İşgalden kurtulmasından sonra Kırım’ın olası statüsüyle ilgili konu hala açık ve tartışmalı kalmaya devam ediyor. Tartışmaların çoğu “Nasıl kurtarılabilir? Ve sonra ne olacak?” soruları etrafında yoğunlaşıyor.
İşgalden kurtulmasından sonra Kırım’ın olası statüsüyle ilgili konu hala açık ve tartışmalı kalmaya devam ediyor. Tartışmaların çoğu “Nasıl kurtarılabilir? Ve sonra ne olacak?” soruları etrafında yoğunlaşıyor.
Kiev’de düzenlenen “Kırım. İşgalin Üç Yılı” adlı konferansa katılan Kırım Tatar Milli Meclisi üyesi, Kırım Haber Ajansı Müdürü Gayana Yüksel ve ülkesini aktif muhalefet faaliyetleri yüzünden terk etmek zorunda kalan Rusya Devlet Duması eski milletvekili İlya Ponomaryov bu iki soruya cevap bulmaya çalıştılar.
İlya Ponovaryov’a göre uluslararası arenada şu an Kırım’ı Donbas’la “değiş tokuş” yapma teklifi ağır basıyor. İlgili tekliflerin Kremlin tutumunu destekleyen Ukraynalı siyasetçilerden de geldiği kaydeden Ponomaryov, “Bence, tabii ki bu konuda öncelikli rol Ukrayna’ya ait olmalı. Kesin ve gerçekçi barış planı hakkında konuşulmalı. Minsk Anlaşmaları Kırım hakkında hiçbir şey söylemiyor. Bu demek ki Kırım konusunda bir çeşit sessizlik tutumu kabul edildi. Bu durumda uluslararası topluluk hem Rusya hem Ukrayna’nın pozisyonlarından yola çıkarak bu senaryoya göre hareket etmeye hazır. Baltık ülkeleri meselesi gibi; işgal edilen topraklar (bizden uzakta), hiçbir şey yapmıyoruz ve dolayısıyla bu yüzden kavga etmiyoruz” diye konuştu.
Eski Rusya milletvekiline göre bu durumun siyasi çözümü konusunda Ukrayna'nın şu an kesin ve belirli bir pozisyon belirlemesi hayli önemli.
Öte yandan Gayana Yüksek, Kırım’ın geri alınmasının sadece barışçıl yollarla gerçekleşmesi gerektiğini vurgularken, “Kırım’ın geri alınması askeri yollarla imkansız görüşü çok yaygın. İmkansız, çünkü sadece Ukrayna’nın Kuzey komşusuna (Rusya) kıyasla daha zayıf olması söz konusu değil. (Askeri bir müdahalede) öncelikle Kırım Tatarları zarar görecek. Dolayısıyla çıkış sadece uluslararası toplumun işgalciye baskı yapmasında. Bu bağlamda Ukrayna’nın tutumu açık, ancak biz maalesef birçok yönde eksik çalışıyoruz” dedi.
Kırım’ın yasal olarak Ukrayna’ya geri verilmesi hakkındaki soruyu cevaplayan İlya Ponomaryov bu sorunun sadece Rusya’da hükümet değiştiği zaman çözülebileceğini belirterek, “Muhalefetin çoğu ikinci referandumun yapılması hakkında konuşuyor. Bu konuda da ayrımlar başlıyor, nasıl yapılacak diye. Bence Kırım’da yaşayan insanlara sormadan hiçbir şey yapılamaz... Rusya’nın başına geçecek yeni hükümet, kendini istikrarlı hissetmeyecek. Sadece bir imza atarak Kırım’ı geri veremezler. Bu derin bir konu…” açıklamasında bulundu.
Bu yoruma cevaben Gayana Yüksel şimdiki şartlarda yapılacak bir referandumun gerçek durumu yansıtmayacağını belirtirken, “Aktif Ukrayna yanlısı kimseler şu an yarımadada bulunmuyor. Hepimiz, aktif olanların çoğunluğunun Kırım dışına itildiğini biliyoruz. Ayrıca Rusya şu an kasıtlı asimilasyon politikası yürütüyor ve yarımadayı kendi vatandaşlarıyla dolduruyor. Referandumun tekrar yapılacağını varsayarsak, bunun için 2014 yılından önceki duruma geri gitmek gerekiyor” dedi.
KTMM üyesi bu tür yasal prosedürlerin hem Ukrayna hem de Rusya kanunlarında yer almadıkları için referandum seçeneğinin çıkmaz yola çıktığını kaydetti.
İki konuşmacı da sorunun sadece diplomatik olarak çözülebileceği konusunda anlaştılar.
İlya Ponovaryov, ilk adım olarak iki ülkenin parlamentoları tarafından kabul edilmiş prosedürle diplomatik görüşmelerin yapılmasını gerektiğini söyedi. İkinci adım olarak da Rusya’nın tüm askeri ve güvenlik birimlerinin çekilmesiyle yarımadanın askerden arındırılması gerektiğini, daha sonra iki ülke tarafından tanınmış ortak geçici yönetimin belirlenmesinin iktiza ettiğini söyledi. Eski Rusya milletvekiline göre sadece bu durumda hiçbir ülke herhangi bir avantaja sahip olmaksızın gerçekçi bir halk oylaması yapılabilecek.
Konuşmalar çerçevesinde, şu an Ukrayna tarafından yapılan enformasyon çalışmalarının önemi de ayrıca vurgulandı.