Uluslararası Adalet Divanı, Rusya’yı Ukrayna’nın doğusunda terörle mücadele anlaşmasını ihlal etmesi dolayısıyla suçlu buldu.
Hollanda'nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı, 31 Ocak'ta Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik topyekun işgali kapsamında nihai kararını açıkladı. Uluslararası Adalet Divanı, Rusya'yı Ukrayna'nın doğusunda terörle mücadele anlaşmasını ihlalden suçlu bulurken, terörizmin finansmanı suçlamalarının soruşturulması talimatı verdi. Adalet Divanı, Ukrayna'nın tazminat talebini ise reddetti.
Lahey'deki oturumda, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Hukuk Genel Direktörü Oksana Zolotaryova, Rusya'dan Büyükelçi Gennady Kuzmin ve avukat Kirill Udoviçenko katıldı. Söz konusu kararı, Lahey Uluslararası Adalet Divanı Başyargıcı Joan Donoghue okudu. Başyargıç, Rus saldırıları altındaki Ukrayna’daki güncel durumu ve dava konusu olan olayları aktardı.
KARARDA HANGİ HUSUSLAR YER ALDI?
Mahkeme, Rusya'yı Terörizmin Finansmanına İlişkin Sözleşme'nin 9. maddesini ihlal etmekten suçlu buldu. Mahkeme, Ukrayna'nın defalarca dikkat çektiği terörün finansmanı olaylarını soruşturma konusunda Rusya'nın yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirtse de, Ukrayna'nın Rusya Federasyonu'na yönelik suçlamalarının çoğunun asılsız olduğuna karar verdi. Sözleşme'nin yorumlanmasında muhafazakar bir yaklaşım seçen mahkeme, teröre finansman sağlanması suçunun yalnızca fon transferini kapsadığını, askeri teçhizat ve silahların sağlanmasının bu kapsama girmediğine karar verdi. Dolayısıyla, örneğin Rusya’nın ayrılıkçılara "Buk" füze sistemini sağlaması Terörizmin Finansmanına İlişkin Sözleşme’nin ihlali kapsamına girmiyor.
Kararda, ayrıca Kremlin'in adı geçen sözleşmenin birçok maddesini ihlal ettiği yönündeki Ukrayna’nın iddialarının yeterli düzeyde ispatlanmadığı ifade edildi. Lahey mahkemesi, Ukrayna'nın, Rusya'nın Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Sözleşme'nin (ICSFT) diğer maddelerini de ihlal ettiği şeklindeki diğer tüm iddialarını reddetti.
RUSYA'NIN KIRIM'DAKİ HAK İHLALLERİ VE YASA DIŞI FAALİYETLERİ KARAR METNİNDE YER ALDI
Öte yandan, işgalci Rusya'nın, Kırım'da Ukrayna dilinde eğitimi kısıtlanmasının Irk Ayrımcılığı Sözleşmesi'nin 2. ve 5. maddelerinin ihlali anlamına geldiği ifade edilen kararda, Ukrayna'nın Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiye Edilmesine Dair Uluslararası Sözleşme (CERD) kapsamındaki diğer tüm taleplerinin de reddedildiği ifade edildi. Lahey'in kararında, Rusya'nın, 26 Şubat 2014'te Kırım Tatarlarının ana vatanı Kırım'ı işgal etmesi hakkında Ukrayna tarafından açtığı dava değerlendirildi. Kararda, Kırım Tatar Milli Meclisine yönelik kısıtlamaları kaldırması ve dava süreci devam ederken durumu ağırlaştırmamasını emreden 19 Nisan 2017'deki tedbir kararlarını da ihlal ettiği kaydedildi.
UKRAYNA'NIN BAZI TALEPLERİ KABUL EDİLMEDİ
Uluslararası Adalet Divanı, Ukrayna'nın talep ettiği gibi 17 Temmuz 2014'te Malezya Havayolları'na ait MH17 sefer sayılı uçağın Ukrayna'nın doğusu üzerinde düşürülmesinde Rusya'nın sorumluluğu olduğu iddiası hakkında karar vermedi.