Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde 8 Kasım 2023 tarihinde KTMM Başkanı Refat Çubarov, Prof. Dr. Enver Aydoğan ve Doç. Dr. Gayana Yüksel'in konuk olduğu "Ukrayna-Rusya Savaşı: Kırım'ın Kaderi" adlı panel düzenlendi. Panelin açılış konuşmasını, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar ve İİBF Dekanı Prof. Dr. Fırat Purtaş yaptı. Panelde, Rus işgali altındaki Kırım'daki güncel durum ile Ukrayna-Rusya Savaşı'na ilişkin son gelişmeler değerlendirildi.
Mustafa KOÇYEGİT QHA Ankara
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (AHBVÜ) Küresel Politika Topluluğu ev sahipliğinde Ukrayna Ankara Büyükelçiliğinin desteğiyle düzenlenen "Ukrayna-Rusya Savaşı: Kırım'ın Kaderi" konulu panel, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 100. Yıl Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi. 8 Kasım 2023 tarihinde düzenlenen panelde; Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) ve Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Başkanı Refat Çubarov, KTMM Üyesi ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gayana Yüksel ve Ankara HBVÜ Öğretim Üyesi ve Dünya Kırım Tatar Kongresi Teftiş Kurulu Başkanı Prof. Dr. Enver Aydoğan konuşmacı olarak yer aldı.
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı topyekun işgal girişiminin Kırım merkezinde ele alındığı panele, konuşmacıların yanında Ankara HBVÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Dekanı Prof. Dr. Fırat Purtaş, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, Ukrayna Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotaryov, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Kırım Gelişim Vakfı Başkanı Ümit Şilit, Kırım Vakfı Başkanı Tuncer Kalkay, TURKSİD Ukrayna Derneği Başkanı İsmet Yüksel, Kırım Derneği Konya Şubesi Başkanı Mustafa Sırrı Demirel, Eskişehir Kırım Derneği Başkanı Ercan Bozkurt, Tuvgan Til İnternet Sayfası Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin, Ukrayna Kültür Vakfı Başkanı Vladislav Berkovskıy ve çok sayıda öğrenci katıldı.
Panel, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları için saygı duruşu, ardından İstiklal Marşı, Ukrayna millî marşı ve Kırım Tatar millî marşı Ant Etkenmen'in okunmasıyla başladı. Panelin oturum başkanlığını Doç. Dr. Levent Ersin Orallı yaptı.
AHBVÜ'de "Ukrayna-Rusya Savaşı: Kırım'ın Kaderi" konuşuldu https://t.co/95re6hLCmL pic.twitter.com/I6ZMPJPV3n
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) November 8, 2023PROF. DR. FIRAT PURTAŞ: KIRIM İŞGALİ SONLANMADIKÇA KARADENİZ'DE KALICI BARIŞ SAĞLANMAZ
Programın açılış konuşmacılarından Ankara HBVÜ İİBF Dekanı Prof. Dr. Fırat Purtaş, fakülte olarak Kırım konusuyla yakından ilgilendiklerini vurguladı. Türkiye'nin savaşın başından itibaren Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü savunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Purtaş, Kırım'daki sorunun yalnızca Ukrayna toprak bütünlüğü içerisinde çözülebileceğinin altını çizdi. Prof. Dr. Fırat Purtaş, Karadeniz'de kalıcı barışın sağlanması için Kırım'ın işgalinin sona ermesi gerektiğini ifade etti. Kırım'ın tarihsel bağlamda Türkiye'den ayrı düşünülemeyeceğini söyleyen Prof. Dr. Purtaş, "Kırım'ın işgali sonlanmadıkça Karadeniz'de kalıcı barış sağlanamaz. Kırım'ın tarihi mirası ve bölgede yaşayan soydaşlar dolayısıyla Türkiye'nin Ukrayna ile ilişkileri her dönem özel bir konumda yer almıştır" dedi.
VASIL BODNAR: KIRIM TATARLARIYLA BİRLİKTE VATANIMIZI OMUZ OMUZA SAVUNUYORUZ
Panelin bir diğer açılış konuşmacısı olan Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Vasıl Bodnar, Rusların 18. yüzyılda Kırım'a girdiklerinde uyguladığı eziyetin cezalandırılmadığını, 1944 yılında uygulanan sürgün ve soykırımın cezasının hala verilmediğini ve Rusların 2014 yılında da suçlarını tekrarladıklarını vurguladı. Vasıl Bodnar, "Maalesef 2014 yılından bu yana 300 binin üzerinde Kırım Tatarı kendi vatanları Kırım'da büyük eziyetler görmekte. Rusya yeniden suçlarını tekrarlıyor ve Kırım'ın yerli halkı olan Kırım Tatarlarına karşı baskı ve soykırım politikalarını sürdürüyor." şeklinde konuştu.
Büyükelçi, Rusya’nın 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’nın ana karasına yönelik başlattığı topyekun işgal girişimi ve saldırılarının ardından başlayan ve devam eden savaş için "Ukrayna bugün binlerce Kırım Tatarıyla birlikte omuz omuza savaşıyor. Er ya da geç amacımıza ulaşacağız; Kırım'ı işgalcilerden temizleyeceğiz!" dedi.
Büyükelçi Vasıl Bodnar, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılını da kutladığı konuşmasında, "Şu anda Nutuk kitabını okuyorum; Mustafa Kemal Atatürk'ün özgürlük için mücadeleyi başlattığında ona da çok az kişi inanmıştı. Türkiye'nin başarı hikayesi Ukrayna için de ilham kaynağıdır" ifadelerini kullandı.
PROF. DR. ENVER AYDOĞAN: SAVAŞIN DA HUKUKU VARDIR, RUSYA SAVAŞ HUKUKUNA UYMUYOR
Doç. Dr. Levent Ersin Orallı'nın oturum başkanlığını yaptığı panelin ilk konuşmacısı Prof. Dr. Enver Aydoğan, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal sorununu ve Ruslar ile Türkler arasındaki mücadeleyi tarihsel perspektiften ele aldı. Rus yayılmacılığının Türkler üzerinde ilk kez 1556 yılında Astrahan'da kendisini gösterdiğini belirten Prof. Dr. Aydoğan, 1783'deki Kırım'ın ilk işgali, 1865'teki Buhara'nın işgali, 1878'deki Kars ile Ardahan'ın işgali süreçlerini değerlendirdi.
1944 yılında Kırım Tatarlarına uygulanan sürgün ve soykırımın, Ukraynalılar için de planlandığını belirten Prof. Dr. Enver Aydoğan, aynı dönemde Ukrayna nüfusunun çokluğu sebebiyle Stalin rejiminin bunu başaramadığını ifade etti. Prof. Dr. Aydoğan, Sovyetler Birliğinden sonraki dönemde Rus yayılmacılığının devam ettiğini; 1994 yılında Gürcistan ile Çeçenya'da ortaya çıktığını; 2014 yılında Kırım'da bir kez daha kendisini gösterdiğini söyledi.
Sovyet plan ve hedeflerinin tekrar Putin ile birlikte gün yüzüne çıktığını vurgulayan Prof. Dr. Enver Aydoğan, günümüzde Rusya'nın savaş hukukunu hiçe saydığını kaydetti. Aydoğan, "Savaşın da da hukuku vardır. Biz bunu örneğin Çanakkale'de gösterdik. Savaşta sağlık ve gıda başta olmak üzere temel insani haklar ve ihtiyaçlar verilir. Maalesef bu savaş sürecinde savaşın da bir hukuku olduğunu Ruslardan görmedik." dedi.
