Yuşçenko'dan Medvedev’e gaz sözleşmelerinde değişiklik yapma teklifi

Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Rusya Başkanı Dmitri Medvedev’e mektup yazarak gaz işbirliğinin iki ülke için de kârlı olması için problemlerin çözülmesi gerektiğine dikkati çekti.Yuşçenko, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı resmi internet sitesinde de yayınlanan mektubunda 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren gaz alanında işbirliğinin, Rusya ve Ukrayna başbakanları ve Ukrayna’nın “Naftogaz” ve Rusya’nın “Gazprom’ şirketleri arasında imzalanan sözleşmelere göre yürütüldüğünü belirtiyor ve Ukrayna halkı için alınan Rus gazının zamanında ödendiğini vurguluyor.Yuşçenko, 2009-2010 ısıtma sezonunda Naftogaz’ın Rus gazını Avrupa tüketicilerine transit geçişini gerekli şekilde sağlama teminatını veriyor. Mektupta, “Bunun için Ukrayna’da esas teknik, kaynak ve kadro önkoşulları hazır, Ukrayna gaz nakil sisteminin proje parametrelerine uygun, yer altı gaz depolarında iç piyasanın ihtiyacını karşılamak ve transit geçişin desteklenmesi için gerekli gaz hacmi (yaklaşık 27 milyar metre küp) bulunuyor, gaz nakil sistemi operatörü profesyonel mühendis ve teknik personele sahip” deniyor.Yuşçenko sözleşmelerdeki piyasa prensiplerine aykırı maddeler nedeniyle Ukrayna tarafının kendi yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlandığını kaydetti. Ukrayna cumhurbaşkanının sözlerine göre, son üç yıl içinde Rus doğal gazının fiyatı Ukrayna tüketicileri için yaklaşık üç kat arttı ve bugün itibariyle 1000 metreküp gazın fiyatı Avrupa’daki ortalama fiyatların üzerinde. Ukrayna üzerinden nakil fiyatının ise transit nakil yapan diğer Avrupa ülkelerine verilen ücretten daha düşük olduğunu belirten Yuşçenko,  gaz alışverişi sözleşmesinde “al ya da öde” prensibinin yer aldığını, transit sözleşmesinde ise “taşı ya da öde” prensibinin kullanımın öngörülmediğine dikkat çekiyor. Yuşçenko, Ukrayna tarafı için yükümlülüklerin getirilmemesi halinde cezanın uygulanması öngörülmüşken, Rusya tarafına yükümlülüklerin getirilmemesi halinde herhangi bir cezanın uygulanmadığını hatırlatıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı yazdığı mektupta, işbirliğinin mali ve ekonomik parametrelerinin belirlenmesinde piyasaya aykırı yaklaşımlarının Naftogaz’ın 2009 yılında 4 milyar dolar bütçe açığına neden olduğunu, açığın da Rus gazının Avrupa tüketicilerine transit geçişi için ödenmeyen 2 ila 3 milyar dolarlık borcun olduğunun altını çiziyor. Yuşçenko, “Söz konusu sözleşmelere göre çalışma deneyimi, bu belgelerin bazı maddelerine değişikliklerin getirilmesi gerektiğini göstermektedir” diyor.Yuşçenko’nun sözlerine göre, sözleşmelere değişikliklerin getirilmediği takdirde Ukrayna devlet şirketi, 2010 ilkbaharında gelecek ısıtma sezonuna hazırlık yapayacak, dolayısıyla Ukrayna’ya gaz nakli ve diğer Avrupa ülkelerine transit geçişinin güvenirliği ile ilgili potansiyel tehdit oluşmaya başlayacak. Olayların bu şekilde gelişmesinin ne Ukrayna, ne Rusya ne de AB’nin istediğini vurgulayan Yuşçenko, söz konusu nedenlerden dolayı olabildiğince hızlı şekilde sözleşmenin bazı maddelerin tüm taraflar için de kabul edilebilir şekilde değiştirilmesi gerektiğini vurguladı ve değişiklikleri hazırlayacak iki taraflı çalışma grubunun oluşturulmasını önerdi. Elmas KaplanQHA