Lozan Mübadilleri Vakfı'nın "Mübadele Söyleşileri"nin konuğu olan Prof. Dr. Hakan Kırımlı, "Kırım Tatarlarının Göçü"nü anlattı.
Lozan Mübadilleri Vakfı'nın "Mübadele Söyleşileri"nin konuğu olan Prof. Dr. Hakan Kırımlı, "Kırım Tatarlarının Göçü"nü anlattı.
Lozan Mübadilleri Vakfı'nın "Mübadele Söyleşileri" etkinlikleri çerçevesinde Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı "Kırım Tatarlarının Göçü"nü anlattı.
Vakfın Facebook sayfasında, Zoom platformu üzerinden 5 Şubat 2022'de saat 20.00’de çevrimiçi gerçekleşen toplantıda Prof. Dr. Kırımlı, 1783'teki ilk Rus işgalinden başlayarak, Osmanlı-Rus savaşlarındaki muhaceret süreçleri ve 18 Mayıs 1944 Sovyet döneminde Kırım Tatarlarının yarımadadan topluca sürülmelerine kadar tarihe geçmiş Kırım Tatar göçleri hakkında önemli bilgilere yer verdi.
RUSYA'NIN KIRIM'A YÖNELİK TARİHİ HAMLELERİ VE KIRIM TATARLARIAltın Ordu'nun kuruluşundan başlayarak bölgedeki Türk varlığını, Kırım Hanlığı'nın da "Uluğ Orda"nın bir devamı olarak ortaya çıkışını anlatan Hakan Kırımlı, Rusya'nın tarih boyunca hem geçmişte uzun süre hakimiyet altına kalmanın verdiği etkiyle izlediği rövanşist politikalardan hem de Kırım'ın stratejik konumu nedeniyle bölgeyi farklı dönemlerde hedeflediğini ifade etti.
Kırım'daki Kırım Tatar nüfusunun 1783'ten itibaren özellikle Osman-Rus savaşları döneminde meydana gelen birkaç büyük göç dalgasıyla yarımadadan çıkarak Osmanlı topraklarına hareket ettiğini tek tek kronolojik olarak aktaran Prof. Dr. Kırımlı, "Kırım Tatar göçü ve Nogay göçü birbirini tamamlayan olgular" diyerek Rusya'nın işgalleri sonucu Nogayların Bucak bölgesine göç etmelerini de konu çerçevesinde anlattı. En büyük kırılmanın 1856'da Kırım Harbi'yle yaşandığın söyleyen Kırımlı, bu döneme kadar Kırım nüfusunun yüzde 70'ten fazlasının Kırım Tatarı olduğunu hatırlattı. Rusya'nın o dönem Kırım Tatarlarının yarımadadan sürülmesini istediklerini ama bu tasarıyı o zaman için (birkaç bin kişiyi cezalandırma amaçlı Rusya içlerine sürmek dışında) gerçekleştiremediklerini ifade eden Kırımlı, Rusların intikam alacağı düşüncesiyle savaş sonunda birçok Kırım Tatarının Osmanlı topraklarına göç ettiğini açıkladı. Yine de bu dönemde en fazla on bin veya yirmi bin Kırım Tatarının göç ettiğini vurgulayarak Kırımlı, bu tarihlerden sonra Kırım'daki Rus baskısının dayanılmaz boyutlara geldiğini anlattı.
Sovyet döneminde Kırım'da 1920'lerde yaşanan sunni kıtlığın ve 1930'lardaki Ziyalılar (Aydınlar) Katliamı'nın ardından Rusya'nın 18 Mayıs 1944'teki zorunlu sürgün hamlesiyle Kırım Tatarlarının tamamını yarımadadan sürdüğünü ifade eden Kırımlı, bu süreçler dışında Türkiye'ye yapılan Kırım Tatar göçlerini ve Sovyet topraklarında Kırım'a dönüş amacıyla faaliyetler göstermeye başlayan Kırım Tatar Milli Hareketini de dinleyicilere aktardı.
Konferansın tamamının kaydını, Lozan Mübadilleri Vakfı'nın Facebook sayfası üzerinden bu bağlantıya tıklayarak seyredebilirsiniz.