Kırım Tatar halkının hafızasında halen taze olan ve "Ziyalılar Katliamı" olarak da hatırlanan aydın katliamının bugün 85. yıl dönümü. Kırım Tatarı aydınlar, Sovyet rejimi tarafından 17 Nisan 1938'de çeşitli bahanelerle suçlanarak kurşuna dizilmişti.
Sovyet rejiminin Kırım Tatar halkına yönelik gerçekleştirdiği aydın katliamı ve terör faaliyetlerinin en somut örneklerinden biri bundan tam 85 yıl önce 17 Nisan 1938 tarihinde yaşandı. Kırım Tatar halkının hafızasında halen taze olan aydın katliamının bugün 85. yılı.
KIRIM TATAR AYDINLARI STALİN REJİMİ TARAFINDAN İNFAZ EDİLDİ
Kırım Tatar tarihinin uğradığı sayısız zulümlerden birinin tarihi olan 17 Nisan 1938'de, 1936 ve 1937 yıllarında çeşitli sebeplerle tutuklanan Kırım Tatar aydınlar takip eden 3 gün içinde, Akmescit’teki cezaevinde Stalin rejiminin katilleri tarafından kurşuna dizilmişlerdi.
Katliam gününe gelmeden önce, Sovyet hükûmeti tarafından Kırım Tatar aydınları, “devlet haini” ve “antisovyet unsur (Sovyet hükümet karşıtları)" gibi sözde suçlamalarla itham edilmiş, aleyhlerinde davalar açılmıştı. Kırım Tatar halkının en parlak bilim adamları ve siyasi temsilcileri, casusluk ve milliyetçilikle suçlanmış, bu suçlamalar yüzünden yüzlerce Kırım Tatar aydını toplama kampına gönderilmişti.
Sovyetler Birliği tarihler 17 Nisan 1938'i gösterdiğinde #Kırım'da Kırım Tatar halkına karşı büyük bir insanlık suçuna imza attı. Kızıl terör, tarihe "Ziyalılar Katliamı" olarak geçen olayda, Kırım Tatar aydınlarını kurşuna dizdi.https://t.co/z7qzWakrSB pic.twitter.com/JCD0oDjDUf
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) April 17, 2023KIRIM TATAR AYDINLAR ÜÇ GÜN İÇİNDE KURŞUNA DİZİLDİ VE NEREDE TOPRAĞA VERİLDİKLERİ BİLİNMİYOR
O dönemde, Stalin rejiminin Kırım Tatar halkına karşı baskıları da bilindiği gibi hız kazanıyordu. Üç gün içinde kaç Kırım Tatar aydının kurşuna dizilerek öldürüldüğü ve nerede toprağa verildiği hiçbir zaman bilinemedi.
Kurşuna dizilenler arasında; yazar, gazeteci 1. Kırım Tatar Milli Kurultayı katılımcısı Hasan Sabri Ayvazov'un, yazar İlyas Tarhan'ın, yazar, bilim adamı ve öğretmen Osman Akçokraklı'nın, Bahçesaray Saray-Müzesi Müdürü, etnograf Üsein Bodaninskiy'in, dilbilimci ve öğretmen Yagya Bayraşevskiy'in, Süleyman İdrisov'un, şair ve öğretmen Abdullah Latifzade'nin, gazeteci, sivil toplum aktivisti Mamut Nedim'in, tercüman, Kırım Devlet Yayınevi Başkanı Abdülkerim Cemaledinov'un ve başka birçok aydının yer aldığı biliniyor.
KIRIM İŞGAL EDİLMEDEN KIRIM TATAR AYDINLARI KIRIM'DA ANILIYORDU!
Kırım’ın 2014 yılında Rusya tarafından işgal edilmesinden önce, Kırım Tatar gençlerinin inisiyatifi üzerinde yarımadadaki Kırım Tatarları her yıl 17 Nisan 1938 tarihinde kurşuna dizilen soydaşlarını dualarla anıyordu. Ancak, Rus işgalci yönetimi, Sovyetlerin kızıl katliamı ve insanlık suçlarının Kırım'da anılmasına ve hatırlanmasına izin vermiyor.
1937-38 arasında Kırım Tatar aydınlarının Sovyet yönetimince katledilmesi, Kırım Tatar kültürüne vurulan en büyük darbelerden biriydi. Katil Stalin rejiminin, aydınlar ve entelektüellere yönelik terör faaliyetleri Kırım Tatar halkının hafızasında hep taze olarak kaldı.
UKRAYNA GÜVENLİK SERVİSİ, İNFAZ EDİLEN KIRIM TATAR AYDINLARININ FOTOĞRAFINI PAYLAŞTI
Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), 2021 yılında infaz edilen Kırım Tatar Aydınlarına ilişkin bir mesaj yayımladı. Mesajda, 1944 Kırım Tatar sürgününün, Stalin'in Kırım Tatar halkına yönelik soykırımının en büyük aşaması olduğunu ve bu sürgünün, uzun bir baskı kampanyasının devamı olduğunun unutulmaması gerektiğini kaydetti. Ayrıca SBU, 1937-1938 yıllarında kurşuna dizilen Kırım Tatarlarının fotoğraflarını paylaştı.