Bugün Bosna Hersek Savaşı'nda 8 bin 372 Boşnak Müslümanın Sırp güçleri tarafından katledilişinin yıl dönümü.
Bosna Hersek Savaşı'nın (1992-1995) en acı olaylarından olan Srebrenitsa Katliamı'nın bugün yıl dönümü. 11-12 Temmuz 1995 tarihlerinde Sırp güçleri tarafından katledilen ve toplu mezarlara gömülen Müslüman Boşnakların naaşları her sene katliamın yıldönümünde Potoçari Anıt Mezarlığı'na defnediliyor.
BU SENE 30 KİŞİNİN NAAŞI DAHA DEFNEDİLECEK
Bu sene de kemikleri tespit edilen 30 kurbanın naaşı 9 Temmuz 2023 tarihinde Saraybosna'da yapılan törenin ardından mezarlığa defnedilmek üzere dualarla yola çıktı. Katledilen Boşnakların kemikleri Potoçari Anıt Mezarlığı'na defnedilecek. Böylelikle katledilen 8 bin 372 Boşnak Müslümanın 6 bin 571'i defnedilmiş olacak.
SREBRENİTSA KATLİAMI NASIL GERÇEKLEŞTİ?
1992’de Yugoslavya’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Bosna Hersek, 3 buçuk yıl süren bir savaşa sahne olacaktı. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından güvenli bölge ilan edilen Srebrenitsa’nın, can güvenliği tehlikesi yaşayan 25 bin sığınmacıya yuva olması bekleniyordu. Ancak, burası binlerce insana mezar oldu.
Tarihler 11 Temmuz 1995’i gösterdiğinde Srebrenitsa’yı korumakla yükümlü Birleşmiş Milletler Temsilcisi Hollandalı Albay Ton Karremans ve 400 kişilik sözde Hollandalı Barış Gücü askeri, bölgeyi Sırpların eline teslim etti.
Sonradan “Bosna kasabı” olarak anılacak olan savaş suçlusu Sırp Komutan Ratko Mladiç, bir ilkokulun öğretmenler odasında atılan imza ile Srebrenitsa’da Müslümanların katledilmesi için Sırp güçlerine emir verdi.
Evlerinden “Elleriniz yukarıda dışarı çıkın, bir şey olmayacak” sözleriyle çıkarılan Müslüman Boşnaklar, o gün ölüme yürüdü. Kadınlar ve erkekler birbirinden ayrıldı. Tecavüze uğrayan kadınların çocukları ve eşleri ise dağlarda, ormanlarda kurşuna dizildi.
Yaşanan insanlık ayıbını örteceğini düşünen Sırplar katliamın izini silmek için öldürülen Boşnakların kemiklerini toplayıp toplu mezarlara gömdü. Yetmedi, uydu görüntüleriyle toplu mezarları gizlemeye kalktılar. Katledilen Boşnakların ahını duyan mavi kelebekler mezarların başında kanat çırpmaya başladı. Böylelikle katliamın kanıtları bir bir ortaya döküldü.
Lahey Uluslararası Adalet Divanı, Srebrenitsa’da yaşanan katliamı, 2007 yılında soykırım olarak nitelendirdi. Bosna kasabı Mladiç ve katliamdan sorumlu Sırplar, savaş suçlusu olarak müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Müslüman olduğu için katledilen 8 bin 372 kimliği tespit edilen Boşnakın, kemikleri her sene katliamın yıldönümünde Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnediliyor.
Katliamın acısı yürekleri kanatsa da bilge lider Aliya İzzetbegoviç’in şu sözleri akıllara geliyor:
“Ne yaparsanız yapın soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır”