Bahçesaray’da, Eski Kırım’da inşa edilen Özbek Han Camii’nin 700. kuruluş yıldönümü dolayısıyla Zincirli Medrese’de “Kırım’ın Camileri” sergisi açıldı.
Sergide 20. yüzyılın ilk yarısında Kırım’da çekilmiş olan 100’e yakın cami fotoğrafı yer alıyor.
Fotoğraflardaki birçok caminin maalesef yıkıldığını ya da diğer amaçlar için kullanıldığını belirten Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı Genel Müdür Yardımcısı İlya Zaytsev, “Birkaç fotoğrafa bakarak camilerin ibadet yerinden diğer amaçlar için kullanılan sıradan binalar haline dönüştüğünü görebiliyoruz” dedi.
İlya Zaytsev, serginin Kırım’da Kırım Tatar halkı tarafından Ortaçağda kurulan birçok ibadet yerinin yeniden kurulması için iyi bir başlangıç olacağı fikrini paylaştı.
Zaytsev, “Elimizde örnekler var, bu duvarda yakın geçmişte yeniden kurulan Orta Camii’nin eski fotoğrafları sergilenmiş. Aslına bakılısra sergide sunulan cami fotoğraflarından herhangi birisini ele alırsak eskiden bulunduğu yerde yeniden kurulması çalışmalarına başlamak mümkün” dedi.
İlya Zaytsev, bazı fotoğraflardaki camilerin hangileri olduğunun tespit edilemediğini ama bu konuda bölge etnografyası uzmanlarının yardımcı olabileceğini belirtti.
Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı çalışanları, Kırım’ın eski camilerinin fotoğraflarının “Eski Bahçesaray” gezisinin yenilenmesi için de yararlı olacağını belirtti.
Sergi ziyaretçileri, sergide yer alan fotoğraflarda tarihi olaylar camileri nasıl etkilediğini görebiliyor.
Sergiyi gezen bir ziyaretçi düşüncelerini şu sözlerle açıkladı: “Örneğin burada Yeni Camii’nin iki fotoğrafı var, fotoğraflar farklı dönemlerde çekilmiş ve burada, Kırım’da, Bahçesaray’da meydana gelen olayları yansıtıyor. Orta Camii’nin 16. yüzyıldan bügünkü haline kadar fotoğrafları var, fotoğraflarda tarihi olayların camilere nasıl yansıdığını görebiliyoruz.”
Sergi organizatörleri, sergide yer alan fotoğraf sayını arttırmak istiyor.
Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı Genel Müdür Yardımcısı İlya Zaytsev, “Aslında Rusya’nın arşivlerinde Kırım’ın camileriyle ilgili çok sayıda belge var. Yapacak çok işimiz var. St. Petersburg’da “Kırım’ın Camileri” sergisini zenginleştirebilecek güzel fotoğraf arşivleri var” diye kaydetti.
“Kırım’ın Camileri” sergisinde bir zamanlar İlya Borozdin’e ait olmuş olan ve Rusya Bilim Akademisi arşivi ile Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı’nın arşivinde bulunan fotoğraflar yer aldı.
İlya Zaytsev, “Kırım’ın Camileri sergisini, Eski Kırım’da 1314 yılında inşa edilen Özbek Han Camii’nin 700. yıldönümü dolayısıyla 1,5 yıldan beri düzenlemeyi planlıyorduk. 1,5 yıl önce Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı görevlisi Rüstem Eminov’la Rusya Bilim Akademisi’nin arşivine Kırım’ın camileri konusunda birçok araştırma yapan ve Eski Kırım’da kazı yapmaya başlayanlardan biri olan İlya Borozdin’in koleksiyonunu inceliyorduk. İnceleme sırasında çok sayıda cami fotoğraflarına rastladık. İlya Borozdin, hayatı boyunca özellikle 1920’li yılların sınunda çok sayıda fotoğraf çekti. O zaman, fotoğrafların Özbek Han Camii’sine adanan bir sergi düzenlemek fikti doğdu” diye anlattı.
Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı’nın görevlisi Anna Polkanova’nın “Kırım’ın Camileri” sergisinin genişlemesine katkısı oldu. Anna Polkanova, kendi arşivinden Kırım’ın eski camilerinin negatiflerini Milli Park’a bağışladı.
“Kırım’ın Camileri” sergisi yaz sezonu boyunca ziyarete açık olacak. Ekim ayında sergi Moskova’da Rusya Yabancı Edebiyat Kütüphanesi’nde sunulacak. Aynı zamanda Moskova’da dünyanın farklı ülkelerinden bilim adamları katılacak uluslararası “İslam Dünyası” konferansı düzenlenecek.
İlya Zaytsev, “Serginin, Moskova’da “İslam Dünyası” konferansı yapıldığı sırada düzenlenmesi Kırım’daki sorunlara ve genel olarak Kırım Tatar halkının mirasını incelenmesi sorunlarına dikkat çekmek için güzel enformasyon neden olacağını düşünüyorum” diye kaydetti.
İlya Zaytsev, Bahçesaray Tarih ve Kültür Milli Parkı’nın hatırladığı ve yenilemek için gayret ettiği mirası olabileceği kadar dolu şekilde sunmak için yeni fotoğrafları aramaya devam edeceğini belirtti.