Ukrayna ve Moldova'nın da "aday ülke" statüsü almasıyla 27 üyeli Avrupa Birliği'ne (AB) katılmayı bekleyen ülkelerin sayısı arttı. Peki, "aday" veya "potansiyel aday" olarak AB üyeliğini bekleyen ülkeler hangileri?
Ukrayna ve Moldova'nın da "aday ülke" statüsü almasıyla 27 üyeli Avrupa Birliği'ne (AB) katılmayı bekleyen ülkelerin sayısı arttı. Peki, "aday" veya "potansiyel aday" olarak AB üyeliğini bekleyen ülkeler hangileri?
Ukrayna ve Moldova, 23 Haziran 2022 tarihinde, Brüksel'de süren AB Liderler Zirvesi'nde AB'de "aday ülke" statüsü kazandı. Gürcistan için ise Avrupa perspektifi sunuldu ve kriterleri karşılaması kaydıyla durumunun daha sonra yeniden ele alınacağına karar verildi. Böylece Gürcistan, resmen dile getirilmediyse de "potansiyel" adaylar arasında yerini aldı.
"Adaylık statüsü", bir ülkenin uzun yıllar sürecek AB'ye katılım sürecindeki ilk adımını oluşturuyor. Bir ülkeye "aday statüsü" verilmesinden sonra istenen koşulların yerine getirilmesi şartıyla ilerleyen aşamalarda katılım müzakereleri başlıyor. Katılım müzakerelerinin başlaması yıllar alabiliyor.
2003 yılında Yunanistan'da düzenlenen AB Liderler Zirvesi'nde Balkanlar'daki 6 ülke "potansiyel aday" ülke olarak belirlenmişti. Bunlardan Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya yıllar içinde "aday ülke" statüsünü aldı. Bosna Hersek ve Kosova halen "potansiyel aday" ülkeler olarak sayılıyor.
ADAY ÜLKELER: KARADAĞ, SIRBİSTAN, ARNAVUTLUK VE KUZEY MAKEDONYAKaradağ, AB üyeliği için 2008'de başvurdu. 2010'da Komisyon olumlu görüş bildirerek 7 öncelik koşulu belirledi. Aralık 2011’de Konsey, müzakerelerin Haziran 2012’de başlayacağı kabulüyle üyelik sürecini başlattı. Müzakereler, 29 Haziran 2012'de başladı.
Sırbistan AB üyeliği başvurusunu 2009 yılında yaptı. Mart 2012’de Sırbistan’a aday ülke statüsü verildi. 2013'te İstikrar ve Ortaklık Anlaşması yürürlüğe girdi. Ocak 2014'te katılım müzakereleri resmen başladı.
Arnavutluk, AB üyeliği için resmi başvurusunu 2009'da yaptı. 2010'da Komisyon, 12 öncelik koşulu belirledi. Haziran 2014’te AB Konseyince Arnavutluk’a "aday statüsü" verildi.
Kuzey Makedonya, AB üyesi olmak için Mart 2004’te başvuru yaptı. Komisyon'un Kasım 2005’te olumlu görüş vermesi üzerine Konsey, Aralık 2005’te ülkeye "aday statüsü" verme kararı aldı.
Bulgaristan, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya'nın katılım müzakerelerine başlamasını veto etmeye devam ediyor.
POTENSİYEL ADAY ÜLKELER: BOSNA HERSEK VE KOSOVABosna Hersek, Şubat 2016'da AB üyeliği için başvurdu. AB Konseyi, Komisyon'un görüşü ve temel öncelikleri Aralık 2019'da onayladı ve Bosna Hersek, o tarihten bu yana potansiyel aday konumunda bulunuyor.
Kosova ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması Nisan 2016'da yürürlüğe girdi ancak ülke, henüz resmi üyelik başvurusunu yapmadı.
Ukrayna, Moldova ve Gürcistan ile birlikte "aday ülke" sayısı 6'ya, "potansiyel aday" ülke sayısı ise 3'e çıkmış oldu.