Çin medyası, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan'ın toprak bütünlüğüne göz dikti. Konuyu QHA'ya değerlendiren Ankara Üniversitesi DTCF Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkin Emet, Çin devletinin 19. yüzyıldan kalma bazı haritalar eliyle ülkelerin toprak bütünlüğüne saldırı niteliğinde propaganda yürüttüğünü bildirdi.
Ömer Cihad KAYA
Çin Komünist Partisi idaresindeki Çin Halk Cumhuriyeti'nin bölge ülkelerine yönelik yayılmacı politikaları dönem dönem dünya kamuoyunun gündemine geliyor. Kazakistan'ın ve Kırgızistan'ın toprak bütünlüğüne yönelik Çin kamuoyu ve medyasının girişimleri ciddi tepkilere neden oluyor. Son olarak, Çin devletinin kontrolündeki medya kuruluşları, sosyal medya platformu TikTok'ta paylaşılan videoda, Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan'ın eskiden Çin'e ait olduğuna yönelik propagandayı hayata geçirdi. Uygur Türkü akademisyen Doç. Dr. Erkin Emet, konunun Çin yönetimi tarafından sürekli gündemde tutulduğunu belirterek, "Çin, gelecekteki birtakım planlarına yönelik şimdiden nabız yokluyor" ifadelerini kullandı.
Doğu Türkistan'da sistematik baskı ve asimilasyon uygulamaları ile dünya kamuoyunun gündeminden düşmeyen Pekin yönetimi, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan başta olmak üzere bölge ülkelerinin toprak bütünlüğüne yönelik saldırıları dönem dönem hayata geçiriyor. Geçen yıl, Çin’deki bir haber sitesinde yayımlanan "Kazakistan neden Çin’e geri dönmek istiyor?" isimli makale yüzünden Kazakistan, Çin yönetimine protesto notası vermişti. Benzer şekilde, Kırgızistan'da da halk sokağa dökülerek olaya tepki göstermişti. Konuyu QHA'ya değerlendiren Ankara Üniversitesi DTCF Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkin Emet, Çin devletinin 19. yüzyıldan kalma bazı haritalar eliyle ülkelerin toprak bütünlüğüne saldırı niteliğinde propaganda yürüttüğünü bildirdi.
"ÇİN, KAZAKİSTAN, KIRGIZİSTAN VE ÖZBEKİSTAN'IN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE GÖZ DİKTİ"
Çin medyasından yayımlanan ve Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan'ın toprak bütünlüğüne göz dikilerek, önceden Çin'e ait olduğunu ileri süren propaganda videosu şu şekilde:
"ÇİN BU OLAYLARLA NABIZ YOKLUYOR VE YAVAŞ YAVAŞ ALIŞTIRMA YAPIYOR"
Uygur Türkü akademisyen Erkin Emet, Çin'in yayılmacı politikalarının tehlikesine işaret ederek şöyle konuştu:
"Çin'in devlet haritalarında Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Afganistan'ın bir kısmı Çin toprağı olarak gösteriliyor. Dolayısıyla gelecekte yapacağı birtakım planları şimdiden itibaren nabız yoklama yavaş yavaş alıştırmak için bunu dillendirmeye başladı. Bunu uzmanlar da söylüyor. 18. ve 19. yüzyılda çizilmiş bu tür haritalar mevcut. Bu doğru bir haberdir ve Çin'in nasıl bir emperyalist tehlike olduğunun açık delilidir. Eskiden dağıtılan o haritalar devletin. Bu türden devletin kontrolündeki uzmanların, milliyetçi Çinlilerin devletle ilintili olanların ortaya attığı iddialardır. Çin'de devletin haberi olmadan hiçbir şey olmaz."
ÇİN YÖNETİMİNİN YAYILMACI POLİTİKALARININ SONUCU!
Mayıs 2020'de Çin’in en büyük mobil içerik platformlarından, 750 milyonun üzerinde kullanıcıya sahip olan Pekin merkezli Toutiao.com isimli internet sitesinde, “Kırgızistan Bağımsızlık kazandıktan sonra neden Çin’e geri dönmedi?” başlığını taşıyan bir makale yayımlandı. Makalede, Kırgizistan’ın, Han Hanedanlığı döneminde Çin’in bir parçası olduğu ancak bölgenin sonradan Çarlık Rusyası’nın hakimiyetine geçtiği aktarılıyor.
KAZAKİSTAN ÇİN’E NOTA VERMİŞTİ
Çin merkezli internet sitelerinin sabıkaları, bununla da sınırlı değil. 15 Nisan 2020 tarihinde, Kazakistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Çin’in Astana Büyükelçisi Zhang Xiao”yu bakanlığa çağırarak, kendisine protesto notası vermişti. Verilen notanın nedeni, Çin merkezli bir internet sitesinde yayımlanan “Kazakistan neden Çin’e geri dönmek istiyor?” isimli skandal bir makaleydi.
(Kırgızistan'daki Çin protestolarından bir görüntü)
KIRGIZİSTAN’DA RUS VE ÇİN YAYILMACILIĞI HALKTAN BÜYÜK TEPKİ TOPLUYOR!
17 Ocak 2019’da Bişkek merkez meydanında toplanan kalabalık, Çin vatandaşlarının ülkeye yasa dışı girişine karşı miting düzenlenmişti. Göstericiler, Çinlilerin Kırgızistan’da vatandaşlık alması ve Çinli şirketlerin ülkeye kaçak Çinli işçi taşımasına tepki göstermişti. Ayrıca, aynı dönemde, Kırgızistan’ın Narın şehrinin Atbaşı ilçesinde yer alan Çinli firmaya ait lojistik merkezinin kurulmasına yerel halktan tepki yağmıştı.