Amerikan Savaş Araştırmaları Enstitüsü, 8 Aralık'ta Suriye'de yaşanan gelişmeler ve Esed rejiminin düşmesinin ardından bir rapor yayımladı. Raporda, Rusya'nın Suriye'de bulunan askerî üslerini kaybetmesinin Afrika politikalarını etkileyeceği belirtildi.
Suriye'de 8 Aralık 2024 günü, Rusya, İran ve bölücü terör örgütü destekli savaş suçlusu Beşşar Esed rejimi tarihe karıştı. Ülkede kesintisiz olarak 53 yıldır iktidarda olan Beşşar Esed ve babası Hafız Esed ile 61 yıldır ülkeyi yöneten Baas Partisi, pek çok katliam ve zulme imza atmıştı. En büyük destekçisi savaş suçlusu Rusya Federasyonu'nun desteğini çekmesinin ardından Esed rejimi ortada kaldı. 27 Kasım'dan beri ilerleyişini sürdüren Suriyeli muhalifler, 8 Aralık'ta Şam'a ulaşarak zaferi ilan etti.
REJİMİN DÜŞÜŞÜ RUSYA'NIN AFRİKA'DAKİ FAALİYETLERİNİ ETKİLİYOR
Esed rejiminin düşüşü, müttefiki Rusya'nın da bölgede izlediği politikaları derinden etkileme gücüne sahip. Amerikan Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), 8 Aralık'ta Suriye'deki son gelişmeler hakkında yayımladığı raporda; Rusya'nın Suriye'de bulunan askerî üslerini kaybetmesinin Afrika üzerindeki politikalarını etkileyeceğini belirtti. Raporda, "Suriye'deki Rus üslerinin kaybının Rusya'nın küresel askeri operasyonları ve Afrika'da faaliyet gösterme kabiliyeti üzerinde önemli etkileri olacaktır" ifadelerine yer verildi.
Rusya'nın Tartus'taki deniz üssünü Akdeniz'de güç projeksiyonu yapmak, NATO'nun güney kanadını tehdit etmek ve Karadeniz'deki varlıklarını Akdeniz'e bağlamak için kullandığını belirten ISW, Rusya'nın üs kaybının oluşturacağı etkileri, "Rusya'nın lojistiğini, ikmal çabalarını ve Afrika Kolordusu rotasyonlarını sekteye uğratacak, özellikle de Libya ve Sahra altı Afrika'daki operasyonlarını ve güç projeksiyonunu zayıflatacaktır" şeklinde tespit etti.
ISW, Rusya'nın Suriye'de aldığı darbe ile Libya ve Sudan'daki varlığından yararlanmak isteyebileceğini aktardı. Raporda, konuyla ilgili olarak, "Rusya alternatif olarak Libya ya da Sudan'daki varlığından yararlanmak isteyebilir ancak bu ülkelerle resmi anlaşmaların olmaması ve yetersiz altyapıları onları bu konuda başarısız kılacaktır" ifadeleri yer aldı.
SURİYE'DE 61 YILLIK BAAS REJİMİ ÇÖKTÜ
Suriye'de 1963'ten bu yana iktidarda olan Baas Partisi, 8 Aralık 2024 tarihi itibarıyla tarihe karıştı. Suriye devlet televizyonu, Rus yanlısı ve savaş suçlusu Beşşar Esed'in devrildiğini ve hapisteki tüm tutsakların serbest kaldığını ifade etti.
Suriye halkı, Baas rejiminin devrilmesinin ardından Hafız Esed'in heykellerini tek tek yıkıyor! pic.twitter.com/zKAZeZ7MIN
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) December 8, 2024Suriye'nin kuzeyindeki Halep ilinin batı kırsalında 27 Kasım'da Esed rejimi güçleriyle rejim karşıtı silahlı gruplar arasında çatışma başlamıştı. 30 Kasım'da Halep'in merkezinin büyük bölümünü rejim güçlerinden alan rejim karşıtı gruplar, aynı gün tüm İdlib genelinde hakimiyet sağlamıştı. Gruplar, şiddetli çatışmaların ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini rejim güçlerinden almıştı.
Rejim karşıtı gruplar, başkent Şam'a açılan stratejik önemdeki Humus ilinin bazı yerleşim yerlerini ele geçirerek burada ilerlemeye başlamıştı. Suriye'nin Ürdün sınırındaki Dera ilinde 6 Aralık'ta operasyon başlatan askeri muhalifler, çatışmaların ardından il merkezini rejim güçlerinden geri almıştı. Suriye Milli Ordusu'nun Halep kırsalında 1 Aralık'ta terör örgütü PKK/YPG'ye karşı başlattığı Özgürlük Şafağı Operasyonu'nda ise Tel Rıfat ilçe merkezi, terörden kurtarılmıştı.
Esed rejimi güçleriyle 27 Kasım'dan bu yana çatışan Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) başını çektiği rejim karşıtı gruplar, Humus'un dış mahallelerinden Sanayi ve Kusur'a girmelerinin ardından iç kesimlere doğru ilerlemeyi sürdürdü. Gruplar, Humus'taki Meşrefe, Kefernan, Tulul Humur, Zeytune, İzeddin ve Aydun köylerini de rejim güçlerinden aldı. Ardından Şam'a yürüyen muhalifler, başkentte idareyi ele aldı. Esed'in sarayı, Başbakanlık ve bakanlıklar da dahil olmak üzere muhalifler tüm kurumlarda hakimiyet kurdu.