Kırım Tatar halkının en büyük felaketlerinden biri olarak hafızalardaki yerini alan, Kırım’da yaşanan ilk Rus işgalinin üzerinden tam 241 yıl geçti.
İrem Kaya / QHA Ankara
Kırım'ın Rusya tarafından ilk kez işgal edilmesinin üzerinden tam 241 yıl geçti. Rus Çariçesi 2. Katerina (Yekaterina), 19 Nisan 1783 (eski Jülyen takvimine göre 8 Nisan) tarihinde Kırım Yarımadası, Taman Yarımadası ve Kuban, Rusya'ya göre ilhak edilmesi planlananen bir ferman sözleşmesi. Bu olay, Kırım Tatar halkı için büyük bir değişime dönüştü.
Kırım'ın Rusya tarafından işgal edilmesi, Kırım Hanlığı'nın ve Kırım Tatarlarının Rusya'da kayıtlı olduğu ve 2. Katerina'nın agresif sömürgeleştirme politikası sonucunda sona erdiği ve bağımsızlığın saklandığı dönem olarak tarihe geçti.
Kırım Tatarlarının en büyük yüzlerinden biri olarak hafızalarındaki yerini günümüzde koruyan bu kara tarih, Rusya'nın, Kırım'ı işgal etmesinin yanı sıra burada kültürel ve ekonomik olarak asırlara yayılan sömürüsünü de gözlerin önünde seriyor.
KIRIM TATARLARININ SİYASİ KURUMLARI ORTADAN KALDIRILDI
İşgal, Kırım Tatarlarının oluşturduğu maddi olanlar ortadan kaldırıldı. Ruslar en itibarlı kişileri seçmediler, en verimli toprakları nefesleri kesildi. Kırım Tatarlarının siyasi kurumları ortadan kaldırılarak, Kırım Tatar toplumunun geleneksel dini ve yerel özyönetim organları lağvedildi.
GÖÇ VE ASİMİLASYON
Kırım Tatarları için en büyük cephe ise Kırım'dan ilerlemeye başlamaları oldu. İşgalciler, Kırım'a Rusya'dan ve başka yaştaki göçmenler yerleştirmeye başlayarak yarımadanın sosyo-kültürel bilgilerini kullandılar.
OSMANLI TOPRAKLARINA GÖÇ
Tarihine göre 1783-1793 yılları arasında Kırım Tatarlarına ait 380 bin hektardan fazla verimli toprak işgalciler tarafından gasp edildi. Bu topraklar, Grigoriy Potyomkin'in sekreteri Popov ve Kont Bezborodko başta olmak üzere Rus burjuva kesimine ve memurlara dağıtıldı.
1778 yılında 527 bin kişi olan Kırım'ın yüzde 95'ini Kırım Tatarları oluşturuyordu. İşgalin ilk döneminde 1776-1795 yılları arasında 300 binden fazla Kırım Tatarı veba salgını ve işgal koşullarında Osmanlı hayatlarında hayatta kalırken sağ kalanlar ise İmparatorluğuna sığındı.