsüne ilişkin yapılacak değişikliklerin yapılması konusu birinci turda kabul edilir. Daha sonra söz konusu yasa tasarısı Anayasa Mahkemesi’ne gönderilecek. Eğer orada da kabul edilirse, 2018'de başlayan oturumda yasa tasarısı oylamaya sunulacak. Oylanması için Anayasal çoğunluğun sağlanması yani 300’den fazla oy alması gerekiyor.
158822
QHA: Kırım'ın statüsü ile ilgili Anayasada yapılacak değişiklikler Parlamentodan kolay geçer mi?
Bu değişikliklerin incelenmesi ve oylanması için her şeyi yapacağız.
QHA: Yerli halkların statüsünü ele alan yasa tasarıları ne olacak?
Kırım Tatar halkının statüsü ile ilgili yasa tasarılar da bu oturumda bizim için öncelikli konular arasında.
QHA: Birkaç gün önce hükümet kendi temsilcisi olarak Vadim Denisenko’yu atadı. Sizce bu sayede Parlamento ile Bakanlar Kurulu arasındaki etkileşim daha da iyi duruma gelecek mi?
Hükümette Kırım konusunu anlayan insanlar artık fark ediliyor. Örneğin Ukrayna'nın Geçici Olarak İşgal Edilen Topraklardan ve Sığınmacılardan Sorumlu Bakanı Vadim Çernış, Ukrayna İşgal Edilen Bölgelerden ve İç Mültecilerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Yusuf Kurkçi, Ukrayna Enformasyon Politika Bakanı Vekili Emine Ceppar ve tabii ki Başbakan Vladimir Groysman, Kırım’la ilgili konularda çok bilgili. Son zamanlarda onunla yaptığımız görüşmeler buna işaret ediyor.
Vadim Denisenko’ya gelince, o sadece Kırım'dan yeterince haberdar değil. Ancak Kırım’ı tanıyor, bir ara Kırım’da gazeteci olarak çalışmıştı. Atamasından sonra ben onunla görüşmedim, lakin Kırım’ı işgalden kurtarma konusunda, Vadim Çernış, Boris Babin, İzet Gdanov, Vadim Denisenko gibi enerjik insanların gayriresmi "Kırım" çalışma grubu oluşturma şansı var. Biz ise milletvekilleri olarak onlara yardımcı olacağız.
QHA: Parlamento içindeki siyasi süreçlere değinelim. Basında, Petro Poroşenko Bloğu ve Halk Cephesi partilerinin birleşeceği hakkında konuşuluyordu. Siz Petro Poroşenko Bloğu üyesi olarak bu konudan haberdar mısınız?
Ben şimdilik bunu dedikodu olarak değerlendiriyorum. Böyle bir plandan haberim yok, benimle kimse hiçbir şey konuşmadı. Ben de şu an bunu öngörmüyorum.
158753
QHA: Böyle bir birleşme mümkün olabilir mi?
Birilerinin ortaya attığı bu bilgi hakkında konuşmak istemiyorum. Bu tür bir birleşmenin menfaatini ve bunun için gereken ön koşulları ben şimdilik göremiyorum.
QHA: Ukrayna’nın siyasi sezonu hakkında konuşurken Kırım’ı işgalden kurtarma konularının uluslararası boyutta da daha yoğun konuşulmaya başladığını söylemezsek olmazdı. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Konstantin Yeliseev bu yaz yaptığı açıklamada Ukrayna’nın BM Genel Kurulu’nda Kırım’ı işgalden kurtarma konusunda yeni girişimlerde bulunması gerektiğini ifade etti. Söz konusu girişimlerle ilgili daha detaylı bilgiler var mı?
Dün (30 Ağustos), Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Yelena Zerkal, Ukrayna’nın, Rusya’nın Adalet Divanı’nın işgal edilen yarımadada Kırım Tatar Milli Meclisi'nin (KTMM) faaliyetlerine yeniden izin verilmesi ve Ukraince dilinde eğitim alma olanağının sağlanması ile ilgili aldığı ara kararının yerine getirilmeme konusunu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu’nun gündemine taşıyacağını söyledi. Diğer girişimleri bence Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko eylül ayında BMGK’de (Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi) konuşurken seslendirecek.
Şu an daha ayrıntılı bilgiler aklıma gelmiyor, biz de kendi tarafımızdan farklı öneriler sunmuştuk. Sadece, Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun da Petro Poroşenko’nun heyetiyle birlikte BM Genel Kurulu toplantısının çalışmasına katılacağını söyleyebilirim.