Azerbaycan, 20 Ocak 1990'da Sovyet ordusunun kadın ve çocuk ayrımı yapmadan yaptığı katliamın kurbanlarını hiçbir zaman unutmadı. Sovyet ordusunun Bakü ve diğer illerde kadın ve çocuk ayırt etmeden yaptığı katliam, bağımsızlığın sembolü oldu. Bağımsız Azerbaycan’ın seçilmiş ilk Meclis Başkanı İsa Gambar, Birleşik Azerbaycan Teşkilatı YK Başkanı Agil Semedbeyli, akademisyen ve köşe yazarı Dr. Elnur Paşa, Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin "kara günü" olan 20 Ocak 1990 katliamı ile ilgili Kırım Haber Ajansına (QHA) konuştu.
Azerbaycan Türkleri, bağımsızlık talebiyle Bakü Azadlık Meydanında sokaklara dökülmüştü. 19 Ocak 1990’ı 20 Ocak 1990’a bağlayan gece, Sovyet tankları 26 bin askerle birlikte şehre girerek, Bakü sokaklarında bağımsızlık yürüyüşü yapan insanların üzerine acımasızca ateş açtı. Açılan ateş sonucunda aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu 137 sivil katledildi, 700’e yakın kişi yaralandı. Aradan geçen 31 yıla rağmen Azerbaycan halkı, bu kanlı baskını hiç unutmadı. Bağımsız Azerbaycan’ın seçilmiş ilk Meclis Başkanı İsa Gambar, Birleşik Azerbaycan Teşkilatı YK Başkanı Agil Semedbeyli, akademisyen ve köşe yazarı Dr. Elnur Paşa Azerbaycan'ın bağımsızlık mücadelesinin dönüm noktası olan Kara Ocak'ı Kırım Haber Ajansına (QHA) değerlendirdi.
İSA GAMBAR: AZERBAYCAN İÇİN 20 OCAK BİTMEDİ
Bağımsız Azerbaycan'ın seçilmiş ilk Meclis Başkanı olan İsa Gambar, 20 Ocak'ın Azerbaycan için aslında bitmediğine dikkat çekti. 27 Ocak 2018 Müsavat Partisi meclis toplantısında yaptığı konuşmadakı sözlerini hatırlatan Gambar, "Azerbaycan için 20 Ocak bitmedi. Çünkü Azerbaycan'ın tam bağımsız şekilde yaşamasına izin vermeyen Rusya varlığını sürdürüyor. Bu politikayı sürdüren Putin hükumeti varlığını sürdürüyor. Azerbaycan iktidarında mevki uğruna, Moskova'nın her görevini yerine getirmeye hazır olanlar var. Yarın onlar, SSCB'nin restorasyonunu da Rus ordusunun Azerbaycan'a gelişini de imzalayabilirler. Yine şöhret uğruna, görev uğruna, kariyer uğruna nüfusçuluğa hazır insanlar, Azerbaycan siyasetinde rol oynamaya devam ediyor. 20 Ocak olaylarını (faciasını) mümkün yapan şartlar bugün tam gaz devam ediyor." diye konuştu.
"AZERBAYCAN ESKİ AZERBAYCAN DEĞİL"
Birleşik Azerbaycan Teşkilatı YK Başkanı Agil Semedbeyli, katliamdan önce o dönemki Sovyetler Birliği Savunma Bakanı General Dmitriy Yazov'un konuşmasını hatırlattı. Baskının Azerbaycan Halk Cephesine karşı yapıldığını vurgulayan Semedbeyli, Sovyetlerin amacının Azerbaycan'ın bağımsızlık hareketini yok etmek olduğunu kaydetti. Semedbeyli, Azerbaycan'daki bağımsızlık hareketinin diğer eski Sovyet cumhuriyetlerinde en güçlü hareket olduğunu belirterek, şunları söyledi:
"20 Ocak katliam gecesi ben öğrenciydim ve dışarıda şu anki Cumhurbaşkanlığı Sarayının önündeydim. Olaydan 1 hafta önce o dönemki Sovyetler Birliği Savunma Bakanı General Dmitriy Yazov, 'Biz Azerbaycan Halk Cephesini yok etmeye gidiyoruz' diye. Azerbaycan Halk Cephesini yok etmek istemelerinin amacı aslında Azerbaycan'ın bağımsızlık savaşını yok etmekti. Azerbaycan Halk Cephesi, liderimiz Ebulfez Elçibey'in önderliğinde, Azerbaycan'daki bağımsızlık savaşına öncülük ediyordu. Ayrıca eski Sovyet Cumhuriyetleri içerisindeki en güçlü bağımsızlık hareketi de Azerbaycan Halk Cephesi idi. O nedenle bu hareketi bastırdıkları zaman diğer cumhuriyetlerdeki hareketlerin de kendiliğinden duracağını hesaplamışlardı ama hesapları ters tepti."
