Rus işgal güçlerinin baskılarından kaçarak işgal altındaki Kırım ve Geniçesk bölgesini terk etmek zorunda kalan Kırım Tatar gençleri, “Ant Etkenmen”i okudu.
Kırım Halk Cumhuriyeti hükûmetinin ilk başkanı, Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın kurucularından, Kırım, Litvanya, Polonya ve Belarus Müftüsü Numan Çelebicihan’ın şehit edilişinin 105. yıl dönümü yarın, 23 Şubat 2023 tarihinde kaydedilecek. Bu vesileyle Numan Çelebicihan’ın anısına dünya çapında, Kırım Tatar milli marşı “Ant Etkenmen” okuma etkinliği düzenlenecek.
Vatanlarını terk etmek zorunda kalan Kırım Tatar gençleri Ant Etkenmen'i okuduhttps://t.co/STcSOwYABv pic.twitter.com/lFA6bXUqK5
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) February 22, 2023Kırım Tatar Milli Meclisi üyesi Gülnara Bekirova ve “Koruma ve Bakım” sivil örgütü (Geniçesk merkezli) aktivistlerinin girişimiyle, Rus baskılarından kaçarak işgal altındaki Kırım ve Geniçesk bölgesini terk etmek zorunda kalan Kırım Tatar gençleri, video hazırlayarak "Ant Etkenmen” okuma etkinliğine katıldı. Gençlerin kaydettiği videoyu paylaşan KTMM üyesi Gülnara Bekirova yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Rus saldırganlığı sonucunda Kırım Tatarları evlerini ve vatanını terk etmek zorunda kaldı. Bunu yapmak çok zordu, çünkü vatan hasretinin kalplerini parçalayacağını biliyorlardı. Ancak çocuklarını tehdit eden tehlike nedeniyle de evlerinden ayrılmak zorunda kaldılar. Çocuklarını işgalcilerden korumak için birçok Kırım Tatar aile, dünyanın farklı yerlerine dağıldı. Ukrayna’nın dostu olan ülkelere sığındılar. Kırım Tatar milli marşı etkinliğine katılan herkese teşekkür ediyoruz.”
MÜCADELEYLE GEÇEN BİR ÖMÜR
1885 senesi “Büyük Sunaq” köyünde doğan Numan Çelebicihan 1908-1916 seneleri arasında İstanbul’da ve St. Petersburg’da Hukuk ve Tıp eğitimi aldı. 1908 senesi Cafer Seydamet ile birlikte Türkiye’de oluşan inkılap hareketlerini yakından takip etti.
Kırım Tatar halkının sorunlarına çare bulmak ve çarlık idaresi altında ezilen halkının yaralarına derman olmak için büyük bir gayret ile çalıştı ve bu maksatla “Qırım Talebe Cemiyeti”ni kurdu. 1917 senesinde Kırım, Litvanya, Belarus ve Polonya Müftüsü oldu. Kırım Müslümanları İcra Komitesi'nin başkanı olarak seçildi.
Bu süre boyunca, daha öncesinde olduğu gibi Kırım Tatar halkının teşkilatlanması ve kendi geleceğini eline alabilmesi için çalışmalar yürüttü. Yine aynı sene içerisinde Aralık ayında Birinci Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın toplanmasında büyük bir rol üstlendi ve Kurultayın idare heyetinin başkanı olarak seçildi.
Kurultay’ın çalışmaları sonucunda “Kırım Tatar Halk Cumhuriyeti”nin kurulması için çalışmalar yürütülmesi kararı alındı ve kurulan hükûmetin başkanlığına Numan Çelebicihan seçildi. Kırım’ın Bolşevik kuvvetleri tarafından işgal edilmesi sonucunda Kurultay dağıtıldı ve Kırım Tatarlarının milli liderleri ya tutuklandı ya da Kırım’dan kaçmaya mecbur edildi. Tutuklanan Numan Çelebicihan 23 Şubat 1918 tarihinde Bolşevikler tarafından vahşice öldürüldü ve naaşı Karadeniz’e atıldı.
Çelebicihan, ayrıca şair ve neşirci olarak tanınıyordu. Yazdığı “Ant Etkenmen” şiiri Kırım Tatarlarının milli marşı kabul edildi.
Numan Çelebicihan, Ukrayna'da ve Türkiye’de 22-23 Şubat tarihlerinde çeşitli etkinlikler ile anılıyor.