Rusya'nın Ukrayna'da 7 aydır sürdürdüğü savaşa dair, Ukraynalı gazetecilerin tanıklıklarını aktarmayı amaçlayan "Görgü Tanığı Ukrayna Projesi", internet üzerinden hayata geçirildi.
Rusya'nın Ukrayna'da 7 aydır sürdürdüğü savaşa dair, Ukraynalı gazetecilerin tanıklıklarını aktarmayı amaçlayan "Görgü Tanığı Ukrayna Projesi", internet üzerinden hayata geçirildi.
Balkan Insight (BIRN, Balkan Investigative Reporting Network–Balkan Araştırma Raporlama Ağı veya Balkan Araştırmacı Gazetecilik Ağı), Ukraynalı gazetecilerin, ülkelerinin Rus işgali sırasında yaşama ve çalışma konusundaki kişisel deneyimlerini anlattıkları röportajları içeren yeni bir internet sayfası olan Görgü Tanığı Ukrayna projesini yayınladı.
Gazeteciler, işgalin 2022 Şubat ayında başladığını ilk duyduklarında nasıl tepki verdiklerini, savaş hakkında haber yapmakla karşı karşıya kaldıkları tehlikeleri ve savaş sırasındaki çalışmalarının özel hayatlarını nasıl etkilediğini anlatıyorlar Ayrıca savaşın medya özgürlüğü üzerindeki etkisi, ülkelerinin işgali hakkında haber yaparken nesnelliği korumanın zorlukları ve sıkıyönetim kapsamında uygulanan resmi kısıtlamaların yarattığı sorunlar ile Rus dezenformasyon ve propagandası gibi konuları tartışıyorlar.
BIRN'in Görgü Tanığı Ukrayna projesi editörü Matthew Collin, “Bu röportajlar, Ukraynalı gazetecilerin karşılaştıkları risklere rağmen ülkelerindeki savaşı haber yapma kararlılığını vurguluyor. Çatışmanın üzerinden neredeyse altı ay geçmesine rağmen, hakikati aramaya, halkı bilgilendirmeye ve işgal altındaki bir devlette ellerinden geldiğince medya özgürlüğünü korumaya kendilerini adadılar” dedi.
https://youtu.be/mg0gJpndsu4 UKRAYNA'DAKİ SAVAŞIN BASIN CEPHESİGörüşülen kişiler arasında Ukrayna Kamu Yayın Kurumu'nun haber müdürü Angelina Kariakina, savaş haberleriyle tanınan 1+1 TV televizyon muhabiri Andriy Tsaplienko ve Public Interest Journalism Lab İLE Hromadske TV kurucu ortağı Nataliya Gumenyuk gibi önde gelen medya isimleri yer alıyor.
Görgü tanığı Ukrayna projesi için verdiği röportajda Kariakina, kendisinin ve diğer Ukraynalı gazetecilerin çatışma sırasında korkunç şiddete tanık olduklarını söyleyerek, "Sokaklardaki cesetleri gördüm, yerleşim yerlerinin korkunç yıkımlarını gördüm, köylerin yakıldığını gördüm. Ama dayanışmanın, cesaretin ve yardımın inanılmaz örneklerini de gördüm ve tanık oldum” dedi. Kariakina, savaşa rağmen gazeteciliğin amacının aynı kaldığını savunarak, “Karanlık yerleri aydınlatmak, sessizlere ses vermek, gerçekleri bildirmek ve sadece insanlar için orada olmak." ifadelerinden bulundu.
Savaş devam ederken, BIRN, medya çalışanlarının işlerini yapmaya devam ederken aylarca süren çatışmalarla yaşamanın devam eden stresiyle nasıl başa çıktıklarına dair daha fazla bilgi vermek için Görgü Tanığı Ukrayna internet sayfasına daha fazla röportaj ekleyecek.