Azerbaycan'da o gece yapılan katliam, aslında Sovyetlerin sonu oldu çünkü yaptıkları katliamı tüm dünya görmüş oldu. Sovyetler Birliğinin ekonomisi de çok zor durumdaydı. Azerbaycan halkı da protesto amacıyla 40 gün boyunca grev yaptı ve böylece Sovyetler Birliğinin zor durumda olan ekonomisi çöktü. Sovyetler Birliğinde, ekonomik sistem birbirine bağlı ilerliyordu, o nedenle Azerbaycan'da üretim durunca diğer fabrikalar da durdu. Öte yandan Azerbaycan komünist partisinden kitlesel istifalar oldu ve ilk olarak Nahçıvan Sovyetler Birliğinden ayrıldığını ilan etti. Aslında 20 Ocak olayları, Azerbaycan'daki bağımsızlık mücadelesinin zirve noktasıydı. Daha sonra 1991 yılında Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti. Rusların Kafkasların en zengin ülkesi Azerbaycan'da her zaman gözü olmuştur ve 20 Ocak'ta yapılan katliamın amacı buydu. 1992 yılında Ebulfez Elçibey, Azerbaycan'da bulunan 75 bin kişilik Rus ordusunu, ülkeden tamamen çıkardı ve Azerbaycan tam bağımsızlığına kavuştu. Şehitlerimizi rahmetle anıyorum, mekanları cennet olsun. Azerbaycan'ın bağımsızlığının artık geri dönüşü yoktur. Ruslar her ne kadar da Azerbaycan'ı geri almak isteseler de ne Azerbaycan eski Azerbaycan değil ne Türkiye eski Türkiye değil. Azerbaycan'ın bağımsızlığını kabul etmek zorundalar.
"RUSLAR, AZERBAYCAN'DAKİ UYANIŞ RUHUNUN ÖNÜNE GEÇEMEDİ"
Akademisyen ve köşe yazarı Dr. Elnur Paşa, 20 Ocak'ın Azerbaycan halkı için bir uyanış olduğunu belirtti. Diğer Sovyet cumhuriyetlerine göz dağı vermek amacıyla Azerbaycan halkının sesinin bastırılmak istendiğine dikkat çeken Paşa, yapılan katliamda her kesimden Azerbaycanlının şehit düştüğünü ifade etti. Öte yandan Sovyet ordusunun sağlık çalışanlarına bile saldırdığını kaydeden Paşa, "Katliamda sadece sokakta olanlar değil evin içinde olan insanlardan da şehit düşenler vardı. Dünyanın her yerinde savaşlarda ve diğer olaylarda, sağlık çalışanlarının dokunulmazlığı vardır ancak katliam günü yaralıları taşıyan sağlık çalışanlarından da polislerden de şehit düşen oldu. O dönem Azerbaycan'ın her kesiminden insan şehit düştü." dedi.
Elnur Paşa'nın Kara Yanvar'a ilişkin açıklaması şöyle:
Bu olay sadece başkent Bakü'de değil diğer bölgelerde de yaşandı. Örneğin Gence'de Sovyet tanklarının girişini engellemek isteyen Azerbaycanlılar, tankların önünde durarak kendilerini siper etti. Katliamdan 1 gün önce televizyon kanalına saldırı düzenlediler. Halkın sesini susturmak ve televizyondan olayın duyulmaması adına bunu yaptılar. Sovyetler Birliği, Azerbaycan halkının sesini boğmak istedi fakat başaramadı, Azerbaycan'daki uyanış ruhunun önüne geçemedi. Şehitlerimizin ruhları bizim için azizdir. O gün sadece Azerbaycan halkı için değil Sovyetler Birliğinde esaret altında yaşayan bütün halkların korkusunun yıkıldığı gündür.