Türkiye’nin girişimleri ile Moğolistan’ın başkenti Ulan Batur’da Bilge Tonyukuk Anıtları'nın kapalı alanda koruması için proje başlatıldı. Antların korunmasını amaçlayan proje çerçevesinde inşa edilecek Bilge Tonyukuk Müzesi'nin temeli atıldı. Müze projesinin 2024 yılında tamamlanması hedefleniyor.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından Moğolistan'ın başkenti Ulan Batur'da Bilge Tonyukuk Anıtları'nın kapalı alanda koruması için proje başlatıldı. Ulan Batur yakınlarındaki Bilge Tonyukuk Anıtları'nın ve çevresindeki Göktürk dönemine ait tarihi eserlerin korunacağı Bilge Tonyukuk Müzesi'nin temel atma töreni dün düzenlendi. Tarihi öneme sahip projede, içerisinde yürüme yolları, tarihi eser deposu, bekleme alanı, görsel-işitsel salon ve turizm danışma bölümleri yer alacağı belirtildi.
BİLGE TONYUKUK ANITLARI MÜZESİ 2024'TE BİTECEKTörene, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Moğolistan Kültür Bakanı Nomin Çinbat, TİKA Başkanı Serkan Kayalar, Türk Tarih Kurumu Başkanı Birol Çetin ile milletvekilleri, tarihçiler, bürokratlar ve bölge halkı katıldı. Hazırlanan müze projesinin salgın nedeniyle ertelenmek zorunda kaldığını aktaran Bakan Ersoy, projenin 2024'te tamamlanacağını söyledi.
Ersoy, TİKA tarafından bölgede bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalara değindi. Moğolistan ile farklı alanlarda 30 yıla yaklaşan tarihsel, kültürel ve bilimsel iş birliğinin sonuçlarını korumak, devamlılık ve gelecek kuşaklara bir miras olarak bırakmak adına yeni bir adım attıklarını ifade etti. Türk kültür varlıklarının, bulundukları alanda çağdaş bir müze konseptiyle sergilenmesi ile yılın her döneminde yerli ve yabancı turistlerin ziyaretinin mümkün olacağını belirten Bakan Ersoy, "Moğolistan Kültür Bakanlığı, Bilge Tonyukuk Müzesi için 7 hektar alan tahsis etti. 2002 yılında sit alanı olarak ilan edilen bu bölgenin korunmasına ve müze yapımına uygun hale getirilmesine destek sundular. Müze yapımı sonrası bu bölgede, ilk etapta 20 hektarlık bir alanda kültür-turizm kompleksi yapılmasının planlanması da bizleri ayrıca mutlu etmiştir." dedi.
"TÜRK TARİHİMİZDEN İZLERE YER VERDİK"Kayalar, "Yaklaşık 3 bin 370 metrekare bir alan içinde 18 metrekare yüksekliğinde bir müzede sergilenecek bu anıtları, ziyaretçiler yakın bir şekilde görebilecekler. Anıtlarımızı bilim heyetimizin değerlendirmesi ile hem dışarıdaki hem de içerideki mevsim şartlarına uygun bir şekilde iklimlendirme yaptık" dedi. Anıtı çevreleyecek müzedeki tasarım detaylarının önemine işaret eden Kayalar, "Bu tasarım detaylarında da Türk tarihimizden izlere yer verdik. Bu izlerde aynı zamanda yurt dediğimiz Türk çadırından esinlendik. Aynı şekilde, çift merkezli Türk kemeri dediğimiz kemer formundan da yararlandık. Yani müzemizi inşa ederken hem çadır hem de geleneksel Türk mimari formlarına da bu çağdaş müzecilik anlayışı içerisinde yer verdik" ifadelerini kullandı.
"BURADA MÜZE OLMASI ÇOK ÇOK ÖNEMLİDİR"Ünlü tarihçi Prof. Dr. Ahmet Taşağıl daha önce yapılan kazılarla müzenin altyapısını hazırladıklarını belirterek, yapılacak müze ile hem eserlerin korunacağını hem de gelecek nesillere aktarılmasının sağlanacağını ifade etti. Taşağıl, "Bilge Tonyukuk ve Türk adının burada görülmesi Türk kültürünün ve siyasetinin belirlenmesi açısından burada müze olması çok çok önemlidir. Bir, anıtın korunması sağlanacak. İkincisi turizm açısından da değerli buluyoruz" dedi.
Törenin ardından geleneksel Moğol çalgısı eşliğinde uzun hava seslendirildi. Daha sonra Bakan Ersoy ve Çinbat, iki ülke bürokratları eşliğinde müzenin temelini attı.