REFAT ÇUBAROV: BİZİM İÇİN RUSYA TERÖRİST BİR DEVLETTİR
KTMM ve DQTK Başkanı Refat Çubarov konuyla ilgili yaptığı konuşmada, "Kırım'ı konuşurken bazı prensipleri göz önüne almak gerekir. Kırım, Rusların eline geçtikten sonra bütün acılarımız oradan geldi." dedi. Çubarov konuşmasının devamında "Kırım Yarımadası'nın nüfusunun etnik olarak yüzde 97'lik kısmı Tatarlarken; Rus politikaları sonrasında 20. yüzyılın başında yüzde 28'lik bir Kırım Tatar nüfusu orada kalmıştı. Yüz binlerce Kırım Tatarı kendi topraklarını terk etmek zorunda kalmıştır" ifadelerini kullandı. Rus devlet politikasının bölgedeki Kırım Tatar izlerini yok etmeyi hedeflediğini belirten Refat Çubarov, "Yarım asır boyunca insanlar kendi topraklarında yaşayamadı. Bu süre içerisinde Kırım'ın tarihi yeniden yazılmaya başladı, yalan bilgiler kitaplarda yer aldı, yer isimleri Rusça isimlerle değiştirildi, Kırım'daki bütün mezarlık ve camiler yıkıldı" şeklinde konuştu.
2014 yılında uluslararası teşkilatların Rusya'nın komşu devleti Ukrayna'nın toprağını işgal etmesine efektif bir tepki koyamadığını belirten Refat Çubarov, "Kırım, Rusya için tek bir mânâ ifade ediyor; orada askeri güçlerini yerleştirmek ve Kırım Yarımadası'nı yeni saldırılar için kullanmaktır" ifadelerini kullandı. Çubarov, "Rusya'nın Kırım'ı işgali sonrasında askeri güçlerini yerleştirmesi; birinci sırada Bulgaristan, Romanya ve Türkiye Cumhuriyeti için tehdit oluşturuyor" dedi. Çubarov, 2014 yılında gerçekleşen işgale yönelik uluslarası mekanizmaların etkili olarak kullanılamaması, Rusya'nın 2022 yılında Ukrayna'ya gerçekleşen topyekûn saldırılara cesaret verdiğini kaydetti.
Konuşmasında "Bizim için Rusya terörist bir devlettir. Rusya'nın bütün dünyada terörist devlet olarak tanınması için çalışıyoruz." ifadelerini kullanan Refat Çubarov, devamında "Bir devlet, gelip komşu devletinin toprağını ele geçirdiğinde bu terörizm değil midir?" dedi. Refat Çubarov konuşmasını, "Savaş, 2014 yılında Kırım'da başladı ve inşallah savaşın sonu da Kırım'ın azatlığı ile gelecek" cümlesiyle tamamladı.
DOÇ. DR. GAYANA YÜKSEL: UKRAYNA İLE BİRLİKTE GELECEĞE HAZIRLANIYORUZ
Doç. Dr. Gayana Yüksel ise konuşmasında Kırım Platformunun bugüne kadar gerçekleştirdiği çalışmaları aktarırken aynı zamanda platformun yapısına ilişkin bilgiler de verdi. Doç, Dr. Yüksel konuşmasında, Türkiye'nin Kırım Platformuna kuruluşundan itibaren büyük destekleri olduğunu söyledi.
Paneldeki konuşması süresinde Kırım'ın geleceğine odaklanan Doç. Dr. Gayana Yüksel, işgalden kurtarıldıktan sonra Kırım'ın ayağa kaldırılması için projelerin hazırlandığını kaydetti. Bugün Rusya'nın işgal altında tuttuğu Kırım'ı yalnızca askeri üs olarak kullandığını ve Kırım'ın en fakir bölgelerden birisi olduğunu vurguladı. İşgalci Rusya'nın bugün temel insan hakları açısından baskı kurduğunu, Kırım'daki kültür varlıklarının tahrip edildiğini söyleyen Doç. Dr. Yüksel, "Kırım Tatarlarının maruz kaldığı Rus baskısı, adı konulmamış gizli bir sürgündür" ifadelerini kullandı.
Doç. Dr. Gayana Yüksel, Kırım Tatarlarının bugün Ukrayna ile birlikte geleceğe hazırlandığını kısa vadede askeri temelde hayati meselelerin ve altyapı gibi konuların çözüleceğini ardından normal hayata dönüleceğini ve dinden kültüre, ekonomiden sosyal hayata kadar projelerin hayata geçirileceğini dile getirdi.