Ukrayna'daki savaş şimdiden gazeteciler için ölümcül oldu. New York merkezli Gazetecileri Koruma Komitesi'ne göre, şimdiye kadar çatışmayı haber yaparken en az 12 medya çalışanı öldürüldü ve çok daha fazlası da yaralandı . Medya özgürlüğü örgütü Sınır Tanımayan Gazeteciler , bunlardan birinin, foto muhabiri Maks Levin'in Rus güçleri tarafından idam edildiğine dair kanıtlar olduğunu belirtti.
Bahsi geçen röportajların toplandığı site için bkz. https://eyewitnessukraine.balkaninsight.com/
UKRAYNALI GAZETECİLERDEN MEDYAYA RUS PROPAGANDASINI DURDURMA ÇAĞRISIBIRN'in yeni video projesi Görgü TanıĞI Ukrayna'nın çevrimiçi lansmanında konuşan Ukraynalı gazeteciler, savaşın yüksek profilli uluslararası medyada devam etmesinin Rus propagandası ve dezenformasyonla mücadeleye yardımcı olacağını söyledi. Ukraince ve İngilizce yayın yapan Euromaidan Press'in genel yayın yönetmeni Alya Shandra, "Avrupalı gazeteciler gerçekleri ele almak, Ukrayna'ya odaklanmak ve kazanma şansımız arttıkça, gerçekleri ele almalı" dedi. Shandra, Rusya'nın medya özgürlüğüne izin vermediği için Ukrayna'da ifade özgürlüğünü yalnızca savaşta Ukrayna'nın zaferinin koruyabileceğini savundu.
Lansmandaki diğer gazeteciler, Ukrayna hükumet kaynaklarının lojistik problemlere ve risklere rağmen kendilerine verilen savaş kontrolü bilgilerini medya kuruluşlarının ele aldığını açıkladı. Ukrayna Kamu Yayıncılığı Şirketi UA:PBC'nin haber müdürü Angelina Kariakina, "Sahadaki gazeteciler bilgileri doğruluyor ama cephe bölgelerine gitmek için bir dolu [güvenlik ekipmanı] malzemesine ihtiyacınız var" diye kaydetti. Kariakina, UA:PBC gazetecilerinin Rus güçleri tarafından yakalanan Ukraynalıları tespit etmek için bilgi kaynağı olarak “Rus propaganda kanallarını ve medyasını” da kontrol ettiğini söyledi.
"Cezaevlerinde yüzlerce insanın bu videoları var ve tanıdık bir yüz görebiliyorsunuz" diyen Kariakina, "Bu savaş sırasında yaklaşık 7 bin kişinin kaybolduğunu" da sözlerine ekledi. Kariakina, gazeteciler tarafından toplanan kanıtların gelecekteki savaş suçları davalarında faydalı olabileceğini ve medyanın şimdiden savcılar ve hukuk uzmanlarıyla işbirliği yaptığını belirtti. Ancak, kaçan sakinler yanlarında kanıt getirmedikçe, Ukrayna'nın Rus kuvvetleri tarafından işgal edilen bölgelerinde işlenen suçlar hakkında bilgi toplamanın imkansız olduğu konusunda uyardı.
Ukrayna Ulusal Gazeteciler Sendikası sekreteri Lina Kushch ise, “Sahada olanlar, askere alınanlar ve şehirlerinin bombardımanı sırasında öldürülenler dahil olmak üzere daha fazla medya çalışanının öldüğünü" ifade etti. Savaş aylarca devam ederse gazetecilerin kendilerini nasıl hazırlamaları gerektiği sorulduğunda Kushch, “Tavsiyemiz her şeye hazırlıklı olun” yanıtını verdi.
Avrupa Gazeteciler Federasyonu Başkanı Maja Sever ise lansman etkinliğinde, "Ukrayna'daki gazetecilerin karşılaştıkları güçlükleri göz önünde bulundurarak gerçekler için savaşma iradesine sahip olmalarına şaşırdığını" söyledi. Sever, diğer ülkelerdeki gazetecileri Ukrayna'daki meslektaşlarına destek ve dayanışma göstermeye devam etmeye çağırdı.