Bosna Hersek'in Srebrenitsa kentinde 1995 yılında katledilen Müslüman Boşnakların kemikleri tespit edilmeye devam ediyor. Bu sene kimliği tespit edilen 30 kurban Potoçari Anıt Mezarlığı'na defnedilecek.
Bosna Hersek'in Srebrenitsa kentinde Sırp güçleri tarafından 8 bin 372 Müslüman Boşnak katledildi. 11-22 Temmuz 1995 tarihinde yapılan katliamın yıl dönümü yaklaşırken toplu mezarlara gömülen Boşnakların kimlikleri tespit ediliyor ve Potoçari Anıt Mezarlığı'na defnediliyor.
BU SENE 30 KURBANIN NAAŞI DAHA DEFNEDİLECEK
Bu sene, 30 kurbanın daha kemikleri tespit edildi. Dün, Saraybosna'da yapılan törenin ardından tespiti gerçekleşen 30 kişinin kemikleri defnedilmek üzere dualarla yola çıktı.
Her sene olduğu gibi Srebrenitsa Katliamı'nın yıldönümünde kemikleri tespit edilen Müslüman Boşnaklar anıt mezarlığa defnediliyor. Böylelikle toplu mezarların keşfedilmesiyle Sırp kurşununa kurban giden ve kendi mezarına defnedilen Boşnakların sayısı 6 bin 721'den 6 bin 751'e çıkacak.
BOSNA HERSEK'TE YAŞAYAN ENVER LEMES İSİMLİ VATANDAŞ YAŞADIKLARINI ANLATTI
Saraybosna'da yaşamını sürdüren ve soykırımda babasını kaybeden Enver Lemes isimli vatandaş, babasının 3 farklı toplu mezardan çıkarıldığını belirtti. Anadolu Ajansına (AA) demeç veren Lemes, o dönemde lise öğrencisi olduğunu dile getirerek yaşadıklarını anlattı. Lemes, “Savaş hayatımın en zor dönemiydi. Gelen yardımlardan geçiniyorduk. Bazen sadece un yardımı geliyordu, bazen tuz. Başka bir şey yoktu. Hepimiz Srebrenitsa’ya bir şey olmaz diye düşünüyorduk ancak Sırp birliklerinin kente girdiğini gördük. Hayatımızı kurtarmak için kentten çıkmak durumundaydık ama her şey çok hızlı ve koordinasyon olmadan gelişti" ifadelerini kullandı.
Lemes, babası Zuhdija ve erkek kardeşi Muriz ile orman yolundan ilerlediklerini dile getirerek, “Annem Potoçari’de kaldı. Biz güvenli bölgeye ulaşmak için orman yolundan gitmeye karar verdik. Annemle vedalaşmaya gücüm yoktu. Yolun bir yerinde 10 bin erkek sivil vardı" sözleriyle yaşadıklarını ifade etti. Kaçmaya çalışırken bir ağacın devrildiğini ve Sırpların yanlarına yaklaştığını söyleyen Lemes, “Aslında saldırıdan sağ çıkmışlardı. Daha büyük bir grup oluşturarak güvenli bölgeye ilerleme kararı aldık. Onları bir ağacın yanında bırakıp daha fazla kişi bulabilmek için oradan ayrıldım. Döndüğümde yoklardı" dedi.
ENVER LEMES'İN BABASI KATLİAMIN YILDÖNÜMÜNDE DEFNEDİLECEK
2008 yılında erkek kardeşinin kimliğinin tespit edildiğini belirten Lemes, "Babama ait kemik kalıntıları 3 toplu mezardan çıktı. Kardeşimi daha önce defnettik. Bu yıl da babamı toprağa vermeye karar verdik. Babamın sadece 4 kemiği bulunabildi. Biz de bu 4 kemiği defnetmek istiyoruz ki babamın bir mezar taşı olsun. Bir zamanlar hayatta olduğu bilinsin. Bir babamızın olduğunu bilelim" ifadelerini kullandı.
SREBRENİTSA KATLİAMI'NDA NELER OLDU?
Takvimler 11 Temmuz 1995’i gösterdiğinde dünya, insanlık tarihinin gördüğü en korkunç olaylardan birine tanık oldu. Srebrenitsa’da 8 bin 372 Müslüman Boşnak hunharca katledildi. Bu, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da yapılan en büyük katliam olarak hafızalara kazındı. Aradan geçen 28 yıla rağmen Srebrenitsa’nın acısı dinmedi. Srebrenitsa’da yaşanan olayların başlangıcı, Yugoslavya’nın parçalanmasına dek uzanıyor. Yugoslavya, 1986-1992 yılları arasında yaşanan iç savaşlar sonrası parçalandı. Ardından 1992’de Aliya İzzetbegoviç önderliğinde yapılan referandumla Bosna-Hersek bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık kararı ABD, Batılı ülkeler ve BM tarafından kabul edildi. Ancak bu durum Bosna Savaşı’nın çıkmasını engelleyemedi. Sırplar, bölgedeki Boşnak ve Hırvatları uzaklaştırmak için harekete geçti. Kısa sürede Boşnak şehirlerinin pek çoğu işgal edildi. Birleşmiş Milletler, Bosna’da sivil halkı korumak için altı yerleşim birimini güvenli bölge ilan etti. Srebrenitsa da onlardan biriydi. Güvenli bölge ilan edildikten sonra şehrin 24 bin civarı olan nüfusu 60 bini geçti. Sırp zulmünden kaçanlar Srebrenitsa’ya sığınıyordu. Sırpların Srebrenitsa’ya yaklaştığını gören halk, Hollandalı Birleşmiş Milletler askerlerden kendilerini savunmalarını istedi. Ne var ki bu istekleri kabul edilmedi. Boşnaklar, şehir güvenli bölge ilan edildiğinde ellerindeki silahları teslim etmişlerdi. Sırp ordusu yaklaşırken en azından bu silahların iade edilmesini istediler ama kabul ettiremediler. Dolayısıyla tamamen savunmasız kaldılar.
KATLİAM GÜNLERCE SÜRDÜ
1995 Temmuz’unda Sırp güçleri, Srebrenitsa’daki Hollandalı Birleşmiş Milletler güçleriyle anlaşarak şehri hedef aldı. Savaş sırasında şehrin güvenliğini sağlayan Hollandalı Komutan Thom Karremans kontrolü Sırplara teslim etti. Sırpların, Ratko Miladiç komutasında Srebrenitsa’ya girmesiyle insanlık tarihinin gördüğü en acı olaylardan biri yaşandı. Şehirde askerlik çağındaki tüm erkekler, bir otobüse bindirilerek kurşuna dizilmeye götürüldü. Peşinden genç, yaşlı, kadın, erkek demeden önlerine gelen herkesi öldürmeye başladılar. Sırplar, sivil halkı ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü. 5 gün boyunca devam eden katliamda 8 bin 372 kişi öldürüldü. Bosna’daki savaş bu olaydan sonra dünya kamuoyundaki baskıların artmasına neden oldu ve aynı yıl ateşkes ilan edildi.
HER 11 TEMMUZ’DA POTOÇARİ ANIT MEZARLIĞI’NDA DEFİN TÖRENİ
Sırp askerleri, cesetleri tanınmaz hale getirerek onlarca toplu mezara gömdü. Soykırım kurbanlarından 600’ü olaydan 8 yıl sonra bulundu ve Potaçari Anıt Mezarlığı’na defnedildi. Bosna halkı, aradan geçen yıllara rağmen katliam kurbanlarının toplu mezarlarını aramaya devam ediyor. Toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda törenle toprağa veriliyor.