Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kırım Tatar halkının unutulmaz lideri Numan Çelebicihan’ın şehadetinin 106. yıl dönümü vesilesiyle bir mesaj yayımladı.
Kırım Halk Cumhuriyeti hükûmetinin ilk başkanı, Kırım Tatar Milli Kurultayının kurucularından, Kırım, Litvanya, Polonya ve Belarus Müftüsü Numan Çelebicihan 23 Şubat 1918 tarihinde şehit edildi. Çelebicihan, şehadetinin 106. yılında saygı, rahmet ve minnetle anılıyor.
Antlı şehit olarak anılan Numan Çelebicihan, bağımsızlık ve istiklâl mücadelesinde kararlılık ve milli dirilişi sembolize etmesi bakımından Kırım Tatar halkının en müstesna şahsiyetlerinden birisi.
KIRIM TATARLARI İÇİN MATEM BİR GÜN
Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kırım Tatar halkının unutulmaz lideri Numan Çelebicihan’ın şehadetinin 106. yıl dönümü vesilesiyle yayımladığı mesajda, “23 Şubat, Kırım Tatar halkının yakın tarihinde bir matem günüdür.” ifadesini kullandı.
Çubarov,, Numan Çelebicihan’ın 23 Şubat 1918 tarihinde Bolşevikler tarafından Akyar’da (Sivastopol) vahşice öldürüldüğünü hatırlatarak, “SSCB yıllarında Numan Çelebicihan’ın adının anılması yasaktı. SSCB döneminde korkunç imtihanlara maruz kalan ve 18 Mayıs 1944'te Sovyet rejiminin uyguladığı soykırım sonucunda nüfusunun yarısını kaybeden ve 1980 yıllarında anavatana dönme yasağını kıran Kırım Tatar halkı, Numan Çelebicihan’ın adını halka geri kazandırdı, Kırım Tatar Mİlli Kurultayını yeniden kurdu, Çelebicihan’ın ‘Ant Etkenmen!’ şiirini milli marş olarak ilan etti ve sokaklara onun adını verdi.” dedi.
Kırım’ın işgal edilmesiyle başlayan ve 10 yıldır devam eden Ukrayna-Rusya Savaşı koşullarında Numan Çelebicihan’ın kişiliği ve halkına yaptığı kahramanca hizmetini, Kırım Tatarlarına Rus işgal güçlerine karşı koyma konusunda ilham verdiğini vurgulayan KTMM Başkanı şu açıklamada bulundu:
“Noman Çelebicihan başkanlığındaki Hükûmetin program mesajında şu ifadeler yer alıyordu: ‘Kırım Tatar milli hükümeti, yalnızca yerli halkın mutluluğunu ve normal yaşamını sağlamak için değil, aynı zamanda yarımadanın tüm sakinlerini gasptan, anarşiden ve isyandan korumak, canlarını ve onurlarını korumak için kurulmuştur ve bunu kutsal bir görev görüyor.’
Bu nedenle, Yüce Allah'tan, Kırım'ın ve işgal altında kalan diğer Ukrayna topraklarının bir an önce Rus işgalcilerden kurtarmasını ve orada yaşayan insanların onurlu bir hayata geri dönebilmesini diliyoruz.
Yaşasın Kırım! Yaşasın Kırım Tatar halkı!
Yaşasın Ukrayna! Yaşasın Kahramanlar!”
NUMAN ÇELEBİCİHAN'IN HAYATI
1885 senesi “Büyük Sunaq” köyünde doğan Numan Çelebicihan 1908-1916 seneleri arasında İstanbul’da ve St. Petersburg’da Hukuk ve Tıp eğitimi aldı. 1908 senesi Cafer Seydamet ile birlikte Türkiye’de oluşan inkılap hareketlerini yakından takip etti.
Kırım Tatar halkının sorunlarına çare bulmak ve çarlık idaresi altında ezilen halkının yaralarına derman olmak için büyük bir gayret ile çalıştı ve bu maksatla “Qırım Talebe Cemiyeti”ni kurdu. 1917 senesinde Kırım, Litvanya, Belarus ve Polonya Müftüsü oldu. Kırım Müslümanları İcra Komitesi'nin başkanı olarak seçildi.
Bu süre boyunca, daha öncesinde olduğu gibi Kırım Tatar halkının teşkilatlanması ve kendi geleceğini eline alabilmesi için çalışmalar yürüttü. Yine aynı sene içerisinde Aralık ayında Birinci Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın toplanmasında büyük bir rol üstlendi ve Kurultayın idare heyetinin başkanı olarak seçildi.
Kurultay’ın çalışmaları sonucunda “Kırım Tatar Halk Cumhuriyeti”nin kurulması için çalışmalar yürütülmesi kararı alındı ve kurulan hükûmetin başkanlığına Numan Çelebicihan seçildi. Kırım’ın Bolşevik kuvvetleri tarafından işgal edilmesi sonucunda Kurultay dağıtıldı ve Kırım Tatarlarının milli liderleri ya tutuklandı ya da Kırım’dan kaçmaya mecbur edildi. Tutuklanan Numan Çelebicihan 23 Şubat 1918 tarihinde Bolşevikler tarafından vahşice öldürüldü ve naaşı Karadeniz’e atıldı.
Çelebicihan, ayrıca şair ve neşirci olarak tanınıyordu. Yazdığı “Ant Etkenmen” şiiri Kırım Tatarlarının milli marşı kabul edildi.