Türkiye ve Çin Halk Cumhuriyeti arasında suçluların iadesine yönelik anlaşma, tartışılmaya devam ediyor. Doğu Türkistanlıları tedirgin eden anlaşmanın, Çin Ulusal Konseyinde oylanmasının ardından gözler Türkiye'ye çevrildi. Anlaşmanın Türkiye tarafından onaylanmaması için Türkiye Büyük Millet Meclisine birçok çevrelerden çağrılar yapılıyor. Bunların başında da Türk dünyasının temsilcileri geliyor. Kırım Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Celal İçten de bu isimlerden bir tanesi.
Çin Ulusal Konseyi, 25 Aralık 2020 tarihinde Türkiye’de ikamet izni ve vatandaşlık alamayan on binlerce Doğu Türkistanlıyı endişeye sevk eden suçluların iadesi kararını kabul etti. Türkiye ile 2017 yılında imzalanan karar, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonunda şu an için onaylanmadı. Çin hükumetinin verdiği tek taraflı onay kararını, Kırım Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Celal İçten, Kırım Haber Ajansı'na değerlendirdi. İçten, "Boraltan Köprüsü gibi acıları yaşamamak için bizim Uygur Türklerine sahip çıkmamız gerekiyor." diye konuştu.
Celal İçten, Uygur Türklerinin Çin'e iade edilmesine tamamen karşı olduğunu belirterek, 2. Dünya Savaşı sonrasında Türkiye'ye sığınan askerlerin Sovyetler Birliğine teslim edilmesi olarak bilinen Boraltan Köprüsü olayını hatırlattı.
"Türkiye, Türk dünyasının çoban yıldızıdır. Herkesin ikinci vatanıdır. Nasıl ki bizim ak topraklarımız, Uygur kardeşlerimizin de ak topraklarıdır. O nedenle, Boraltan Köprüsü gibi acıları yaşamamak için bizim onlara sahip çıkmamız gerekiyor."
Celal İçtenBir Türk devletinin Uygur Türklerini Çin'e iade etmesini doğru bulmadığını söyleyen İçten, Boraltan Köprüsü olayına benzetme yapması boşuna değil. Uygur Türklerinin de benzer bir uygulamaya maruz kalabileceğini belirten İçten, "İkinci Dünya Harbinde Boraltan Köprüsü meselesi var. İkinci Dünya Harbinde esir kamplarındaki Kırım Tatarlarının Rusya'ya iadesi yaşandı. Avrupa'daki bütün tren hatları harpte çalışmaz hale geldiğinden çalışan tek hat Türkiye'de bulunuyordu. Bu nedenle Türkiye üzerinden Rusya'ya Kırım Tatar esirlerini iade ettiler. Türkiye Cumhuriyeti bu kararı gözünü kırpmadan onayladı. Boraltan Köprüsü'nden geçer geçmez orada kurşuna dizilen Kırım Tatarları var. Bu tarihi bir vakadır. Böyle acıların tekrar yaşanmasını istemiyoruz. Türkiye, Türk dünyasının çoban yıldızıdır. Herkesin ikinci vatanıdır. Nasıl ki bizim ak topraklarımız, Uygur kardeşlerimizin de ak topraklarıdır. O nedenle, Boraltan Köprüsü gibi acıları yaşamamak için bizim onlara sahip çıkmamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.