Kırım Tatarlarının Kurban Bayramı nasıl geçiyor?

Kırım Tatarları kendilerine özgü kültürleriyle Kurban Bayramını nasıl geçiriyor?

İslam dünyası, bugünden itibaren Kurban Bayramı'nın iklimine girdi. Bu sabah bayram namazı ile başlayan tatlı telaş, kurbanların kesilmesi ve etlerin pay edilmesiyle devam ediyor. Türkiye'de ve dünyada İslam dünyası, bayramı idrak ederek sevdikleriyle bayramlaşıyor. Peki, Türk ve İslam dünyasının bir parçası olan Kırım Tatarları Kurban Bayramı'nı nasıl geçiriyor? Bunun için Kırım Tatar halkının ana vatanı Kırım'dan ve Türkiye'deki Kırım Tatarlarından iki örnekle Kırım Tatarlarının Kurban Bayramı geleneklerini sizler için derledik.

İslam alemi kutsal kabul ettiği Kurban Bayramı’na bugün kavuştu. Müslümanlar, 9-12 Temmuz 2022 tarihleri arasında sabah namazıyla başlayan Kurban Bayramı'nı idrak ediyor. Geniş bir coğrafyaya hakim olan Müslüman topluluklar dini yükümlülükleri aynı şekilde yerine getirse de âdetler kültürel anlamda farklılık taşıyor.

KIRIM TATARLARI KURBAN BAYRAMINI NASIL GEÇİRİYOR?

Rusya’nın işgal ettiği Kırım topraklarında Kırım Tatarları Kurban Bayramını dört gözle bekliyor. Kırım Tatarları Kurban Bayramı hazırlıklarına önceden başlayıp Arife günü tamamlamış bulunuyor. Ev temizliğinin yapıldığı Arife gününde Kırım Tatarlarının “koku çıkarma” adeti de oldukça dikkat çekiyor. Çiböreğin ana vatanında Kırım Tatarları evlerinde yağı kızarttıkları tencerede çibörek pişiriyor, çıkan kokuyu ölmüşlerin ruhuna duayla gönderiyor.

Kırım Tatarları bayramın ilk günü sabah namazını kıldıktan sonra vefat eden akrabalarının kabrini ziyaret ediyor. Kesilen kurbanların ardından ihtiyaç sahiplerine pay dağıtılıyor. Geleneklerine bağlı Kırım Tatarları bayramlaşmaya büyük önem veriyor. Büyüklerin elleri öpülüyor, evleri ziyaret ediliyor.

ZERA BEKİROVA: KURBAN BAYRAMI SABIRSIZLIKLA BEKLENİR

Kırım Tatar kadın dergisi Nenkecan’ın baş editörü, gazeteci Zera Bekirova, bu hususta Kırım Haber Ajansına (QHA) bilgi verdi. Vatan Kırım’da yaşayan Bekirova, Kurban Bayramı’nın Kırım Tatarlarını birleştiren özel bir gün olduğunun altını çizdi. Köyde yaşayan halkın özellikle bu günde bir araya geldiğini, ortak kazanda pişen yemeği bölüştüklerini dile getiren Bekirova, “Kurban Bayramı büyük bir sevinç ve sabırsızlıkla beklenir” dedi. Bayramı büyük bir sabırsızlıkla bekleyen çocuklar ise şeker toplamaya, büyüklerin ellerini öpmeye çıkıyorlar. Bekirova, Kırım’daki kuruluşların özellikle çocuklar için hediyeler hazırladıklarını da vurguladı. 

“DİASPORALARIMIZ KURBANLARINI MUTLAKA KIRIM’DA KESER”

Rusya’nın işgal ve soykırım suçları yüzünden milyonlarca Kırım Tatarı vatanlarından koparıldı. Türkistan coğrafyasından Sibirya’ya kadar sürgün edilen Kırım Tatarları, her şeye rağmen geleneklerini yaşatıyor. Soydaşlarını unutmayan Kırım Tatarları kurbanlarını Kırım’da keserek ihtiyaç sahiplerine el uzatıyor. Kırım Tatar halkının birbirini unutmadığını vurgulayan Bekirova, “Halkımız Kırım’a döndükten sonra Türkiye’de, Amerika’da, Romanya’da Bulgaristan’da başka yerlerde yaşayan diasporalarımız mutlaka kurbanlarını Kırım’da keser. Bu bizim milletimizin birliğini gösteriyor. Uzakta olsak da gönüllerimiz bir. Bu, bizim zor durumda olmadığımızı kanıtlıyor, bize güç ve ruh veriyor. Soydaşlarımızın yanımızda olduğunu görebiliyoruz.” ifadelerine yer verdi.

KIRIM TATARLARININ KURBAN BAYRAMI SOFRASINDA NELER VAR?

Geleneksel yemeklerin sevilerek tüketildiği bu kültürde kesilen kurban etleriyle yemekler yapılıyor. Özellikle misafirlere açılan sofralarda kavrulan kurban etleri bir bir ikram ediliyor.

Nogay Türkü, Tarih öğretmeni Dilek Arslan, Kırım Haber Ajansı’na (QHA) verdiği bilgiler doğrultusunda, “Eğer bir ailede nişanlı bir genç varsa o gencin nişanlısına 'tösbas' denilen kurban eti veya koyun hediye götürülür. Orda da ikramlarda bulunulur” açıklamasını yaptı. Öğretmen Arslan, Müslümanların dini vecibeleri yerine getirdiğini kaydetti. Arslan şu ifadelere yer verdi:

Ankara'da yaşayan Nogay Türkü aile; Tarih Öğretmeni Dilek Arslan, eşi Türkolog Cem Arslan ve çocuklarıNogay Köyü Doğankaya'ya ziyaret

"Nogaylarda dinî bayramlardan kurban bayramı, dinî vecibelere göre yaşanır. Kurban kesecekler, kurbanlarını hazırlar. Ev hanımları, bayram temizliklerini yapar. Arife günü tüm hazırlıklar tamamlanmış olur. Bayramın birinci günü itibarıyla bayram namazından sonra ailede herkes birbiriyle bayramlaşır. Büyüklerin elleri öpülür, küçüklerin bayramları tebrik edilir ve kurbanlar kesilir. Kesilen kurbanlar pay edilir. Pay edilen etlerin bir kısmı dağıtılmak içindir. Bir kısmı ile ilk kavurma yapılır ve yenir. Kurban bayramı süresince kurban kesimleri devam eder"

Kırım Tatar öğretmen Dilek Arslan, bayramda özel olarak aile büyüklerinin ziyaretine gidildiğini ekledi. Öte yandan eve gelen misafirlere bayramda taba böreği, çibörek, inkal, kazan börek, erişte ve nogay çayının ikram edildiğini ifade etti.