Estonya Parlamentosu (Riigikogu), Josef Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944 tarihinde Kırım Tatar halkına uygulanan Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.
Estonya Parlamentosu (Riigikogu), 16 Ekim 2024 tarihli genel kurulunda, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıyan kararı kabul etti. Toplam 101 üyeli parlamentonun 91 üyesinin hazır bulunduğu oturumda 83 milletvekili "evet" oyu verdi. 8 milletvekili ise çekimser oy kullandı.
Estonya Parlamentosunun 54 üyesi tarafından Genel Kurula sunulan karar metninde, 1944'te totaliter Sovyet rejimi tarafından planlanan ve gerçekleştirilen Kırım Tatarlarının Kırım Yarımadası'ndaki anavatanlarından Türkistan coğrafyasına toplu sürgününün şiddetle kınandı ifade edildi.
Bildiride ayrıca, Rusya Federasyonu'nun 2014 yılında işgal ettiği Kırım'da, Kırım Tatarlarının kimliğini yok etmek, tarihi ve kültürel mirasını silmek amacıyla Sovyetler Birliği'nin Kırım Tatarlarına karşı yürüttüğü soykırım politikasını sürdürdüğünün altı çizildi.
SÜRGÜNÜ SOYKIRIM OLARAK TANIYAN ALTINCI DEVLET
Estonya 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıyan 6. ülke oldu. Kırım Tatar Sürgünü’nün 2015 yılında Ukrayna Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edilmesi sonrasında; 2019 yılında Letonya ve Litvanya parlamentoları, 2022’de ise Kanada Parlamentosunun alt kanadı olan Avam Kamarası, 2024'ün temmuz ayında Polonya Parlamentosunun alt kanadı olan Sejm 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanımıştı.
18 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI
Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.
Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgün yıllarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.
Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan’da kaldı.
2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.