Kıyiv'de yaşayan Türk gazeteci Deniz Berktay, Batılı müttefikler tarafından Ukrayna'ya sağlanan uzun menzilli silahların Rusya topraklarında kullanılmasına izin verilmemesini ve izin çıkması durumunda savaşın seyrini nasıl etkileyeceğini QHA için yorumladı.
Şerife Beyza Satılmaz / QHA ANKARA
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy (Volodimir Zelenski), uzun menzilli silahların Rusya topraklarındaki askerî noktalara yönelik kullanımına izin verilmesi gerektiğini her defasında net bir şekilde vurguluyor. Ancak Batılı devletler ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Ukrayna’ya sağladıkları silahların Rus hedefleri için kullanımı konusunda oldukça çekimser.
Ukrayna hakkında geniş kapsamlı bir çalışma olan “Ukrayna: Dünyanın Siyasi Fay Hattı" adlı kitabın yazarı, Kıyiv'de yaşayan Türk gazeteci Deniz Berktay, ABD ve Batılı devletlerin Ukrayna’ya sağladıkları silahların Rus topraklarında kullanımına neden sınırlama koyduklarını ve izin sağladıkları durumda savaşın seyrini nasıl değiştireceğini Kırım Haber Ajansı (QHA) için değerlendirdi.
UKRAYNA’YA YEŞİL IŞIK YAKMA İHTİMALLERİ VAR
Batılı ülkelerin Ukrayna’ya Rusya’yı uzun menzilli füzelerle vurma konusunda bu zamana kadar onay vermemesinin en önemli nedenlerinden birinin, kendilerinin doğrudan Rusya’yla çatışma haline girmekten endişe etmeleri olduğunu belirten Berktay, “Gerçi, ABD yönetiminin bu konuda henüz karar aşamasında olduğunu anlıyoruz. ABD Savunma Bakanlığının bu konuya temkinli yaklaşmasına karşılık, Beyaz Saray yönetiminin daha olumlu yaklaştığı görülüyor. ABD ve İngiliz liderlerinin 13 Eylül’de bu konuda karar almaları bekleniyordu fakat böyle olmadı. Ancak, önümüzdeki haftalarda bu konuda Ukrayna’ya yeşil ışık yakma ihtimalleri hâlâ mevcut.” dedi.
Berktay, “Bir taraftan savaş, Ukrayna topraklarında geçiyor, Ukrayna askerleri Rusya’nın işgaline karşı çarpışıyor. Bununla birlikte diğer taraftan da Ukrayna’ya silah desteği de dahil olmak üzere hayati konularda destek Batılı ülkelerden geliyor. Özellikle ABD ve Birleşik Krallık, Rusya ile müzakere yapılıp yapılmayacağı konusunda kendi tavırlarını ortaya koyuyorlar. Bu ülkelerin de hiç şüphesiz, kendi çıkarları var.” ifadelerini kullandı.
KIRIM'IN İŞGALİNDE YETERİNCE TEPKİ GÖSTERİLMEDİ
Batılı yönetimlerin 2014 yılında Kırım'ın işgali sürecinde yeteri kadar tavır göstermediğini kaydeden Berktay sözlerine şu şekilde devam etti:
Örneğin, 2014’te Rusya Kırım’ı işgal ederken Batılı ülkelerden Kıyiv’e sürekli olarak ‘aman Rusya’yı kızdırmayın, direniş göstermeyin’ türü mesajların geldiğini, pek çok kaynak söylüyor. Kırım’da zaten hassas bir durum vardı, Batı başkentlerinden o dönemde kararlı bir tavrın ortaya konmaması, Kırım’ın kontrol altında tutulması konusunda önemli bir fırsatın kaçmasına neden oldu. 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya topyekûn işgal girişimine başlamasından önce de savaşı durdurma imkanları vardı fakat bu konuda da hiçbir şey yapılmadı. Savaş başladıktan sonra Ukrayna’ya askeri yardımlar, çok yavaş verildi. Yani, ne Rusya’yı durdurmaya yönelik caydırıcılık ve müzakere gibi savaş dışı önlemlerde Ukrayna’ya destek olunuyor ne de Ukrayna’ya tam bir askeri destek veriliyor. Bu da, Ukrayna topraklarının harabeye dönmesine, Ukrayna’nın büyük insani kayıplara uğramasına neden oluyor.
UZUN MENZİLLİ FÜZELER UKRAYNA’YA SAVAŞI KAZANDIRIR MI?
Ukrayna’ya uzun menzilli silah konusunda onay verildiği durumda, Rusya’nın kayıplarının artacağına dikkat çeken Berktay, bu durumun yanında Rusya’yı uluslararası toplumdan izole edecek gelişmelerin hayati olduğunu vurguladı. Berktay değerlendirmesinde, “Fakat Ukrayna’ya savaşı kazandırır mı, bu ayrı bir konu. Zira, Ukrayna’da da pek çok uzmanın söylediği üzere, Ruslar, yüzölçümü bakımından dünyanın en geniş ülkesine sahipler ve kritik silahları, uçakları, bu füzelerin menzilinin ötesine nakledebilirler ve nakletmeye başladılar da. Ayrıca, geçen yıldan farklı olarak, artık herkesin bildiği üzere, Ukrayna ordusu, insan kaynağı bakımından sıkıntılarla karşı karşıya. Dolayısıyla, Rusya’yı başka yerlere asker sevketmeye zorlayacak gelişmeler olmadıkça, Rusya’yı uluslararası toplumdan izole edecek gelişmeler olmadıkça veya geçen yıl Yevgeni Prigojin’in isyanında olduğu gibi, Rusya’da Kremlin yönetimine içeriden bir isyan olmadıkça, savaş sadece iki tarafın birbirini tüketme savaşı olarak devam edecekmiş gibi görünüyor.” ifadelerine yer verdi.